Üçlü zirve öncesi sürpriz görüşme... Teşekkür kucaklaşması

SURİYE’de siyasi çözüme yönelik bugün Türkiye, Rusya ve İran liderlerinin katılacağı Rusya’nın Soçi kentindeki kritik zirve öncesinde Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın önceki gün bu kente giderek Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldiği ortaya çıktı. Putin-Esad görüşmesiyle ilgili Kremlin’den dün açıklama geldi. Putin’in basın sözcüsü Dimitri Peskov, Rusya Devlet Başkanı Putin ve Suriyeli mevkidaşı Esad’ın bugünkü üçlü zirvede alınacak kararların hayata geçirilmesinden emin olmak için görüştüğünü söyledi. Peskov, “Putin, üçlü zirveden çıkacak sonuçların ve hazırlanacak nihai bildirinin havada kalmayıp Esad tarafından da uygulanmasını istiyor” dedi. Zirvede terör örgütü PKK’nın uzantısı PYD’ye davetten ötürü Türkiye’nin tepkisini çeken ve ertelenen “Suriye Ulusal Diyalog Kongresi” de ele alınacak.

GENERALLER DE MASADA: Kremlin, ziyaretin fotoğraflarını da dün paylaştı. Putin, Esad’ı Baçerov Ruçey konukevinde sıcak bir şekilde karşılarken iki devlet adamının birbirine sarıldıkları görüldü. Rus televizyonları Putin ile Esad’ı, Rusya Genelkurmayı’nın üst düzey komutanlarının bulunduğu salona girerken görüntüledi. Konukevinin en büyük salonundaki masanın başında Putin, sağında Esad, solunda ise Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu yer aldı. Masanın her iki yanında ise 10 Rus ordu komutanının sıralanmış olması dikkat çekti. Suriye’den ise hiçbir askeri temsilci yoktu.

KOMUTANLARI TANITTI: Putin, “Size Suriye’yi kurtaran kişileri tanıtmak istiyorum” sözleriyle Rus generalleri işaret ettikten sonra, “Tüm bu ekip Suriye’nin yok olmaktan kurtarılmasını sağlayan görevlilerdir. Rus ordusunun çabaları sayesinde Suriye’yi terörizmin pençesinden kurtardık. Terörizme karşı verdiğimiz savaş sonuna yaklaşıyor. Birtakım ayrı terör mihrakları bir süre daha Suriye’de varlık gösterecektir. Ancak genel olarak görevin tamamlandığını söyleyebiliriz. Şimdi önümüzde en az terörizm ile mücadele kadar önemli siyasi süreç var” dedi.

ESAD TÜRKİYE ÜZERİNDEN Mİ UÇTU

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Rusya’ya ait bir uçakla Türkiye hava sahası üzerinden geçerek Rusya’nın Soçi kentine gidip gitmediği sorusuna Ankara’dan verilen yanıt, yalanlamadan öte “Bilmiyoruz” oldu. Bir yetkili, “Askeri kargo uçaklarının içinde ne olduğunu tam olarak bilemeyebiliriz” dedi. Başkentte yapılan bu değerlendirmeler, Beşar Esad’ın bir Rus askeri uçağı ile Türkiye üzerinden Moskova’ya gittiği yönünde yorumlandı.

GÖRÜŞMEDE DİYALOG VURGUSU

Suriye’de yaşanan kavgaları bir kenara bırakmak gerektiğini vurgulayan Rusya Devlet Başkanı Putin “Esad ile esaslı görüşmelerimiz oldu. ABD Başkanı Trump ile de telefonla görüşmemiz olacak. Ardından da bölgedeki üç etkili ülke lideri olarak bir araya gelerek yine Suriye’nin geleceğini görüşme fırsatımız olacak. Eski kavgaların kenara bırakılarak siyasi sürecin ivme kazanacağını düşünüyorum” dedi. Esad da Rus ordu komutanlarına dönerek, “Suriye halkı adına, yaptıklarınızdan ötürü minnettarlığımı dile getiriyorum. Bunu unutmayacağız” ifadelerini kullandı. Suriye Devlet Başkanı Esad, “Suriye siyasi çözüm sürecini ilerletmek hepimizin çıkarına. Kalıcı siyasi çözüm üretmeye, herkes ile diyaloga hazırız” diye konuştu.

SOÇİ ZİRVESİNDE TARAFLAR NE İSTİYOR

Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki Soçi şehrinde bugün gerçekleşecek ve Moskova tarafından da “son derece önemli” olarak nitelenen üçlü Türkiye-Rusya-İran zirvesinde tüm tarafların masaya koyacağı öncelikleri bulunuyor. Bunlar şöyle sıralanabilir:  

TÜRKİYE:�Ankara’nın üçlü zirveden beklentisi Suriye’deki PYD unsurunun siyasi
çözüm denkleminden çıkartılması. Ankara ayrıca Moskova’dan Afrin’in PYD’den arındırılması ve Tel Rıfat’a yönelik askeri operasyon için destek istiyor.

RUSYA: Moskova’nın üçlü zirveden beklentisi diğer iki garantör ülke Türkiye ve İran’a “Suriye için Esad’ın muhafaza edilmesinden başka çare yok” görüşünü benimsetmek. Moskova’yı zorlayan en önemli nokta ise Putin’in bir taraftan Suriyeli Kürtleri terk etmek istememesi, diğer taraftan ise Türkiye’yi süreçten uzaklaştırmamak. Putin ile Erdoğan arasında son bir yılda yapılan 6 zirve ile 13 telefon görüşmesinde devamlı olarak Suriye’deki Kürt meselesi gündeme gelmişti.

İRAN: İran’ın başlıca hedefi ise Suriye’deki askeri hareketliliğin sona ermesinden sonra bu ülkede silah gücünü üs kurarak sürdürmeye devam etmesi. Tahran yönetimi Esad’ın izniyle özellikle İsrail sınır bölgesine yakın iki askeri üs kurmayı hedefliyor. İsrail ise buna şiddetle karşı çıkıyor.