İkili zirvede İran pazarlığı

RUSYA Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump, 2016’daki ABD seçimlerinden sonra birkaç defa farklı vesilelerle kısa süreli görüşmeler yapmış olsa da, Moskova’daki çevreler bugünkü buluşmayı iki büyük devlet arasında ilk tam teşekküllü zirve olarak niteliyor. Putin’in dış politikadan sorumlu yardımcısı Yuriy Uşakov ise İran konusunun görüşmenin odak noktasında bulunacağını belirterek, “Suriye krizi meselesi şüphesiz başlıca konulardan biri olacak. Suriye görüşülürken, İran’ın bu ülke topraklarındaki varlığı da sorunun önemli bir parçası olarak ele alınacak” diye konuştu.

SADECE TERCÜMANLAR OLACAK
Rusya ve ABD liderlerinin pazartesi sabahı saat 08.00 gibi Helsinki’ye geleceklerini belirten Uşakov, “Baş başa görüşme yerel saatle 13.00 gibi başlayacak. İki liderin sadece tercümanlar eşliğinde görüşmesi her iki tarafın ortak talebiydi. Ardından zirve, heyetler halinde devam edecek. Özellikle Batı basınında bu görşmeyle ilgili bir dizi spekülasyon da yapılıyor. Prensip olarak bu ilk zirve anlaşmaların ve ortak kararların alınacağı bir buluşma olmayacak. Şimdilik sonuç bildirisi yayınlanması da planlanmıyor. Görüşmelerin sonunda liderler aralarında karar verirse kısa bir açıklama hazırlanacak. Zirve sonuçlarıyla ilgili bilgilendirmeyi de yine liderler ortak basın toplantısında her taraftan 4’er soruya yanıt vererek özetlemeye çalışacak” ifadelerini kullandı.

İSRAİL VE İRAN
Öte yandan, Trump-Putin zirvesi hakkında Rus siyasi uzmanlardan da görüş geldi. İki devlet arasında biriken bir dizi problem arasında İran meselesinin can alıcı konu olduğunu belirten Rusya’daki “Dünya Siyaset ve Ekonomi Politikaları Enstitüsü” Uzmanı Andrey Suzdaltsev, “ABD ile Rusya liderleri önünde acil çözüm bulmaları gereken bir numaralı sorun Suriye’deki İran varlığı. İran’ın Suriye’de envai çeşit silahlı grubu bulunuyor. İsrail’in ise İran’ın buradaki varlığına bakış açısı çok iyi biliniyor. Bölgede Suriye krizinin kendisini gölgede bırakabilecek, çok daha tehlikeli olan, doğrudan İsrail-İran savaşının çıkması söz konusu. Putin ile Trump’ın işte bu probleme acil çözüm bulması gerekiyor. Tabii bu çıkış yolu aranırken Rusya’nın İran’a baskı imkânları kısıtlı. Putin bir şekilde Trump’a İran adına karar veremeyeceğini anlatmaya çalışacaktır” yorumunda bulundu.

TRUMP: ABD’NİN EN BÜYÜK HASMI AB
ABD Başkanı Donald, bugünkü temasları öncesinde önceki gün İskoçya’da Amerikan CBS televizyonuna demeç verdi. Trump, “Görüşmeye düşük beklentilerle gidiyorum” dedi. Trump, mülakatta önce 2016 ABD başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti’ye ait verileri hack’lemekle suçlanan 12 Rus istihbaratçının iadesini Rusya lideri Putin’den talep etmeyi düşünmemiş olduğunu belirtti, ama hemen ardından bu konuyu kesinlikle gündeme getireceğini ifade etti. Trump, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile bir araya gelmesine atıf yaparak, Rusya, Çin ve K. Kore ile görüşmelerin iyi bir şey olduğuna inandığını kaydetti. Trump, Putin ile bir araya gelmesi ile ilgili de, “Bundan kötü hiçbir şey çıkmayacak” dedi. Mülaktta, ABD’nin birçok hasmı olduğunu belirterek, Rusya ile Çin’in adını veren Trump, “Fakat listenin başında AB bulunuyor” dedi. Ticari manada AB ülkelerinin ABD’yi istismar ettiğini savunan Trump, “Bu ülkelerin pek çoğu NATO’da ve ödemelerini yapmıyorlar, örneğin Almanya ile büyük bir sorun var” dedi. Trump bu demecine AB kanadından cevap gecikmedi. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Twitter’dan yaptığı yorumda, “Amerika ve AB en iyi dostlardır. Her kim hasım olduğumuzu söylüyorsa, sahte haber yayıyordur” ifadelerini kullandı. 

NETANYAHU: ABD BAŞKANI İLE KONUŞTUM
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Moskova’daki zirve öncesinde dün ABD Başkanı Trump ile telefonda görüştü. Kabine toplantısında konuşan Netanyahu, Trump ile İran ve Suriye konularını ele aldığını ifade etti. Netanyahu, görüşmede ABD Başkanı’nın devlet olarak İsrail’e olan taahhütlerinin arkasında olduğunu yinelediğini aktardı. İsrail, son dönemde İran’ın Suriye’deki varlığından duyduğu rahatsızlığı giderek daha fazla dile getiriyor. Netanyahu geçen hafta Putin ile görüşmüş ve “Bize göre İran’ın Suriye’yi terk etmesi gerekiyor” demişti.