Avustralya yarın sandık başına gidiyor
Güncelleme Tarihi:
Avustralyalılar yarın, üç yıl süreyle ülkeyi yönetecek 48. federal hükümeti belirlemek için oy kullanacak. Seçim sürecinde öne çıkan konular arasında Torres Strait Islanders topluluklarının temsil arayışı ve yakıt fiyatlarındaki artış tartışmaları ön plana çıktı. Yeni seçilecek hükümet, 3 yıl boyunca iktidarda kalacak.
2022'de iktidara gelen İşçi Partisi, Başbakan Anthony Albanese liderliğinde ikinci dönem için yarışırken, Peter Dutton öncülüğündeki Liberal-Ulusal koalisyon iktidara geri dönmeyi hedefliyor.
İşçi Partisi, 77 sandalyeyle üç yıldır tek başına iktidarken, muhalefette Liberal-Ulusal koalisyon 58 sandalyeyle, Yeşiller ise 4 sandalyeyle temsil ediliyor.
Yaklaşık 27 milyonluk nüfusa sahip ülkede 18,09 milyon kayıtlı seçmen, Temsilciler Meclisi ve Senato üyelerini belirlemek için oy kullanacak. Hükümetin kurulabilmesi için 151 sandalyeli mecliste en az 76 sandalye gerekiyor.
İşçi Partisi, bu seçimlerde sağlık hizmetlerine yatırım yapmayı, yenilenebilir enerji kaynaklarını artırarak emisyonu azaltmayı ve uygun fiyatlı konut projeleriyle barınma sorununu çözmeyi vaat ediyor.
Liberal-Ulusal koalisyon, ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve yaşam maliyetlerini düşürmek amacıyla nükleer enerjiye yatırım yapmayı, emeklilik fonlarının ev alımında kullanılmasına izin vermeyi ve yakıt vergisinde indirim yapmayı planlıyor.
Yeşiller Partisi, fosil yakıt projelerini durdurmayı, servet vergisiyle gelir eşitsizliğini azaltmayı ve ücretsiz sağlık ve eğitim hizmetleri sunarak sosyal adaleti sağlamayı amaçlıyor.
Bill Gates'in sağlık durumunu kızı ağzından kaçırdıANKETLERDE İŞÇİ PARTİSİ ÖNE ÇIKTI
Yerel The Sydney Morning Herald gazetesinin anketine göre, bir önceki seçimlerde yüzde 32,58 oy alan İşçi Partisinin, yarınki seçimlerde yüzde 47 oy alması bekleniyor.
2022 seçiminde yüzde 35,70 oy alan Liberal-Ulusal koalisyonun, yarınki seçimde yüzde 31 oy alması öngörülüyor.
Yeşillerin bir önceki seçimde yaklaşık yüzde 13 oyu varken, bu seçimlerde yüzde 14 oy alacağı tahmin ediliyor.
2022'de Scott Morrison liderliğindeki Liberal-Ulusal koalisyonunu yenilgiye uğratarak iktidara gelen İşçi Partisi, ilk döneminde iklim değişikliği ve sağlık reformlarına odaklanmıştı.
SAVUNMA VE ENERJİ TARTIŞMALARI
Savunma, her iki partinin de en önemli gündem maddeleri arasında yer alırken, Çin’in Avustralya’nın en büyük ticaret ortaklarından biri, ABD’nin ise en önemli savunma ortağı olması, partilerin bu konudaki söylemlerine de yansıyor.
ABD ve İngiltere'nin teknoloji transferiyle, Avustralya'nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltı filosu oluşturmasını hedefleyen AUKUS ortaklığına karşı iki partinin de söylem yürütmemesi dikkatleri çekiyor.
Liberal-Ulusal koalisyon, Çinli Shandong Landbridge Group'a bağlı Landbridge Industry Avustralya tarafından, 2015'te 99 yıllığına kiralanan Darwin Limanı'nı geri almak için ortak adım atacaklarını duyurmuştu.
Avustralya merkezli SBS News'in haberine göre, İşçi Partisi, mevcuttaki yıllık 56 milyar dolarlık savunma harcamasını, gelecek 5 yıl sonunda yıllık yaklaşık 80 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
Albanese, 30 Nisan'da ABC News'e verdiği röportajda Avustralya'nın kendi savunmasını kendisinin üstleneceğini, bunun için yerli füze üretimi gibi konularda çalışmalarının olacağını belirtmişti.
Koalisyon ise 2030'a kadar savunma harcamasını yıllık 87,5 milyar dolara, Gayrisafi Yurt içi Hasıla'nın (GSYH) yaklaşık yüzde 2,5'ine, 2035'e kadar ise GSYH'nin yüzde 3'üne çıkarmayı vaat ediyor.
Savunma harcamalarını GSYH'nin yüzde 3'üne çıkaracaklarını açıklayan koalisyon, 28 ek F-35 savaş uçağı alımı için 3 milyar Avustralya doları ayıracağını vurguluyor.
Koalisyon, net göçü 100 bin kişi düşürmeyi, kalıcı göç kotasını yıllık 140 bine indirmeyi ve üniversitelerin yabancı öğrenci kontenjanını yüzde 25 kısmayı planlıyor.
İşçi Partisi, 8,5 milyar Avustralya doları tutarındaki destek paketiyle doktorları ücretsiz hasta bakımına teşvik edeceğini belirtiyor.
KAMPANYALARDA ABORJİNLERDEN BAHSEDİLMEDİ
Avustralya'da yerli halkın anayasada tanınması ve parlamentoda daha çok söz sahibi olmasını amaçlayan "Meclis'te Yerli Sesi" referandumunda halkın büyük çoğunluğunun "hayır" oyu vermesinin ardından ülke nüfusunun yüzde 3,8'ini oluşturan Avustralya yerlileri, daha fazla temsiliyet talep ediyor.
Yerli halklar olarak bilinen Aborjinler ve Torres Strait Islanders toplulukları, uzun süredir devam eden yapısal eşitsizliklerin giderilmesi, kültürel tanınma ve siyasi temsil konularında çeşitli taleplerde bulunuyor.
Bu talepler, özellikle 2017 yılında yayımlanan Uluru Bildirisi'ndeki "Söz hakkı, antlaşma ve hakikatin beyanı" ilkeleriyle somutlaştırılmıştı.
Sydney Teknoloji Üniversitesi tarafından mart ayında yayımlanan bir rapor, söz konusu referandumun ardından Avustralya'nın yerlilerine yönelik ırkçılığın arttığını ve bu durumun politik eksenin her iki tarafında da görüldüğünü ortaya koymuştu.
BBC'ye konuşan Avustralya'nın Victoria eyaleti senatörü ve yerlisi Lidia Thorpe, Albanese'nin "referandumdaki başarısızlığından" dolayı bu konuda konuşmaktan çekindiğini belirtti.
Bundan önceki seçimlerde Avustralya'nın yerlilerine yönelik söylemlerin "az da olsa" var olduğuna dikkati çeken Thorpe, bu seçimde konuyla ilgili "tam bir sessizliğin" hakim olduğunu ifade etti.
YERLİ HALKLARI ÖNCELEYEN PARTİLER
Ülkede 2020'de kurulan Avustralya Yerli-Aborjin Partisi (IAPA), First Nation Partisi ve Avustralya'nın Sesi Partisi, yerli halkları önceleyen politikalarla öne çıkıyor.
2022 federal seçimlerinde Avustralya yerlilerinden koalisyonda 4, İşçi Partisinde 11, Yeşiller'de 17, Sosyalist İttifak'ta 1 ve Avustralya Yerli-Aborjin Partisinde 7 olmak üzere birçok milletvekili adayı yarışmıştı.
2025 seçimlerinde ise bir önceki seçime göre daha fazla yerli, milletvekilliği için yarışıyor.
UZMANLAR EKONOMİYE DİKKAT ÇEKTİ
Macquarie Üniversitesinden siyaset bilimci Dr. Jonathan Symons, ekonomi politik uzmanı Dr. Govand Khalid Azeez ve Canberra Üniversitesi ekonomi ve siyaset bölümü öğretim üyesi Dr. John Hawkins, AA'ya yaptıkları değerlendirmelerde seçimin ana dinamiklerini ve olası sonuçlarını analiz etti.
Symons, seçim kampanyasının merkezinde "hayat pahalılığı krizi" olduğunu belirterek, "İşçi Partisi, enflasyonu yüzde 7,8'den yüzde 2,4'e düşürdüğüne vurgu yaparken; muhalefet, artan konut ve enerji fiyatlarından iktidarı sorumlu tutuyor. Her iki taraf da konut yardımı ve enerji sübvansiyonları gibi vaatlerle seçmeni etkilemeye çalışıyor." dedi.
Büyük partilerin "yapısal sorunları görmezden geldiğini" savunan Azeez, "Hem İşçi Partisi hem de Liberal-Ulusal koalisyon, konut spekülasyonu ve fosil yakıt endüstrisi gibi temel meseleler yerine piyasa odaklı kısa vadeli çözümlere odaklanıyor. Bu, sistemik krizi derinleştiriyor." ifadelerini kullandı.
Symons, genç seçmenlerin "tarihi bir dönüşüm içinde olduğunu" vurgulayarak "1980'lerde iki büyük partiye giden oylar yüzde 90'ın üzerindeyken, 2022’de bu oran yüzde 68'e düştü. Gençler, iklim krizi ve konut sorunları nedeniyle Yeşiller ve bağımsız adaylara yöneliyor. Bu eğilim, seçim sonuçlarını doğrudan etkileyecek." şeklinde konuştu.
Azeez de bu kopuşun altında "ekonomik eşitsizlik ve siyasi hayal kırıklığının" yattığını belirtti.
Genç seçmenlerin siyasi kurumlara olan güveninin azalmasının sebebine değinen Azeez, bunun "konut, iklim, savaşlar ve Filistin dayanışması konularında yükselen aktivizmden" doğan değişim talebinden kaynaklandığını vurguladı.