Son dakika...Rusya Suriye'den çekiliyor mu? Uydu görüntüleri ortaya çıktı
Güncelleme Tarihi:
İsrail, Beşşar Esad rejiminin devrildiği Suriye'nin başkenti Şam'ın stratejik bölgesi olan Kasyun Dağı çevresinde devrik lider Esad'in kardeşi Mahir Esad'in daha önce komuta ettiği 4. tümenin karargahına hava saldırısı düzenlerken, ABD medyası Türkiye'nin bölgesel etkisinin giderek arttığına dikkat çekti ve Esad'ın devrilmesi sonraki süreçte Ankara'nın merkezi bir rol oynayabileceğini yazdı. Öte yandan Suriye'de Rus birlikler, konuşlu oldukları başkent Şam ve Humus ilinden ayrılarak ülkenin batısındaki Lazkiye ilinde bulunan Hımeymim Hava Üssüne konvoy halinde çekiliyor. Hava üssünden gelen görüntülerde teçhizatın kargo uçaklarına yerleştirildiği görüldü.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Suriye'deki durumla ilgili gelişmeleri tartışmak üzere bakanlar düzeyinde Ürdün'de yapılan uluslararası toplantıda konuştu.
"Bugün komşularımızın problemi yarın bizim problemimiz haline geliyor." diyen Kallas, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Bu toplantıya bölgesel aktörlerin de katılması çok önemli. Suriye ümit vadediyor, ancak belirsiz bir geleceğe doğru yol alıyor. Suriye'nin yeni liderleri, istikrar, egemenlik, toprak bütünlüğü, azınlıklara saygı, herhangi bir radikalleşme olmama, kurulacak hükümetin kapsayıcılığı ve işlenen suçlarla ilgili hesap verebilirlik ilkelerine bağlı olmalı. AB bu çerçevede daha fazla katkı sağlamaya hazır. Ancak bu ilkeler bizim için son derece önemli."
Kallas, 16 Aralık'ta yapılacak AB dışişleri bakanları toplantısında Suriye ile ilgili nasıl bir yaklaşım benimseneceğinin görüşüleceğini ifade ederek, "Suriye'nin yeniden inşa edilmesi ve yapılanmasına çok büyük bir önem veriyoruz." diye konuştu.
AB Temsilcisi, bölgede istikrarın sağlanmasının hem AB, hem bölgesel ve uluslararası aktörlerin çıkarına olduğunu vurguladı.
Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Ürdün'ün Akabe kentinde Suriye'deki gelişmeleri görüşmek üzere düzenlenen dışişleri bakanları toplantısı kapsamında ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir araya geldi.
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de çok kritik olan durumun, ülkedeki tüm toplulukları bir araya getiren güvenilir ve kapsayıcı siyasi bir sürecin başlamasıyla çözülmesi gerektiğini belirten Pedersen, "İkinci kritik nokta ise devlet kurumlarının çökmemesini sağlamak ve mümkün olan en kısa sürede buraya insani yardım ulaştırmamız gerektiğidir. Bunu başarabilirsek, muhtemelen Suriye halkı için yeni bir fırsat olur." ifadelerini kullandı.
Blinken ise toplantıda, Suriye'nin önündeki zorlukların, BM'nin özellikle yardım sağlama ve azınlıkların korunması konusunda kritik bir rol oynaması ve Suriyelilerin öncülüğündeki bir geçişi desteklemek için "birlikte çalışma kararlılığını" ele almakla aşılabileceğini vurguladı.
Ürdün'ün Akabe kentinde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın da katıldığı, Suriye'deki gelişmeleri görüşmek üzere düzenlenen dışişleri bakanları toplantısı başlamıştı.
Söz konusu toplantı, Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriye için yapılan ilk uluslararası toplantı olma özelliği taşıyor.
Başkenti Stockholm'ün Odenplan bölgesinde toplanan göstericiler, İsrail'in Gazze'ye düzenlediği saldırılara son vermesi, derhal ateşkes ilan edilmesi ve Gazze'ye insani yardım malzemelerinin eksiksiz girişine izin verilmesi çağrısında bulundu. Göstericiler, "Gazze'de çocuklar öldürülüyor", "Soykırımı durdurun" ve "Sonsuza kadar Filistin" yazılı pankartlar taşıdı."Filistin'e özgürlük" sloganları atan grup, daha sonra İsveç Dışişleri Bakanlığı binasına yürüdü.
İsrail ordu radyosunun haberine göre, savaş uçakları Suriye ordusuna ait 20 bilgi teknolojileri tesisini imha etti.Habere göre, İsrail hava saldırılarında, Suriye ordusuna ait iletişim antenleri ve elektronik savaş araçlarının bulunduğu tesisler saldırıların hedefi oldu.
Teknolojik kapasiteye sahip söz konusu hedeflerin “düşman unsurların” eline geçebileceği korkusuyla İsrail ordusunca hedef alındığı belirtildi.İsrail ordusu, söz konusu hava saldırılarını başkent Şam, Suveyda, Lazkiye ve Tartus kentleri ile Hama'nın güneybatısındaki Misyaf ilçesi dahil olmak üzere Suriye'nin çeşitli bölgelerinde gerçekleştirdi.
Suriye'de 27 Kasım'da şiddetlenen çatışmaların ardından Baas rejimi ve Esed iktidarının çöküşe girmesiyle İsrail, Suriye'deki askeri imkanları yok etmek amacıyla yüzlerce hava saldırısı düzenledi.
Suriye’de 13 yıllık iç savaşın sona ermesinin ardından yaşananların sorumlusu olarak gösterilen ve ülkeden ayrılan Beşar Esad’ın kullandığı başkent Şam’daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı da muhaliflerin ve Suriyelilerin akınına uğradı. Şam’a hakim bir noktada bulunan ve onlarca odadan oluşan saraya gelenler içeride bulunan eşyaları aldı, sarayın bazı bölümleri ise ateşe verdi. Sarayın ateşe verilen bölümlerinde küle dönmüş eşyaların yanı sıra, odalarda parçalanmış eşyalar, içi boşaltılarak kırılan ve tahrip edilen malzemeler dikkat çekti.
Sarayda taşınması mümkün olmayan eşyalar dışındaki her şeyin alındığı ve hiç kullanılmayan üzerinde jelatinleri açılmamış çok sayıda mobilya malzemesi bulunduğu görüldü.
Suriye'de Beşar Esad rejiminin düşmesinin ardından başkent Şam başta olmak üzere ülkenin büyük bölümünde kontrolü sağlayan muhalifler, güneydeki sınır hatlarını güçlendirmeye başladı. Muhalifler, Ürdün sınırındaki Dera'da varlığını arttırmak üzere harekete geçti. Başkent Şam'dan çok sayıda askeri araç konvoy halinde Dera'ya doğru yola çıktı. Muhalif bir asker, "Burada halk zulüm gördü. Biz de bu yola çıktık. Rusya ve İran'ı devirdik. Burada halk artık özgür. Savaş bitti. En geç 1 ay sonra Suriye eski günlerine tekrar kavuşacak" ifadelerini kullandı.
İsrail ordusunun son 24 saatte Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde gerçekleştirdiği "2 katliamda" 55 kişinin hayatını kaybettiği, 170 kişinin yaralandığı belirtildi.İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda yaşamını yitirenlerin sayısının 44 bin 930'a, yaralı sayısının da 106 bin 624'e yükseldiği kaydedildi.
Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrildiği 8 Aralık'ta kapatılan Şam Uluslararası Havalimanı, yeniden faaliyete geçmeye hazırlanıyor. Rejim güçleri ve havalimanı personelinin çekilmesinin ardından muhaliflerin devraldığı havalimanında başlatılan çalışmalar hızlandı. Temizlik çalışmaları devam ederken, ekipler apronda bekleyen uçakları test etmeye başladı. Uçuşa uygunluk testlerinden geçirilen uçaklar havadan görüntülendi.
Suriye'nin 13 yıllık iç savaşında Esad'ı desteklemek için Hmeymim'deki hava üssünü ve Tartus'taki deniz üssünü kullanan Rusya askeri varlıklarını toplamaya başladı. ABD'li Washington Post gazetesine göre bu üslerin geleceği belirsiz.
Rusya'nın Suriye'deki bir hava üssünde bulunan teçhizatı sökerek kargo uçaklarına yüklediği görüntüler Maxar'ın yayınlanan uydu görüntüleri ile ortaya çıktı.Fotoğraflarda Rusya'nın Hmeymim havaalanında bulunan iki An-124 kargo uçağının kapılarının ekipman almak üzere açılmış olduğu görülüyor. Washington Post gazetesi Rusya'ya ait bir Ka-52 saldırı helikopteri ve bir S-400 hava savunma biriminin kargo uçaklarıyla taşınmak üzere sökülmekte olduğunu yazarken, analistler, ülkedeki Rus varlığının hacmi göz önüne alındığında, tam bir çekilmenin zaman alacağını vurguluyor.
Esad'ın gidişi ve Hayat Tahrir el-Şam'ın iktidarı ele geçirmesi, Rusya'nın Suriye'deki askeri varlığını riske attı. Moskova, HTŞ ile temata olduğunu ve ülkeyi terk etmeyi planlamadığını söylüyor. Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov Perşembe günü gazetecilere yaptığı açklamada "Üsler Suriye topraklarında kalmaya devam ediyor. Henüz yeni bir karar alınmadı" dedi. Ancak HTŞ sözcüsü Rus tesislerinin geleceği konusunda yorum yapmayı reddetti.
Dün Anadolu ajansı da Rus askerlerinin büyük ve kimisi zırhlı askeri araçların yanı sıra römorklu kamyonların bulunduğu konvoyla Lazkiye'deki Hımeymim Hava Üssüne gittiğini duyurmuştu.
Eski Lübnan Başbakanı Saad el-Hariri, Suriye'de Beşşar Esed rejiminin düşüşünü, "ülke dışından güç kazanma anlayışıyla mezhepçiliği körüklemenin düşüşü" olarak değerlendirdi.Hariri'nin medya ofisinden yapılan açıklamaya göre, eski Lübnan Başbakanı, Baas rejiminin düşüşüyle, Suriyelilerin yeni bir dönemin kapılarını açtığını belirtti.
Esed rejiminin düşüşünü, "İşte o karanlık saatten beri beklediğim gün" şeklinde niteleyen Hariri, Suriyelilere hitaben "(Esed'in) Büyük hapishanesinden kurtarılan Şam'da, özgürlüğün sesinin haykırmanızı görmekten ne kadar da mutluyum." ifadesini kullandı.Hariri, Suriyelilerin tüm renkleri ve farklılıklarıyla Esed'in düşüşünü "Suriye'nin düğün günü" olarak kutladığını dile getirerek, "Golan'ı az bir paraya satıp, kendisine para ödeyen veya kendi halkına karşı onu savunan herkese, kendini satan, yarım asırdan uzun süredir Filistin ticareti yapan rejim yıkıldı." değerlendirmesinde bulundu.
Esed'in Suriye ve Arap dünyasına "ihanet etmesinin normal olduğunu" savunan Hariri, "Esed'in düşüşü, yönetimi tekeline alma ve ülke dışından güç kazanma anlayışıyla mezhepçiliği körüklemenin düşüşüdür. Diktatörün düşüşü, bireylere ve topluluklara adaletsizlik ve keyfilik gibi yaklaşımları devirmediği sürece hiçbir anlam ifade etmez." yorumunda bulundu.
İsrail'in Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerinde yerinden edilmişlerin sığındığı evler ile okulları hedef alması sonucu 6 Filistinli öldü.Sağlık kaynaklarından alınan bilgiye göre, İsrail savaş uçaklarının Cibaliya beldesinde En-Nezle bölgesinde "Sadullah" ailesine ait bir evi hedef alması sonucu 4 kişi hayatını kaybetti, bazı kişiler de yaralandı.
İsrail askerleri helikopterle yerlerinden edilmiş kişilerin barındığı Gazze kentinin et-Tuffah Mahallesi'nde bulunan Yafa Okuluna rastgele ateş açması sonucu 2 Filistinli yaşamını yitirdi, çok sayıda kişi yaralandı.Yerel kaynaklar da İsrail ordususun Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Meşru Beyt Lahiya'da onlarca evi patlayıcılarla havaya uçurduğunu aktardı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'de 61 yıllık Baas rejiminin devrilmesinin ardından yoğun diplomasi yürüttü.AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Suriye'de geçici yönetimin göreve başlamasıyla bölgede, barış ve istikrarın sağlanması için çaba sarf eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, 10 Aralık'ta ilk görüşmesini NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile gerçekleştirdi.
Suriye'deki son gelişmelerin ele alındığı görüşmede, Türkiye'nin iç savaşın başladığı ilk günden bu yana Suriye'nin toprak bütünlüğü ve istikrarının korunmasını savunduğunu belirten Erdoğan, ülkenin, Suriye halkı tarafından yönetilmesi gerektiğini, terörden arındırılmış bir ve bütün Suriye'nin inşası için Türkiye'nin elinden geleni yapmaya devam edeceğini ifade etti.
Aynı gün Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'le de görüşen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Aliyev'e, Türkiye'nin Suriye'de kalıcı istikrarın tesisi için Suriye halkına destek vermeye devam edeceğini söyledi.
Aliyev görüşmesinin sonrasında İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile telefonda görüşen Erdoğan, son gelişmelerin Türkiye'nin izlediği insani ve vicdani politikanın ne kadar isabetli olduğunu gösterdiğini, Türkiye'nin Suriye'de barıştan, özgürlükten, diyalogdan, adaletten yana tutumunu sürdürdüğünü dile getirdi, Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunmasının ve istikrara kavuşmasının önemini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Meloni'ye, İsrail saldırganlığının bu kez de Suriye'de ortaya çıktığını, bu tutumun Suriye'nin istikrarına katkı sağlamadığını, bu ülkenin terör unsurlarından temizlenmesinin şart olduğunu bildirdi.
Akşam saatlerinde de telefon diplomasisini sürdüren Erdoğan, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile görüştü. Erdoğan, Leyen'e, Türkiye'nin, Suriye'nin terör unsurlarından arındırılması, birliğinin sağlanması, toprak bütünlüğünün korunması, tüm etnik ve dini unsurlarıyla Suriyelilerin tamamının barış içinde yaşaması için Suriye halkına güçlü destek vermeye devam edeceğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, son görüşmesini, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile gerçekleştirdi. Erdoğan, bu görüşmede, yeni sürecin Suriye'nin birlik, beraberlik ve toprak bütünlüğü için önemli olduğunu, Türkiye'nin terörden arındırılmış bir Suriye hedefiyle çalışmaya devam edeceğini belirtti.Erdoğan, ülkedeki iç savaş nedeniyle yurtlarından ayrı kalan Suriyelilerin geri dönüşlerini kolaylaştırmak için gerekli ve yeterli şartları oluşturmanın Türkiye'nin önceliği olduğunu ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'ye gelen ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ı 12 Aralık'ta Esenboğa Havalimanı'nda kabul etti. Erdoğan, kabulde, Suriye'de faaliyet gösteren ve Türkiye için tehdit kaynağı olan, başta PKK/PYD/YPG ile DEAŞ terör örgütleri olmak üzere tüm terörist yapılanmalara karşı Türkiye'nin öncelikle kendi milli güvenliği için önleyici tedbirler alacağını vurguladı.Türkiye'nin DEAŞ ile göğüs göğüse mücadele etmiş tek NATO ülkesi olarak, PKK ve uzantılarının sahadaki durumu fırsata çevirme gayretini engelleyeceğini, DEAŞ ile mücadelede zafiyet oluşmasına da asla müsaade etmeyeceğini belirten Erdoğan, Türkiye'nin en başından beri, Suriye'nin toprak bütünlüğünün, birliğinin ve üniter yapısının korunmasından yana olduğunu hatırlattı.Erdoğan, Suriye'deki kurumların ihyası ve yeniden imarı noktasında uluslararası toplumun birlikte çalışması gerektiğini kaydetti.
ABD medyası Suriye'de Esad rejiminin devrilmesinden sonra Türkiye'nin bölgesel etkisinin arttığına dikkat çekti. Washington Post gazetesi, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'la yaptığı görüşmeler için "Toplantı, ABD yetkililerinin Suriye'de kilit devlet kurumlarını ve sivilleri koruyan 'kapsayıcı' bir siyasi sürecin geliştirilmesine odaklanmasıyla, Türkiye'nin önümüzdeki haftalarda oynayacağı merkezi rolü yansıtıyor" ifadesini kullandı. New York Times gazetesi de Esad'ın devrilmesi sonrası Türkiye'nin bölgedeki etkisinin ekonomik ve politik olarak artacağını yazdı.
Foreign Policy ise "Türkiye, Suriye'nin komşularını ve Körfez ülkelerini siyasi geçişte merkezi bir rol oynamaya davet edebilir" yorumunu yaptı.
İsrailli üst düzey bir yetkili, Hamas ile Tel Aviv yönetimi arasında bu yıl sonuna kadar, Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşmasına varılabileceğini iddia etti.İsrail'de yayın yapan Kanal 12'nin, ismi açıklanmayan üst düzey bir yetkiliye dayandırdığı haberinde, Hamas ile İsrail arasında devam eden dolaylı müzakerelerden aralık ayı sonuna kadar ateşkes ve esir takası anlaşması çıkabileceği kaydedildi.
İsrailli yetkili, Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşmasına varılmasına ilişkin ABD'li yetkililer tarafından belirlenen takvimin hiç de mantıksız olmadığını öne sürerek, "Neredeyse her gün yavaş yavaş ilerleme kaydediliyor." ifadesini kullandı.ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, 12 Aralık'ta düzenlediği basın toplantısında, Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşmasına ay sonuna kadar varılabileceğine inandığını belirtmişti.
Sullivan ayrıca, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun esir takası ve Gazze'de ateşkes için ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump'ın göreve gelmesini beklemediğini dile getirerek, "(Netanyahu) Anlaşmaya hazır." ifadesini kullanmıştı.
İsrail, Beşşar Esed rejiminin devrildiği Suriye'de birçok ile hava saldırısı düzenledi.AA muhabirlerinin saha kaynaklarından edindiği bilgilere göre, Tel Aviv yönetimi, Esed rejiminin devrildiği Suriye'de farklı yerlere saldırılarını sürdürüyor.
İsrail, başkent Şam'ın stratejik bölgesi olan Kasyun Dağı çevresinde devrik lider Esed'in kardeşi Mahir Esed'in daha önce komuta ettiği 4. tümenin karargahına hava saldırısı düzenledi.Tel Aviv yönetimi ayrıca, Hama'nın güneybatısındaki Misyaf ilçesindeki "Bilimsel Araştırma Merkezi"ni hedef aldı.
Ayrıca Suveyda'danın kuzeyindeki Halhala Askeri Havalimanı da İsrail saldırılarının hedefi oldu.Suriye'de 27 Kasım'da şiddetlenen çatışmaların ardından Baas rejimi ve Esed iktidarının çöküşe girmesiyle İsrail, Suriye'deki askeri imkanları yok etmek amacıyla yüzlerce hava saldırısı düzenledi.
ABD'nin, 8 Aralık'ta Baas rejiminin devrilmesiyle güvenlik birimlerinden kurtulduğu anlaşılan vatandaşı Travis Pete Timmerman'ı teslim aldığı belirtildi.Associated Press'e (AP) ismini vermeden konuşan ABD'li bir yetkili, Timmerman'a ilişkin açıklamada bulundu.Yetkili, ABD vatandaşı Timmerman'ın, ABD'ye ait askeri bir helikopterle Suriye dışına çıkarıldığını belirtti.
Şam'daki AA muhabirleri, 8 Aralık'ta Baas rejiminin devrilmesiyle güvenlik birimlerinden kurtulduğu anlaşılan ABD vatandaşı Timmerman'a, başkentin güneyindeki bir köy evinde ulaşmıştı.Yaptığı açıklamada Timmerman, "7 ay önce Lübnan ve Suriye arasındaki dağlarda kalırken sınırda güvenlik güçleri tarafından yakalanıp gözaltına alındığını" söylemişti.Timmerman, Şam'da rejimin güvenlik birimlerine ait "Filistin Şubesi" adlı gözaltı ve işkence merkezinde tutulduğunu belirtmişti.
İsrail ordusunun, ateşkesin ilan edildiği 27 Kasım'dan bu yana işlediği ihlallerin sayısı 220'ye çıktı. Bu saldırılarda 30 kişi öldü, 33 kişi de yaralandı. Lübnan haber ajansı NNA'ya göre, İsrail savaş uçaklarıyla bombardıman ve insansız hava aracı (İHA) uçurma gibi ateşkese yönelik ihlallerini Lübnan'ın güneyinde Sur ve Sayda kentlerinde gerçekleştirdi.
Sur kentinde İsrail savaş uçakları, eş-Şaitiyye ve el-Butum Dağı arasındaki vadi ile en-Nakura beldesini bombaladı.İsrail İHA'ları Sur merkezi başta olmak üzere, Ayn Baal, Batuliye, Hanaviye, Kana, el-Kalile ve el-Mansuri beldeleri üzerinde uçtu.Sayda kentinde de ez-Zerariye beldesi dışındaki es-Seniber bölgesi ve el-Bisariye beldesi yakınındaki Tebna bölgesi İsrail savaş uçaklarının hedefi oldu.
Suriye'de Beşar Esad rejiminin yıkılmasıyla ülkeye dönüşler devam ediyor. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkelerine dönmeye hazırlanan Suriyeli mültecilere çağrı yaptı. Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Son günlerde yapılan bazı açıklamaların Suriye kökenli yurttaşlarımızı derinden istikrarsızlaştırdı” ifadelerini kullanan Scholz, Almanya'daki Suriyelilere seslenerek, “Burada çalışan, iyi entegre olmuş kişiler Almanya'da hoş karşılanmaya devam edecektir. Bu çok açık” dedi.
