Başkan Clinton 1999 Kasım'ında Türkiye'de

Yüzyılın son önemli zirvesi olan AGİT liderler toplantısında dünya politikasının nabzı İstanbul'da atacak. 15-16 Kasım tarihlerinde İstanbul'da yapılması kesinleşen zirveye ABD Başkanı Clinton'dan Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'e kadar birçok önemli devlet adamı katılacak.

Ermenistan'ın veto tehditlerine rağmen, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) liderler zirvesinin 15-16 Kasım 1999'da İstanbul'da yapılması kesinleşti. Zirve tarihi, ABD Başkanı Bill Clinton'un programı dikkate alınarak belirlendi.

Siyasi statü açısından bu yüzyılın en geniş kapsamlı zirvesinin İstanbul'da yapılmasına Oslo'da ‘‘yeşil ışık’’ yakıldı. Türkiye, Oslo'da yapılan 7. AGİT Bakanlar Konseyi'ne, AGİT Devlet ve Hükümet Başkanları zirvesinin İstanbul'da yapılması istemini sundu ve bu başvuruya karşı çıkan olmadı. 17 Aralık tarihine kadar AGİT üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarından itiraz gelmediği takdirde, zirvenin İstanbul'da yapılması netleşecek.

Türk diplomatik kaynakları, Ermenistan'ın zirveye ilişkin veto tehdidine karşı, ABD'nin devreye girdiğini belirttiler. Üst düzey bir diplomat, Ermenistan'ın vetosunu geri çekmesini şöyle değerlendirdi:

‘‘Zirve başvurumuzu yaptık. İstanbul zirvesinin gerçekleşmesi için ABD ve Ermenistan nezninde bir girişimimiz olmadı. ABD, kendi isteğiyle bir girişimde bulunmuş olabilir. Kulislerde, Washington'un vetoyu geri çekmesi halinde, Ermenistan'a kredi açacağı garantisi verdiği konuşuluyor. Ancak bunun doğru olup olmadığına dair birşey söylemek mümkün değil’’.

Avrupa’nın güvenliği

Aynı kaynak, Türkiye'nin zirve tarihini belirlerken, ABD Başkanı Clinton'un da programını dikkate aldığını söyleyerek, ‘‘ABD Başkanı Clinton, zirveye katılmak için İstanbul'a gelecek’’ dedi.

Clinton'un yanısıra, Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, İngiltere Başbakanı Tony Blair, Almanya Başbakanı Gerhard Schröder gibi bir çok ünlü devlet adamı İstanbul'da buluşacak.

İstanbul zirvesi, Avrupa'nın 21. Yüzyıl güvenliğinin belirlenmesi açısından da büyük önem taşıyacak. Sovyetler Birliği dağılmadan önce Moskova ile NATO arasında yapılan ve müttefik güçlerin dengelenmesini sağlayan AKKA anlaşması da İstanbul'da tamamıyla yeniden şekillendirilecek. Bu şekillendirmede, Sovyetler'in dağılmasıyla kurulan yeni cumhuriyetlerle, özellikle Türkiye ve Norveç'i yakından ilgilendiren ‘‘Kanat güçler’’ konusu da detaylı şekilde ele alınacak.

30 TÜRK GÖZLEMCİ

Öte yandan, Oslo'da yapılan 7. AGİT Bakanlar Konseyi toplantısı dün sona erdi. Toplantıda, Kosova, Bosna Hersek, Azeri-Ermeni ihtilafını da kapsıyan çok sayıda bildiri yayınlandı. AGİT Bildirgesi doğrultusunda, Kosova'ya ilk etapta gönderilecek 1000 gözlemci arasında, Türkiye'den de 30 gözlemci bulunacak. Toplantıya katılan Dışişleri Bakanı İsmail Cem ve beraberindekiler de Türkiye'de döndü.