Türkiye'nin iki yüzü aynı sahnede
Güncelleme Tarihi:
Yunan basını, Yazar Orhan Pamuk'un Fransız Meclisindeki oylamayla aynı gün Nobel Edebiyat Ödülünü almasını, “Türkiye'nin iki yüzü uluslararası sahnede karşılaştı” diye yorumladı. “Bir ülkenin iki yüzü” başlığını kullanan To Vima gazetesi, “Türkiye'nin iki yüzünün, istekleri dışında, uluslararası sahnede karşılaştıklarını” kaydetti. To Vima, “Türkiye'nin bir tarafı, Mustafa Kemal'in (Atatürk), Fransız Meclisi'nden, itibarı güçlü bir darbe alan yaşlı ve sorunlu kızı, diğeriyse sosyal adalet, çağdaşlık ve AB üyeliğiyle flört eden geleceğin Türkiye'siydi. Nobel sürpriz değildi, herkes tarafından bekleniyordu” yorumunda bulundu.
Yunan basını, Türkiye'nin AB üyesi olmakta zorluklar çekmesine rağmen, Pamuk'un dün “Batı'nın elit tabakasından büyük kutlamalarla kabul görerek Nobel ödülünü alan ilk Türk yazar olduğunu” yazdı.
Kathimerini gazetesi, “Ödülün, Türkiye-AB ilişkilerinin gergin bir döneminde geldiğine” dikkati çektiği haberinde, “Fransız Meclisi'nin sözde Ermeni soykırımıyla ilgili yasa teklifini oyladığı saatlerde Orhan Pamuk'a Nobel Edebiyat Ödülü'nün verilmekte olduğunu” yazdı.
“Bir ülkenin iki yüzü” başlığını kullanan To Vima gazetesi, “Türkiye'nin iki yüzünün, istekleri dışında, uluslararası sahnede karşılaştıklarını” kaydetti. To Vima, “Türkiye'nin bir tarafı, Mustafa Kemal'in (Atatürk), Fransız Meclisi'nden, itibarı güçlü bir darbe alan yaşlı ve sorunlu kızı, diğeriyse sosyal adalet, çağdaşlık ve AB üyeliğiyle flört eden geleceğin Türkiye'siydi. Nobel sürpriz değildi, herkes tarafından bekleniyordu” yorumunda bulundu.
“Orhan Pamuk'a verilen Nobel ödülünün Türkiye'yi çok az mutlu ettiğini” öne süren Apoyevmatini gazetesi, aynı gün sözde Ermeni soykırımıyla ilgili yasa teklifinin Fransız Meclisi tarafından kabul edildiğini kaydetti.
Ethnos gazetesi, “Türkiye'ye Nobel tokadı” başlıklı haberinde, Fransız Meclisinin sözde Ermeni soykırımını inkarını suç sayan yasa teklifini kabul ettiği gün, İsveç Akademisi'nin Orhan Pamuk'u ödüllendirdiğini yazdı. Gazete, Nobel ödülü alan ilk Türk yazar olan Pamuk'un, Türkiye'nin en ünlü yazarlarından olduğunu vurguladığı haberinde, Batılı eleştirmenlerin Türk yazarı “Anadolu'nun yıldızı” olarak tanımladıklarını kaydetti.
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE NOBEL
Ta Nea gazetesi, “İfade özgürlüğüne Nobel” başlıklı haberinde, Avrupa'nın baskıları sayesinde Türkiye'de karşı karşıya geldiği suçlamalardan kurtulan Pamuk'un, Nobel edebiyat ödülünü kazanmasının, Türkiye'ye “ifade özgürlüğü” konusunda mesaj teşkil ettiğini savundu. Gazete, 1988'den bu yana Nobel Ödülü alan ilk Müslüman yazarın Pamuk olduğunu kaydettiği haberinde, birçok kişininse ödülün verilme nedeni olarak, “Pamuk'un dindar olmaması ve istikrarlı biçimde ifade özgürlüğünü savunmasını gösterdiklerini de” belirtti.
Elefteros Tipos gazetesi “Türkiye'nin hiçbir zaman kutlayamayacağı Nobel” başlıklı haberinde, İsveç Nobel Akademisinin açık bir şekilde siyasi tercihini gösterdiğini, Türk muhafazakar kurulu düzenineyse “şiddetli bir tokat attığı” değerlendirmesinde bulundu.
Elefterotipiya gazetesiyse Türkiye'de yazıları nedeniyle “kovalanan”, Nobel Ödülü sahibi Pamuk'un, Fransız Meclisinin sözde Ermeni soykırımı yasa teklifine karşı tavır koyduğuna dikkati çekti.
BBC: FAVORİ ADAY KAZANDI
Nobel ödülünü favori aday kazandı. Son dönemde Türkiye ve yurt dışında sık sık gündeme gelen yazar Orhan Pamuk’un Nobel Edebiyat Ödülünü kazanabileceği belirtiliyordu. Pamuk, müşterek bahislerde de ödülün en büyük favorisi olarak gösteriliyordu. 54 yaşındaki Pamuk, Adonis, Ryszard Kapuscinski, Joyce Carol Oates, Ko Un ve Philip Roth gibi tanınmış yazarları geride bıraktı. Pamuk hakkında dava açılmıştı.
THE GUARDIAN: MİLLİYETÇİ ÖFKE KABARABİLİR
Orhan Pamuk, muhafazakarların vatan haini, Liberal Türkiye’nin kahramanı. Ödül Türkiye’de milliyetçi öfkenin kabarmasına yol açabilir. Ödül hakaret olarak algılanmamalı.
FINANCIAL TIMES: TÜRKİYE İÇİN MUHTEŞEM BİR BAŞARI
Nobel Edebiyat Ödülü’nün Pamuk’a verilmesi hem ifade özgürlüğü için çok güzel bir şey hem de Türkiye için muhteşem bir başarı. Ödül, tüm dünyada ifade özgürlüğüne ciddi saldırıların başladığı bir döneme rastlıyor. Moskova’da muhalif gazetecinin öldürüldüğü, Fransa’nın Ermeni soykırımını inkarı suç saymaya çalıştığı, Avrupa’da İslam, Amerika’da da İsrail hakkındaki tartışmalara sınırlamaların getirilmek istendiği bir döneme.
Nobel ödülü için Orhan Pamuk, yazdıkları açısından iyi bir seçim. Romanları, dünya edebiyatına eşsiz bir Türk katkısıdır. Ama bu aynı zamanda siyasi bir tercih.
EL PAIS: PAMUK'A BARIŞ ÖDÜLÜ DE VERİLEBİLİRDİ
Pamuk’a Nobel Barış Ödülü de verilebilirdi. Pamuk sadece bir edebiyat dahisi değildi. Pamuk aynı zamanda Türkiye’de özgürlükler için savaş veriyor. Milliyetçi ve askeri baskılara meydan okuduğu için ölüm tehditleri aldı, mahkemelere çıktı, zaman zaman ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Pamuk Nobel Barış Ödülü’nü de alabilirdi.
FRANKFURTER ALLGEMEINE ZEITUNG: EN İYİ KARAR
Ödülün Pamuk’a verilmesi Nobel ödül komitesinin son yıllarda aldığı en iyi karar. 1970’te bu ödüle layık görülen ünlü Sovyet muhalif Aleksander Soljenitsin zamanında en önemli tartışma konusu iki kutup arasındaki ideoloji çatışmasıydı. Şimdi ise dünya din ve kültür savaşlarının yaşandığı bir döneme girdi.
NEW YORK TİMES: DAVA TÜRK HÜKÜMETİNİ MAHCUP ETTİ
Orhan Pamuk’un daha önce Nobel ödülünü kazanan birçok yazardan ABD’de çok daha iyi tanındığını belirten New York Times ise, Pamuk hakkında açılan davanın Türk hükümetini mahcup ettiğini kaydetti. Gazete, Doğu ile Batı, laik Türkiye ile eski Osmanlı geleneği, geleneksel ile post modern yazma stilleri arasındaki gerilimlerin Pamuk’un kariyerini şekillendiği görüşünü dile getirdi.
WASHİNGTON POST: ÖDÜLE İTİRAZLAR DA VAR
İsveç Akademisi’nin açıklamasının Fransa’daki oylamaya denk düştüğüne dikkat çeken Washington Post gazetesi, karara itirazların da olduğunu belirterek, Akademi’nin Türkiye’deki insan hakları siciline dikkat çekmek amacıyla “siyasi bir gündem” ile hareket ettiği iddialarına dikkat çekti.
THE İNDEPENDENT: ELEŞTİRENLERİ MACHUP ETTİ
İngiliz The İndependent gazetesi, “Türkiye’deki ifade özgürlüğünün korkusuz savunucusu” olarak nitelendirdiği Orhan Pamuk’un ödülü kazanarak kendisini eleştirenleri mahcup ettiği yorumunu yaptı. Gazete, sosyal değişim için tüm Avrupa’da mücadele edenlerin Pamuk’a verilen ödülden dolayı memnuniyeti dile getirdiklerini yazdı.
LOS ANGELES TİMES: İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN CESUR SAVUNCUSU
ABD’nin büyük gazetelerinden Los Angeles Times de, kısa bir süre önce ülkesinde hapis cezası tehdidi ile karşı karşıya bulunan Pamuk’un şimdi Nobel ödülünü kazandığına dikkat çekerek “Pamuk destekçiler tarafından ifade özgürlüğü davasının, bazen da istemeyerek olsa da cesur savunucusu olarak görülüyor” diye yazdı.
THE TİMES: RESMİ TARİHE MEYDAN OKUDU
Orhan Pamuk’un Türkiye’nin resmi tarihine meydan okuduğunu belirten İngiliz The Times gazetesi ise, Pamuk hakkında açılan davanın Türkiye’nin AB hedefine zarar verdiği görüşünü savundu. Gazete, ödülün Fransa Ulusal Meclisi’ndeki oylamaya denk düştüğüne de işaret etti.
LA VANGUARDİA: HAİNLİK İLE SUÇLANDI
İspanyol gazetesi La Vanguardia da, Pamuk için Türk edebiyatının en büyük isimlerinden biri olduğunu, “Ermeni soykırımı”na ilişkin açıklamalarından dolayı “hainlik” ile suçlandığını kaydetti. Gazete, Pamuk’un kitaplarının yazarın güçlü sosyal angajmanından dolayı okuyucuları etkilediği yorumunu yaptı.
EL MUNDO: MİLLİYETÇİLERİN BASKILARINA MARUZ KALDI
İspanya’nın diğer büyük gazetelerinden El Mundo ise, Pamuk’un Türkiye’deki milliyetçilerin baskılarına maruz kaldığını, açıklamalarından dolayı yargılandığını belirterek Pamuk’un Nobel ödülünü kazanan ilk Türk yazarı olduğuna dikkat çekti.
BİZİM ORHAN PAMUK'UMUZ
Orhan Pamuk’un Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanması Alman basınında büyük yankı buldu, Die Welt’in kültür sayfasında yer alan yorum “Bizim Türkiyemiz” başlığını taşıdı. Tageszeitzung da “301 kaldırılsın ki, Pamuk hapse girmeyen ilk önemli Türk yazarı olsun” derken, Nobel’le Aziz Nesin, Yaşar Kemal, Nazım Hikmet gibi Türk yazarlara uluslar arası ilginin artmasının beklendiğini yazdı.
Die Welt’te Tilman Krause imzalı yorumda, Pamuk’un şu anda Türkiye’nin ihtiyacı bulunan kişi olduğu belirtilirken, Nobel onurunun liberal Türkiye’nin reformcularını desteklediği kaydedildi. Yorumda, ödülün Türkiye ve politikası için bir şans olduğu bildirildi ve “O, bizim ihtiyacımız duyduğumuz Türkiye’yi temsil ediyor” denildi. Pamuk’un Avrupa’ya yönelimi engellenmemiş bir Türkiye yanında olduğunu belirten Welt, “Bu liberal, uygar ve reformcu batı değerlerine yönelmiş bir Türkiye. Pamuk’un yaptığı gibi, Ermenilere soykırımı açıkça seslendiren bir Türkiye” dedi. Welt Pamuk’un kazandığı ödülün Türkiye’ye bazı taahhütler yüklediğini, ülkenin değerini de yükselttiğini belirtti.
FAZ: AKADEMİ EN AKILLI KARARINI VERDİ
Frankfurter Allgemeine Zeitung kültür sayfasındaki yorumda ise, “Stockholm’deki akademi Orhan Pamuk kararıyla son yıllardaki en akıllı kararıyla karşılaştı” denildi. Pamuk’un Türk kültür hayatının dünyaca tanınan birkaç ünlü isminden biri olduğu belirtilen yorumda, “Türk edebiyatına ilginin düşük olduğu ABD’de bile Pamuk’la birlikte bu edebiyat ünlendi. Orhan Pamuk bir diplomat değil, ancak romanı, ‘kalabalıklar arasında kendini hayal etme olanağı’ diye tanımlayan bir yazar. Bu cümle Orhan Pamuk’un yönelimini de ortaya koyuyor” ifadesi yer aldı.
EVRENSEL EDEBİYATA UYUMLU BİR YAZAR
İspanya'da çok sayıda kitabı yayımlanan Orhan Pamuk'un kitaplarını çeviren Rafael Carpintero da "Evrensel edebiyatla uyumlu bir yazar ve Türkiye için tam bir devrimci oldu" dedi.
Pamuk'un Nobel edebiyat ödülünü kazanmaya en uygun kişi olduğunu kaydeden Carpintero, "Benim için Pamuk'u okumak yeni, taze, farklı bir şeyi keşfetmek. Ancak Türkçeden tercüme yapmak oldukça zor. Çok uzun cümleler var, okurken biraz başını kaybediyorsun ve yeniden okuman gerekiyor. Bu yazarın bir hilesi, bu şekilde okuyucuyu zorlayıp geri dönüp okumasını sağlıyor. Bu onun stili" diye konuştu.
İspanyol edebiyat eleştirmeni ve yazar Mercedes Monmany de Pamuk'u kutlayarak, "Coetzee ve Kertesz'e benzeyen karışık bir yazar olan Pamuk, akıllı, çalışılmış ve ince elenmiş tarihi konuları arayanlar için tahrik edici. Çok fazla konuya, kişiliğe, edebiyat oyunlarına, tarihi ve siyasi referansa sahip çok dolu bir yazar" ifadesini kullandı.
Bu arada Fransız basını da Pamuk'un Nobel Edebiyat Ödülü'nü almasına geniş yer verdi.
"Le Figaro" gazetesi, "İki nehir arasında köprü" başlığıyla verdiği haberde, yazarın romanlarına, doğduğu ve yaşadığı kent İstanbul'un ilham verdiğini yazdı.
"Liberation" gazetesi ise "Pamuk sonunda ödülünü aldı" başlığıyla verdiği haberde, ünlü Türk romancının daha önce de bu ödülü kıl payı kaçırdığı ifade edildi.
İTALYAN BASINI: ÖDÜL FARKLI TEPKİLERE YOL AÇTI
İtalyan gazeteleri, yazar Orhan Pamuk'un Nobel Edebiyat Ödülü almasıyla ilgili haberlere geniş yer verdi.
Haberi ilk sayfadan duyuran gazeteler, ödülün açıklanmasının, Fransa meclisinin sözde Ermeni soykırımını reddetmenin suç sayılmasını öngören yasa teklifini kabul etmesiyle aynı güne rastladığına dikkati çektiler.
"Corriere della Sera" gazetesi, Türk romancıya ödül verilmesini, "Nobel Türkiye'ye meydan okuyarak yazar Pamuk'u ödüllendirdi" manşetiyle duyurdu.
İç sayfadaki haber başlığında ise Pamuk'a verilen ödülün Türkiye'de farklı tepkilere yol açtığı belirtildi.
Pamuk, haber başlığında, "Generallere ve İslamcılara meydan okumaktan çekinmemiş bir İstanbul çocuğu" olarak tanımlanırken, yazarın 301. maddeden yargılandığı hatırlatıldı.
"La Repubblica gazetesi" ise ilk sayfada, "Nobel'i 'karşıt' Türk yazar Pamuk kazandı" başlığını kullandı.
İç sayfa da ise olayın Türkiye'deki yankıları şu ifadelerle özetlendi:"Pamuk'un Türkiye'si ikiye bölündü. Hükümet: 'Tebrikler, onun görüşleri bizi ilgilendirmez' dedi".
Gazetenin, kültür sayfasında da Pamuk'un İtalyanca'ya çevrilmiş yedi kitabı geniş biçimde tanıtıldı. Pamuk, söz konusu yazıda, "kökenlerine sürekli sadık bir yazar" diye tanımlandı.
"Il Giornale"nin haber başlığı ise "Özgürlükçü Türkiye'ye bir Nobel" oldu.
Komünistlerin yayın organı "Il Manifesto" ise "İki dünya arasında asılı kalmış melankolik ve hayalperest yazar" başlığıyla sunduğu haberde, "Türkiye, dün günün kahramanıydı. Fransa meclisi (sözde) Ermeni soykırımını inkar edenlerin yasal takibata tabi tutulmalarını öngören yasayı kabul ettiği saatlerde, bu olguya değindiği için 'Türklüğü aşağılamak'tan yargılanan yazar Nobel ödülü kazandı" ifadesini kullandı.