Nükleer denemeler gerçek, tazminatlar sanal
Güncelleme Tarihi:
ABD'nin çok sayıda nükleer deneme yaptığı Marshall adalarındaki küçük bir atolün sakinlerinin 307 milyon dolar tazminat almaya hakları olduğu, ancak şimdiye dek metelik bile alamadıkları ortaya çıktı.
Marshall adaları adli kaynakları, bu konuyla ilgili kurulan "Marshall Adaları Nükleer Davalar Mahkemesi"nin geçen hafta son Utrik atolü sakinine de bu tazminatın ödenmesini kararlaştırırken, mahkemenin kasalarının tamtakır olduğunu belirttiler.
ABD, 1946 ile 1958 arasında Marshall'larda 67 atmosferik deneme yapmış ve bu denemeler karşılığında açılan davaların tazminatını eksiksiz bir şekilde ödeyeceği güvencesi vermişti. 1986'da varılan anlaşma uyarınca, ABD bu mahkemeye 80 milyon dolar ödeme yapmış, ancak 90 milyon dolardan fazla bir miktar adanın hastalanan sakinlerine dağıtılmış ve 1,2 milyar dolardan fazlası da Marshall adalarındaki Bikini, Enevatak ve Utrik atollerinde oluşan hasarın giderilmesinde harcanmıştı.
Bikini atolüne 370 kilometre uzaklıktaki Utrik'te 1 Mart 1954'te dünyanın en güçlü atmosferik denemesi olan ve 15 megatonluk bir hidrojen bombasının kullanıldığı Bravo denemesi yapılmış, birkaç saat içinde bölgeyi radyoaktif bir bulutun kaplaması nedeniyle insanlar tahliye edilmişti. Bölge sakinleri iki ay sonre evlerine dönmüşlerdi.
Sonraki yıllarda Utrik sakinleri, çok yüksek oranlarda kanser hastalığına, özellikle tiroid kanserine yakalanmıştı. Bundan 4 yıl sonra Enevatak atolü sakinlerine 385 milyon dolar ve Bikini atolünde oturanlara da 563 milyon dolar tazminat ödenmesine karar verilmiş, iki atolün sakinleri, karar verilen tazminatın yüzde 1'inden azı ödendiği için tazminatın tamanının ödenmesi için Amerikan federal mahkemelerinde dava açmışlardı.
Bu iki davayla Ocak ayı başında karar çıkması bekleniyor.