Hamas'la görüşen Carter yeniden İsrail'de
Güncelleme Tarihi:
Barış çabalarına destek amacıyla Orta Doğu ülkelerini gezen eski ABD başkanlarından Jimmy Carter, Hamas'ın İsrail'in komşularıyla barış içinde yaşama hakkını tanıma eğiliminde olduğunu söyledi.
Carter, Hamas'ın, referanduma sunulması halinde, Filistin Ulusal Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas tarafından yürütülen görüşmelerde sağlanacak bir barış anlaşmasını da kabule razı olduğunu belirtti.
Eski ABD Başkanı, bir hafta önce geldiği İsrail'de, Hamas'ın Şam'da yerleşik siyasi lideri Halid Meşal ile görüşeceğini açıklaması nedeniyle soğuk karşılanmış; Başbakan Ehud Olmert'in yanı sıra diğer İsrailli üst düzey yöneticiler, Dışişleri Bakanı Tzipi Livni ve Savunma Bakanı Ehud Barak kendisine randevu vermemişti.
Carter, geçen hafta başında İsrail ve Filistin liderleriyle görüşmesinin ardından Mısır, Suriye ve Ürdün'de temaslarda bulunmuş ve Şam'da Halid Meşal ile de görüşmüştü.
Bu ziyaretlerinin ardından İsrail ile Hamas arasında ateşkes ve tutuklu takasına ilişkin temasları hakkında bilgi vermek amacıyla bu sabah yeniden Kudüs'e gelen Carter, İsrail Başbakan Yardımcısı, Sanayi ve Ticaret Bakanı ve aynı zamanda koalisyon ortağı Şas partisinin başkanı Eliyahu Yişai ile bir araya geldi.
Görüşmesinden sonra basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Carter, Filistin halkının sağlanacak barışı referandumla kabul etmesi koşuluyla Hamas'ın Mahmud Abbas'ın İsrail ile barış yapmasına itirazı olmadığını söyledi. Carter, "Hamas yetkilileri tüm koşullarıyla mutabık olmasalar bile, Filistinlilerin onaylaması halinde 1967 sınırları temelinde bir Filistin devletini kabul edeceklerini söylediler" dedi.
Bu, Abbas'ın bir anlaşma sağlama çabalarının Hamas tarafından sabote edilmeyeceği ve Filistinlilerin serbestçe kullandıkları oylarıyla desteklemeleri halinde söz konusu anlaşmayı Hamas'ın da kabul edeceği anlamına geliyor.
Carter, muhataplarının, barış anlaşması için yapılacak referandumdan önce Hamas ile Abbas'a bağlı El Fetih grubu arasında bir yakınlaşma sağlanması gereğini vurguladıklarını da kaydetti.
Hamas, geçen yılın Haziran ayında El Fetih ile kanlı çatışmaların ardından Gazze Şeridi'nde yönetimi ele geçirmişti. Hamas ve El Fetih, son döneminde Yemen'in arabuluculuğunda aralarındaki buzları eritme çabalarında bulunuyor.
Bu arada, Gazze Şeridi'nde açıklama yapan Hamas sözcülerinden Sami Ebu Zühri, hareketin İsrail ile anlaşma için öne sürdüğü ön koşullara değindi ve sürgünde yaşayan Filistinlilerin de referandumda oy kullanması gerektiğini söyledi. Gözlemciler, bu koşulun olası bir anlaşmanın kabulünü güçleştireceği görüşünde.
Ebu Zühri, Hamas'ın İsrail'in var olma hakkını tanımama yolundaki temel politikasının değişmediğini de vurguladı.
Başbakan Yardımcısı Eliyahu Yişai ile görüşmesi sırasında Carter, Hamas'ın kaçırılan İsrail askeri Gilad Şalit'in ailesine yeni bir mektup yazmasına izin vermeye hazır olduğunu da söyledi. Carter'a göre Hamas lideri Meşal, 2006 yılında Filistinli militan grupların sınır ötesi baskınla ele geçirdikleri Şalit'in sağlığı konusunda güvence verdi.
Hamas'ın, Filistinli tutukluların da serbest bırakılmasını içeren bir paket anlaşma çerçevesinde Şalit'i Mısırlı yetkililere teslim etmeye hazır olduğunu kaydeden Carter, Hamas'ın bir tutuklu değişimi kapsamında İsrail askerinin serbest bırakılmasına karşı olmadığını belirtti.