Obama 1915 Olayları için yine 'Meds Yeghern' dedi

ABD Başkanı Barack Obama, 1915 Olayları’nın yıldönümü sayılan 24 Nisan için hazırladığı geleneksel başkanlık bildirisinde bu sene beklenildiği gibi yine “soykırım” demedi ve bu konuyu kendi başkanlık döneminde kapatmış oldu. Obama ‘soykırım’ terimi yerine geçmiş senelerde olduğu gibi olayları yine Ermenice “büyük felaket” anlamına gelen “Meds Yeghern” ifadesiyle tanımladı. Ve geçen sene olduğu gibi olayların “yaygın biçimde soykırım olarak düşünüldüğünü” söyleyen Papa Françesko’ye gönderme yaptı. Başkan Obama’nın bildirisinde şöyle denildi:

“Bugün, Osmanlı İmparatorluğu’nun son günlerinde 1.5 milyon Ermeni’nin tehcir edildiği, katledildiği ve ölüme doğru yürüdükleri 20’nci yüzyılın ilk kitlesel vahşeti Meds Yeghern’i anıyoruz. 1915’in başlarındaki karanlık günlerde acı çekenlerin hatırasını onurlandırıp bir daha hiçbir zaman tekrarlanmaması için bu trajediden ders çıkartırken, aynı zamanda onların yardımlarına gelenlere de saygılarımızı sunuyoruz. Böyle biri de, şiddeti durdurmak için hem ABD Hükümeti hem de Osmanlı liderleri nezdinde alarm zilleri çalan ABD Büyükelçisi Henry Morgenthau’ydu.

Morgenthau’nunki gibi sesler, zulmün engellenmesi misyonunda hayati olmaya devam ediyor ve onun mirası sonraki dönemlerde Birleşmiş Milletler’in ilk insan hakları anlaşmasının ortaya çıkmasına yardım eden Raphael Lemkin gibi insan hakları savunucularının çalışmalarını etkiledi.

Bu aynı zamanda Ermeni halkının büyük direncini ve hem uluslararası topluma hem de Amerikan toplumuna sağladıkları büyük katkıları yad ettiğimiz bir an. On yıllar önce ABD’de yeni hayatlarına başlayan ve birçok alanda bu ulusun canlılığını ilerleten ve saygınlığını yükselten bir topluluk oluşturan binlerce Ermeni’yi anıyoruz. Ermenistan’ın güneyinde bölgesel karışıklıkların olduğu bir sırada ayrıca yaklaşık 17 bin Suriyeli mülteciye ülkelerinde kollarını açan Ermeni halkına teşekkür ediyoruz.
Geçmişten geleceğe bakarken, ilgili herkesin menfaatine olacak biçimde gerçeklerin tam, açık ve âdil bir şekilde kabul edilmesi çağrısı yaparken, kötü olayların önlenmesinde tarihi anmaların önemini vurgulamaya devam ederiz. 1915’te ne olduğuyla ilgili kendi görüşümü tutarlı biçimde sık sık ifade ettim ve benim görüşüm değişmedi. Ayrıca insanlar ve ülkelerin, geçmişin acı unsurlarını kabullenip bunlarla yüzleşerek daha güçlü büyüdüklerini ve daha âdil ve hoşgörülü bir gelecek için temel inşa ettiklerini gördüm. Türk ve Ermeni tarihçilerden geçmişin bu karanlık devresine ışık tutmaya çalışanların Papa Françesko’ya görüşlerini ifade etmelerini memnuniyetle karşılamaya devam ediyoruz.

Bugün, Meds Yeghern’in dehşetini anarken dünya genelindeki Ermeni halkıyla yan yana duruyoruz ve demokratik, barışçıl ve müreffeh Ermenistan’a olan devam eden bağlılığımızı tekrarlıyoruz.”

Obama'nın '24 Nisan' açıklaması, ABD Başkanı'nın İngiltere ziyaretini sürdürdüğü saatlerde yayımlandı. Obama açıklamasını beklenenin aksine iki gün önce yaptı.

Obama çifti, helikopterle ulaştıkları Windsor Sarayı'nın bahçesinde, Kraliçe Elizabeth ve eşi Prens Philip tarafından karşılandı.

Dün 91'inci yaşına basan kraliçenin evsahipliğinde, tarihi saraydaki öğle yemeğinde yapılan görüşme basına kapalı gerçekleşti.