Arnavut isyanı yayılıyor

Balkanlar'ın en fakir ülkesi Makedonya'da Arnavut gerillalar ülkenin ikinci büyük kenti Tetova'ya (Kalkandelen) saldırdı. Arnavut azınlığın çoğunlukta olduğu Tetova kentine bakan tepelerde şiddetli çatışmaların devam ettiği bildiriliyor.

Makedonya'daki Arnavut krizi, bir süre önce Arnavut gerillaların, sınır boyundaki köyleri işgal etmesi ile başladı. Arnavutluk, Sırbistan ve Makedonya sınır üçgeninde meydana gelen çatışmalar geçtiğimiz günlerde durdu ancak Tetova kentine yapılan saldırının ardından yeniden başladığı belirtiliyor.

Önceki gün kalabalık bir gerilla grubu, Arnavutluk üzerinden Makedonya topraklarına girerek, Tetova kentine bakan tepelere mevzilendi. Kentteki Makedon geçlerine saldıran gerillalar, dün sabaha karşı kentin kenar mahallesi Strmno'ya kadar ilerledi.

Başkent Üsküp'ten ve bölgedeki askeri üslerden takviye güçlerin gelmesi sonucu çatışmalar şiddetlendi. Havan topları ve otomatik silahlarla karşılık veren Makedonlar, gerillaları geri püskürttü. Gerillalar kente bakan ormanlık Sar Planina dağına çekildi. Görgü tanıkları kentin çevresinde çatışmaların aralıklarla devam ettiğini belirtirken, Makedon yetkililer amaçlarının gerillaları Arnavutluk sınırına sürmek olduğunu söylediler. Makedon yetkililer, çatışmalarda bir kişinin öldüğünü, 11'i polis, 14 kişinin de yaralandığını açıkladı.

HALK KENTTEN KAÇIYOR

Arnavut gerillaların saldırdığı Tetova kentinde ise halk evlerini terketmeye başladı. Kentte azınlık durumunda bulunan Makedonlar konvoylar halinde başkent Üsküp yönüne doğru kaçıyor. Makedon polisi, kaçanlar arasında Arnavutların da bulunduğunu belirterek, ‘Özellikle Arnavut erkekleri, gerillaların silah zoruyla kendilerini saflarına katmalarından korkuyor’ diyorlar.

Beş soruda Makedonya krizi

Arnavut isyancılar kim

Sırbistan, Makedonya ve Kosova sınır üçgeninde faaliyet gösteren iki Arnavut gerilla örgütü bulunuyor. Bunlardan birincisi, ‘Presevo, Medvedja ve Bujanovac Kurtuluş Ordusu (UCPMB)’. Bu hareket adını Sırbistan'ın güneyinde Arnavutların çoğunlukta olduğu 3 kasabadan alıyor. Makedonya'nın kuzeybatısında faaliyet gösteren diğer Arnavut örgütü ise ‘Ulusal Kurtuluş Ordusu (UçK)’. Bu örgüt sadece birkaç ay önce kurulmuş olmasına rağmen militan sayısının bini aştığı ulaştığı bildiriliyor.

Örgütler ne istiyor

Her iki örgütün de hedefi aynı: Makedonya ve Sırbistan'da yaşayan Arnavut halkını, ‘Makedon ve Sırp baskısından’ kurtarmak. UCPMB adlı örgüt, Makedonya ve Sırbistan içindeki Arnavutların yaşadığı bölgelerin Kosova'ya ilhakını hedefliyor. Arnavutlar, NATO güçlerinin kontrolündeki Kosova'nın yakın bir gelecekte bağımsızlığını kazanacağına inanıyor. Bu nedenle Makedonya ve Sırbistan'ın güneyinden toprak talebinde bulunuyor.

Bu örgütlerin gücü ne

Özellikle Sırbistan toprakları içinde faaliyet gösteren UCPMB son bir yıl içinde güç kazandı. Örgütün en büyük avantajı küçük bir alanda faaliyet göstermesi ve gerilla taktikleriyle kolayca izini kaybettirebilmesi. Militanlar, NATO'nun Sırp güçlerien yasakladığı sınır boyundaki 3 kilometrelik tampon bölgeyi kullanarak yakalanmaktan kolayca kurtuluyor.

Kosova'dan destek alıyorlar mı

Her iki örgüt de, Kosova'da silahlı mücadele yürüten ve NATO harekatının ardından feshedilen Kosova Kurtuluş Ordusu'ndan (UCK) büyük destek alıyor. Makedonya'daki grupların örgütlenme modeli de UCK'nın aynısı. Hatta, Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun Arnavutça kısaltması, Kosova Kurtuluş Ordusu ile aynı.

Bu örgütler tehlike yaratabilir mi

Şimdilik bu örgütler gerçek bir tehdit olmaktan çok ‘baş ağrısı’ niteliğinde. Ancak Makedonya sorununun giderek büyümesinden korkuluyor. Hassas dengeler üzerine kurulmuş zayıf bir ülke olan Makedonya'da Makedonlar, birkaç nesil sonra ülkede çoğunluğun Arnavutlar'dan oluşacağından endişe ediyor.