Güncelleme Tarihi:
Geçen kasım ayında yapılan ABD Başkanlık seçimlerini kazanarak ABD’nin 47’inci Başkanı seçilen Donald Trump, dün başkent Washington’da gerçekleşen yemin töreniyle resmen göreve başladı. Washington’daki sıfırın altında 5 derecede seyreden soğuk hava dalgası nedeniyle normalin aksine iç mekâna taşınan yemin törenine hem ABD hem de uluslararası siyasetten yaklaşık 800 davetli katılırken, Trump başkan olarak ilk konuşmasın “Amerika’nın altın çağı başlıyor” diye başladı.
‘TANRI BENİ ABD İÇİN KURTARDI’
“Ülkemiz refaha kavuşacak ve dünya çapında saygısını yeniden kazanacak” diyen Trump, “Yönetimim boyunca her gün Amerika’yı ilk sıraya koyacağım. Egemenliğimiz geri gelecek, güvenliğimizi yeniden oluşturacağız. Adalet yeniden gerçek olacak. Bugünden itibaren Amerika’nın düşüşü bitiyor” ifadelerini kullandı.
Geçen temmuz ayında atlattığı suikast girişimine de değinen ABD Başkanı, “Birkaç ay önce Pensilvanya’da bir suikastçının mermisi kulağımdan geçti ancak benim hayatımın kurtarılmasının bir sebebi vardı. Tanrı beni korudu. Amerika’yı yeniden güçlü yapabilmem için” diye konuştu.
‘SAVAŞLARI BİTİRECEĞİZ’
“Dünyadaki savaşları bitireceğiz” diyen Trump, “Tamamen tahmin edilmez, şiddet ve öfke dolu dünyaya yeni bir birlik ruhu getireceğiz. En gurur duyduğum mirasım barışçıl ve birleştirici bir miras olacaktır” ifadesini kullandı. ABD Başkanı ayrıca “dünyanın gördüğü en güçlü orduyu inşa edeceklerini” söyledi.
Yasadışı göçle mücadele için ABD’nin güney sınırında ulusal acil durum ilan ederek asker göndereceğini ilan eden Trump, “Meksika’da kalma” politikasını yeniden yürürlüğe koyacağını taahhüt etti. ABD Başkanı, ayrıca imzalayacağı kararnamelerle kartelleri de yabancı terör örgütleri listesine alacaklarını duyurdu.
PANAMA VE MEKSİKA KÖRFEZİ
Trump daha önce ifade ettiği gibi “Meksika Körfezi’nin adını Amerika Körfezi olarak” değiştireceğine de söz verdi. Çin’in su yolunun kontrolünü ele geçirdiğini iddia eden Trump, “Panama Kanalı’nı Çin’e değil, Panama’ya verdik ve geri alacağız” dedi. Trump ayrıca ABD’nin resmi olarak erkek ve kadın olmak üzere iki cinsiyetin bulunduğunu kabul edeceğini söyledi.
PROGRAM AYİNLE BAŞLADI
Washington’daki etkinlik programı sabah saatlerinde St. John’s Kilisesi’ndeki ayinle başladı. Başkan Donald Trump, Başkan Yardımcısı Vance ve aile üyelerinin yanı sıra çok sayıda ünlü isim ayinde hazır bulundu. Kilisedeki ayinin ardından Beyaz Saray’a geçen Trump ve eşi Melania, burada geleneksel çay içme etkinliğinde ABD Başkanı Joe Biden ve eşi Jill Biden ile bir araya geldi. Ardından Biden ve Trump birlikte yemin töreninin gerçekleşeceği Kongre binasına hareket etti. Trump, 2021’de Biden’ın seçim galibiyetini tanımadığını söyleyerek törene katılmamıştı.
ÇİFT İNCİL KULLANDI
Tüm davetlilerin Kongre binasının Rotunda Salonu’nda yerlerini almasının ardından ABD Yüksek Mahkemesi Yargıcı John G. Roberts, Trump’a ABD’nin 47’inci başkanlık yeminini ettirdi. Trump yemin sırasında eski ABD Başkanı Abraham Lincoln’ün 1861’deki yemin töreninde kullandığı İncil’in yanı sıra 2017’deki ilk yemin töreninde de olan kişisel İncilini kullandı. Yemin töreninin ardından Evanjelist, Protestan, Siyahi ve Katolik rahiplerin yanı sıra bir Yahudi Haham dua ederken, resmi programda bir imama da yer verilmesine rağmen İslami duaya yer verilmemesi dikkat çekti.
İLK GÜNDEN KARARNAME BOMBARDIMANI
Göreve gelmeden önce “ABD’yi doğru yola sokacağını” vaat eden yeni ABD Başkanı Trump’ın kısa süre içerisinde 100’den fazla kararname imzalaması bekleniyor.
* Trump’ın ‘sınır sorumlusu’ olarak atadığı Tom Homan, ilk günden itibaren belgesiz göçmenleri gözaltına almak ve sınır dışı etmek için kapsamlı operasyonlar başlatacağını söylerken bazı uzmanlar, milyonlarca göçmenin gönderilmesinin ciddi lojistik engeller ve hukuki zorluklarla karşılaşacağını söylüyor.
* “İlk gün taahhütlerinden” biri de ilk döneminde “Müslüman yasağı” olarak bilinen kararnamenin tekrar yürürlüğe koyulması olacak. Suriye, Libya, Yemen ve Sudan gibi Müslüman çoğunluklu ülkeden ABD’ye gelmek isteyenlere izin verilmeyecek.
* 6 Ocak 2021’de ABD Kongre Binası’na saldırdıkları için tutuklananlardan defalarca “siyasi tutuklular” ve “rehineler” olarak bahseden Trump’ın ilk işlerinden biri de bu kişilere yönelik bir başkanlık affı çıkarmak olacak.
* Selefi Biden’ın fosil yakıt kullanımını düşüren enerji politiklarının işletmelere ağır mali yük getirdiğini belirten Trump, “maliyetleri artıran her çevre düzenlemesinin derhal kaldırmasını emreden” bir kararname imzalayacak.
TÖRENİN AĞIR KONUKLARI: DÜNYA LİDERLERİ VE MİLYARDERLER
ABD’nin 47’nci başkanının yemin töreni, yalnızca yıllar sonra ilk kez kapalı alanda yapılmasıyla değil; aynı zamanda davetli konuklarıyla da öncekilerden ayrıldı. Donald Trump, daha önce yalnızca yabancı diplomatların katıldığı törene geleneği bozarak dünya liderlerini davet etti. Konuklar arasında İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Arjantin’in popülist lideri Javier Milei, İngiltere’nin ve Fransa’nın aşırı sağcı politikacıları Nigel Farage ile Eric Zemmour gibi aşırı sağ ve milliyetçi eksenden isimler yer aldı.
ÇİN’DEN BİR İLK
Daha önceki törenlere Washington büyükelçisini gönderen Çin’i, törende ilk kez yüksek rütbeli bir isim temsil etti. Trump’ın davet ettiği Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’i temsilen yardımcısı Han Cing, Pekin’in yeni yönetimle “ilişkilerini güçlendirmek ve işbirliğini genişletmeye hazır olduğunu” bildirmek için törende hazır bulundu.
TEKNOLOJİ DEVLERİ
Davetliler arasındaki tek milyarder, Trump’ın müttefiki Elon Musk değildi. Amazon CEO’su Jeff Bezos ve Meta’nın patronu Mark Zuckerberg, Google CEO’su Sundar Pichai, Apple CEO’su Tim Cook ve OpenAI CEO’su Sam Altman’ın yanı sıra dünyanın dört bir yanından teknoloji devleri törene katıldı. Fransız milyarder ve teknoloji girişimcisi Xavier Niel de eşiyle birlikte Washington’daydı.
TRUMP’A TEBRİK YAĞDI
ABD Başkanı Donald Trump’ın yemin töreninin ardından dünya liderlerinden de tebrik mesajları yağdı.
* Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin: Ukrayna ihtilafı konusunda yeni ABD yönetimiyle de diyaloğa açığız. Burada en önemli şey, krizin temel nedenlerini ortadan kaldırmaktır.
* Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen: Birlikte daha fazla refaha ulaşabilir ve güvenliklerini güçlendirebiliriz. Bu, transatlantik ortaklığın kalıcı gücüdür.
* NATO Genel Sekreteri Mark Rutte: DonaldTrump’ı ABD’nin 47. Başkanı olarak göreve başlamasından dolayı ve JD Vance’i Başkan Yardımcısı olarak göreve başlamasından dolayı içten tebriklerim. Birlikte güç yoluyla barışa ulaşabiliriz.
* Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa: AB küresel zorlukların üstesinden gelmek için Başkan Trump’la yakından çalışmayı arzuluyor.
* Hindistan Başbakanı Narendra Modi: Her iki ülkeye de fayda sağlamak ve dünya için daha iyi bir gelecek şekillendirmek için bir kez daha birlikte çalışmayı dört gözle bekliyorum.
* İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu: “Tekrar birlikte çalışarak ABD-İsrail ittifakını daha da ileriye taşıyacağız” diyen Netanyahu, bölgedeki “İran eksenini” yenilgiye uğratacaklarından ve bölge için “yeni bir barış ve refah dönemini” başlatacaklarından emin olduğunu söyledi.
* Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski: Başkan Trump’ı kutluyorum. Bugün hem değişim hem de küresel zorluklar dahil birçok sorunun çözümü için umut günü. Başarılar Başkan Trump. Aktif ve karşılıklı faydaya dayalı işbirliğimizi dört gözle bekliyorum.
* İngiltere Başbakanı Keir Starmer: Birleşik Krallık adına, Başkan Donald Trump’ı Amerika Birleşik Devletleri’nin 47. Başkanı olarak göreve başlamasından dolayı en içten tebriklerimi gönderiyorum.
* Almanya Başbakanı Olaf Scholz: ABD’nin Almanya’nın en yakın müttefiki olduğunu ve politikalarının amacının “her zaman iyi bir transatlantik ilişki” olduğunu söyleyerek Trump’ı tebrik etti.
TRUMP: ‘BENİ PUTİN’E BAĞLAYIN’
Amerikan CNN’in haberine göre Trump, ekibinden başkanlığının ilk günlerinde Rusya lideri Vladimir Putin ile bir telefon görüşmesi ayarlamalarını istedi. Trump’ın ekibinin görüşmeyi ayarlamak için birkaç hafta önce çalışmalara başladığı belirtilirken, bir tarih belirlenip belirlenmediği ise bilinmiyor. Trump seçim sürecinde Ukrayna’daki savaşı göreve geldikten sonra 24 saat içinde bitirebileceğini iddia etmişti.
BİDEN’IN DÖRT SENESİ NELER GETİRDİ
2020 seçimlerinde Donald Trump’ı yendikten sonra “Amerika geri döndü” mottosuyla Beyaz Saray’a oturan Joe Biden, ABD’nin “güvenilir liderlik konumunu geri kazanacağını” vaat etmişti. Ancak geride, hem iç hem de dış politikada tartışmalı bir miras bırakarak dönemini sonlandırıyor. Demokrat Başkan, Amerika halkından da istediği desteği alamadı. CBS News ile YouGov tarafından yapılan son ankette, katılımcıların yalnızca yüzde 37’si, Biden’ın başkanlık performansından memnun kaldıklarını belirtti.
ENFLASYON VE GÖÇ
Ekonomistlere göre Biden’ın en büyük başarısı, pandemi nedeniyle sıkıntıya girmiş Amerikan ekonomisini toparlamak oldu. Halefine düşük işsizlik ve düşük enflasyona sahip bir ekonomi bıraktı. Ancak göç politikalarında aynı başarıyı gösteremedi. Donald Trump’ın geri dönüşünü hazırlayan en büyük etmenlerden biri, Biden ve sınırları korumakla görevlendirdiği yardımcı Kamala Harris’in, göç konusunda Cumhuriyetçilerin eleştirilerine karşılık verememesi oldu.
SAVAŞLARI SONLANDIRAMADI
Siyasi analistler, Biden döneminin en büyük başarısızlıklarının dış politikada yaşandığını düşünüyor. Biden; Ukrayna’da Rusya’yla, Güney Çin Denizi’nde Çin’le, Ortadoğu’da İran’la karşı karşıya geldi. Ukrayna’da Rus işgalini engelleyemeyen Biden, Gazze’de 15 ay boyunca savaş suçu işleyen İsrail’e, hem uluslararası hukuku hem de ABD iç hukukunu yok sayarak destek verdi. İki savaşı da bitirmek istediğini söylese de bu konudaki çabaları üst üste başarısız oldu; son üç yılda dünyadaki çatışma bölgeleri üçte iki oranında arttı. Öyle ki Washington’dan ayrılmasına günler kala ilan ettiği Gazze ateşkesi bile, halefi Trump’ın hanesine yazıldı.
LİDERLİK PROBLEMİ
Biden’ın başkanlığının son senesi, Demokratlar için de bir sınava dönüştü. Önce gerileyen bilişsel durumu, sonra bu duruma rağmen seçimlerde, 2020’de olduğu gibi, Trump’la başa çıkabileceği yönündeki ısrarı, neticede yarıştan çekilmesiyle sonuçlandı. Demokrat parti, kendisini karmaşık bir liderlik probleminin ortasında buldu.