Bulgaristan’la yeni dönem

Türkiye'nin Bulgaristan ile ilişkileri, 1990 yılında bu ülkenin Türk azınlığa baskısı sonucu yaşanan büyük göçle donmuştu. O dönemin Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz, bugün 19 yıl aradan sonra bu ülkeye gelen ilk başbakan olarak tamamen askıya alınan ilişkileri sıcaklaştırmak için 2 gündür Sofya'da çaba sarfediyor.

Ancak görünen o ki, ilişkilerin zorunlu olarak askıya alınması Türkiye'nin Avrupa'ya açılan kapısı Bulgaristan'da büyük bir zemin kaybına uğranılmasına yol açmış.

Yılmaz, önceki gece yarısına kadar 50 Türk işadamıyla yaptığı toplantıda bu zemin kaybının nasıl yakalanacağı üzerinde durdu. Toplantıda Türkiye'nin Sofya büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu ilginç rakamlar sergiledi. Geçen yıl % 560 enflasyon olan Bulgaristan'da bugün ekonomi yavaş yavaş rayına oturmaya başlamış. Bunda Yılmaz'ın seçilmesine büyük destek verdiği Cumhurbaşkanı Petar Stoyonov ile başbakan Ivan Kostov'un büyük rolü olmuş. Zaten iki ülke arasındaki ilişkiler de Yılmaz'ın bu tavrı sonucu gelişme göstermiş. Buna bu sene merkeze dönen büyükelçi Mehmet Ali İrtemçelik'in katkısı olmuş. Hatta bu nedenle İrtemçelik'e Bulgaristan'ın en yüksek devlet nişanı verilmiş.

Bulgaristan 2 yıl içinde büyük bir özelleştirme yaşayacak. Bunu Başbakan Kostov açıkça dile getiriyor. Ancak, Türk işadamları hala İstanbul'a 260 km uzakta olan bu komşuya gelmekte çekimser davranıyor. Bulgaristan'da 1752 Türk şirketi ticaret odasına kayıtlı olmasına rağmen, buyükelçinin değimiyle ‘Çoğunluğu fiktif’ firmadır. Yani hayali.

Toplantıda zaten işadamlarının sürekli olarak ‘Eximbank kredisi verin. Devlet arkamızda olsun gelelim’ sözleri bunun en güzel göstergesi. Buna rağmen işadamlarından bazıları kendi imkanlarıyla 8 milyon nüfusu olan bu ülkede çimento, şeker, soda ve kağıt kağıt fabrikası satın almışlar. Ancak, bunun yeterli olmadığını kendileri de kabul ediyor.

BANKA YOK

Bulgaristan ile Türkiye arasında ticaretin rahat şekilde gerçekleştirilmesinin en önemli araçlarından biri olan bankacılıkta da sorun yaşanıyor. Türk bankalarından herhangi birinin şubesi hala yok. Ziraat Bankası ancak Ocak ayında bir şube açacak. Buna karşın Yunanistan 5 şube birden açmış. Türkiye ise, son yıllarda ticaretini sadece bavulda bırakmış.

Yılmaz, Kapıkule ve Dereköy'den sonra bir sınır kapısının da açılacağını açıkladı. Ancak bu kez kapılardan yatırım malı ihracatı, özellikle inşaat sektörünün geçmesini istedi.

Toplantı bitip işadamları bir zamanlar Bekir Çelenk, Mehmet Ali Ağca ile gündeme gelen yeni adı Kempinski olan Vitoşa oteline dönerken, toplantıyla ilgili olarak kafalarında farklı değerlendirmeler hakimdi.

İşadamları, hala Bulgaristan'da yatırım yapıp yapmama konusunda ürkek tavırlarını koruyorlardı. Her ne kadar kendileri ‘Türkiye iş makinaları çöplüğüne döndü. Avrupa’da yabancı ortak ile bunu birleştirirsek burada bize iş çok' demesine rağmen hemen ardından şu cümleyi eklemeden edemiyorlardı: ‘Devlet bana ne kadar krediyle destek olacak?’