Mam Celal öldü
Güncelleme Tarihi:
Irak Kürt Bölgesi, 25 Eylül bağımsızlık referandumunun artçı şoklarını yaşarken bir kötü haber de Berlin’den geldi. 2012’de geçirdiği beyin kanamasının ardından kısmi felç olan Kürt liderlerden Celal Talabani’nin (84) Almanya’da öldüğü açıklandı. Iraklı Kürtlerin liderlerinden olan Talabani ‘Celal Amca’ (Mam Celal) lakabıyla anılıyordu ve Mesut Barzani ile büyük bir siyasi rekabet içindeydi.
IRAK’ın eski Cumhurbaşkanı ve Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Genel Sekreteri Celal Talabani 84 yaşında hayatını kaybetti. Iraklı Kürt siyasetçi, tedavi için Almanya’nın başkenti Berlin’deydi. 2012 yılında geçirdiği beyin kanamasından sonra kısmen felç olan Talabani’nin sağlığı tam olarak düzelememişti.
KÜRT LİDERLERDEN
50 yılı aşkın bir süreçte Irak ve Kürt siyasetinin önemli aktörlerinden ve Iraklı Kürtlerin Bağdat’a karşı mücadelesinin sembol isimlerinden biri olan Celal Talabani, Irak’ın Arap olmayan ilk cumhurbaşkanıydı. 1933 yılında Erbil yakınlarında doğan Celal Talabani, siyasi kariyerine KDP’ye bağlı Kürdistan Öğrenci Birliği’nin kurucu üyesi ve lideri olarak 1950’li yılların başında başladı. 1961 yılında, Abdülkerim Kasım hükümetine karşı Kürt ayaklanmasına katıldı. Kasım’ı iktidardan uzaklaştıran darbenin ardından, 1963 yılında Cumhurbaşkanı Abdülselam Arif’in hükümetiyle yürütülen görüşmelerde Kürt delegasyonunun liderliğini yaptı.
BARZANİ İLE AYRILIK
1975 yılında KDP Lideri Mustafa Barzani’yle (Mesud Barzani’nin babası) aralarında derin görüş ayrılıkları oluşmaya başladı ve KDP’den ayrılanların kurduğu ve gelecekte kayınpederi olacak olan İbrahim Ahmed’in önderliğindeki KDP Siyasi Bürosu’na katıldı. Grup, 1966 yılında merkezi hükümetle bir ittifak kurdu ve KDP karşıtı askeri kampanyada yer aldı. 1970 yılının Mart ayında KDP ve hükümet arasında bir barış anlaşması imzalandığında, grubun siyasi hayatına son verildi. Ardından Celal Talabani, 1975 yılında Kürdistan Yurtseverler Birliği’ni (KYB) kurdu.
İRAN’A SIĞINMIŞTI
Talabani, KYB’nin çizgisini sosyalist olacağını ve aşiret siyasetinden uzak duracağını söyledi. KYB’nin kuruluşundan bir yıl sonra merkezi hükümete karşı silahlı mücadele başlattı. 1988 yılında Irak hükümeti Kürtlere karşı kimyasal silahlar kullandığında, KYB ağır bir darbe aldı. Talabani de, Kuzey Irak’ı terk etmek ve İran’a sığınmak zorunda kaldı. Barzani ailesinin liderliğindeki KDP ile Talabani’nin KYB’si arasındaki mücadele, Kuzey Irak’taki Kürt siyasi hayatının yaklaşık 40 yılına damgasını vurdu. ABD’nin Irak’ı 2003 yılındaki işgalinin ardından yeni bir hareket alanı bulan Talabani, 2005’te Irak Cumhurbaşkanı oldu. 2012’de felç geçiren Talabani tedavi için Almanya’ya gitti. 18 ay boyunca Irak dışında kalan Talabani’nin görev süresi 24 Temmuz 2014’te bitti. Talabani’nin lakabı Kürtçede ‘Celal Amca’ demek olan ‘Mam Celal’di.
7 GÜN YAS
IKBY Başkanı Mesud Barzani, Talabani’nin ölümü nedeniyle 7 günlük yas ilan etti. Barzani, taziye mesajında, “Celal Talabani gibi bir liderin aramızdan ayrlması halkımız için büyük bir kayıptır ve yeri de kolay bir şekilde doldurulamayacaktır” ifadelerini kullandı.
ERDOĞAN’DAN TAZİYE
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak eski Cumhurbaşkanı Talabani’nin ailesini arayarak taziye dileğinde bulundu. Başbakan Binali Yıldırım da Talabani’nin eşine taziye mesaj gönderdi.
‘KÜRT KEDİYİ BİLE VERMEM’
Celal Talabani, 2007’de Irak Cumhurbaşkanı olduğu dönemde Türkiye’nin Kuzey Irak’taki PKK elebaşlarının teslim edilmesiyle ilgili talebine “Biz hiçbir Kürdü Türkiye’ye teslim etmeyiz hatta bir kediyi bile...” demişti. Talabani, daha sonraki Türkiye ziyaretinde sorulması üzerine “Ben Kürt kedisi demedim, Irak kedisi dedim” demişti.
ARABULUCULUK ROLÜ
Talabani, Türkiye ile terör örgütü PKK arasındaki çeşitli zamanlardaki süreçlerde arabulucu rolü oynamıştı. Talabani’nin KYB’si Barzani’nin referandumuna da mesafeli yaklaşmıştı. Dün ölüm haberinden önce Talabani’nin KYB üyesi eşi Hero Talabani’nin referandumu eleştirdiği bildirilmişti.