Kosova’da masumlar katlediliyor

Kosovalı Arnavutların lideri İbrahim Rugova, sözde Kosova Kurtuluş Ordusu militanlarına operasyon düzenleyen Sırp polisinin aralarında kadın ve yaşlıların da bulunduğu masum insanları katlettiğini iddia etti.

Kosova'da Sırp polisi Arnavut köylerine saldırıyı sürdürürken, milliyetçi Arnavut lider İbrahim Rugova, Sırpları etnik temizlik uygulamakla suçladı. Rugova, Sırp polisinin Drenica bölgesinde Kosova Kurtuluş Ordu (KKO) militanlarına karşı düzenlediği operasyonlarda kadın ve yaşlıları da öldürdüğünü bildirdi.

Önceki gün 2'si Sırp polisi, 22 kişinin öldüğü saldırıları şiddetle kınadığını söyleyen İbrahim Rugova, uluslararası toplumu Kosovalıları kurtarmak için derhal harekete geçmeye çağırdı. Kosovalılar, canlarını kurtarmak için göçe başladılar.

TOP SESLERİ

Başkent Priştina'nın 40 km batısındaki Drenica bölgesinde ise sabahın erken saatlerinde silah sesleri duyulmaya başlandı. İnsan Hakları Komitesi'nin yerel sekreteri Adem Mete, erken saatlerde uzaklardan gelen otomatik silah sesleri duyduklarını, ardından yaklaşık bir saat süreyle topçu bombardımanı yaşandığını söyledi. Mete, kendisinin Srbica kasabasında yaşadığını, top seslerinin ise 10 kilometre kadar ötedeki Prekaz ve Polac civarından geldiğini belirtti. Adem Mete, Srbica'da da tankların, askeri cip ve kamyonların durmaksızın hareket halinde olduğunu söyledi. Arnavutların çoğunlukta olduğu Sırbistan kontrolündeki Kosova'da patlak veren gerginliğin ardından Arnavutluk, Yugoslavya sınır bölgesinde ordusunu ‘‘kırmızı’’ alarma geçirdi.

Belgrad'a yönelik uluslararası baskı giderek büyürken, Yugoslavya Devlet Başkanı Slobadan Miloseviç bildiğini okuyor. Önceki gün AB Dönem Başkanı İngiltere'nin Dışişleri Bakanı Robin Cook'u kabul eden Miloseviç, başta ABD olmak üzere Batı'nın yaptırım tehditlerini önemsemedi ve ‘‘Kosova bizim iç meselemizdir. Müdahale etmeyin’’ mesajı verdi. Yunanistan Dışişleri Bakanı Theodoros Pangalos da dün Belgrad'ta krizin barışçıl yöntemlerle sona ermesi için temaslarda bulundu.

Arnavutluk eski Devlet Başkanı Sali Berişa ise Washington yönetimine bir mektup göndererek dönemin ABD Başkanı George Bush'un 1992 yılındaki ‘‘Kosova'da çatışma çıkarsa müdahale ederiz’’ sözlerini hatırlattı. Ancak ABD yönetimi müdahaleye sıcak bakmıyor.

Kosova, Yeni Yugoslavya'nın güneyinde Makedonya Cumhuriyeti sınırında bulunuyor. Halkının yüzde 90'ı Arnavut olan Kosova'nın başkenti Priştina... Sırplar, 1980 yılından bu yana sistemli olarak Arnavutlar üzerinde baskı uyguluyorlar.

Priştina'da öldürülen 20 kişinin cenazesine katılanlar gözyaşlarını tutamadılar. Arnavut kadınlan bir yandan ağladılar, bir yandan da zafer işareti yaptılar.

Bu noktaya nasıl gelindi

Sırbistan toprakları içinde bulunan ve 2 milyon nüfusun 1.8 milyonu, bir başka deyişle yüzde 90'ı Arnavut olan Kosova bölgesi, Balkanlar'ın en önemli sorunlarından biri olan Arnavut sorununun da anahtarı. 1989'da patlayan Yugoslavya krizinde de ‘‘Büyük Sırbistan’’ hayali peşindeki Sırp milliyetçiliği burada patlak vermiş ve bütün ülkeyi kan gölüne çevirmişti. Sorunun temeli, 14'üncü yüzyıla, Kosova Meydan Savaşı'na kadar uzanıyor:

1389: Sırp milliyetçilere göre Kosova Ortaçağ Sırplarının anavatanı. Sırp radikaller, sorunların 15 Haziran 1389 günü, Kosova Meydan Savaşı'nda Sultan 2. Murad komutasındaki Osmanlı ordusunun Sırp Krallığı'nı yenmesi ve Kosova'yı ele geçirmesiyle başladı. Sırplar ‘‘Türk mezalimi’’ döneminde ‘‘ülkelerinin zorla Müslümanlaştırıldığını, Müslüman oldukları için Arnavutların buraya iskan edildiğini’’ iddia ediyorlar. Arnavut çoğunluk ise, Kosova'nın bir Arnavut toprağı olduğu, 19. yüzyılda Arnavut milliyetçiliğinin merkezi olduğu görüşünde.

1974: Radikal Sırp milliyetçiliğinin yeniden canlanması ve buna karşı Arnavut çoğunluğun 1968'de gösterilere başlaması üzerine, Yugoslav lideri Mareşal Tito, 1974 yılında Kosova'ya otonomi verdi.

1981: ‘‘Otonomi değil, bağımsız cumhuriyet’’ isteyen Kosovalı Arnavutlara Yugoslav polisi sert müdahale etti.

1989: Belgrad, nisan ayında Kosova'da sıkıyönetim ilan etti ve Arnavut gösterilerini askeri güçle bastırdı. Martta Yugoslav Federasyonu içinde Kosova'nın bağlı olduğu Sırbistan bölgenin otonomisini iptal etti.

1990: Sırbistan, Arnavutlar'ın siyasi temsiline son verdi.

1991: Arnavutlar arasında yapılan gizli bir referandumla ‘‘Kosova Cumhuriyeti’’ kuruldu.

1992: Barışçı üslubuyla tanınan İbrahim Rugova, Kosova Cumhuriyeti'nin cumhurbaşkanı seçildi. Belgrad seçimi tanımadı. Sırp lider Slobodan Miloseviç'in başa geçer geçmez ilk işi, hem Bosna'da, hem de Kosova'da ‘‘etnik temizlik’’ başlattı.

1995: Bosna savaşına son veren Dayton Anlaşması'nda Kosova unutuldu.

1996: Rugova ve Milosevic, okulların yeniden açılmasını öngören bir anlaşma imzaladı. Buna karşılık Arnavutlar, Yugoslav seçiminde ‘‘tarafsız’’ kalmayı kabul etti.

1997: Ekim ayında Sırplar sözlerini tutmayınca Kosova'da öğrenci gösterileri başladı. Tamamı Sırp olan polis, şiddet kullandı.

1998: Kosova'nın parçalanıp büyük bölümünün Sırbistan'a bağlanmasından yana olan radikal Sırplarla milliyetçi Arnavutlar arasında çatışmalar şiddetlendi. Rugova'nın radikal muhalifleri sorunu silahla çözmek üzere ‘‘Kosova Kurtuluş Ordusu’’ adında bir grup oluşturdu.

Belçika'nın başkenti Brüksel'de yaşayan Arnavutlar, Kosova'da yaşanan olayları protesto ettiler.