Ankara’da AB çatlağı

Başbakan Mesut Yılmaz'ın, AB'ye tam üyelik yerine ‘‘Gümrük Birliği artı bazı imtiyazları’’ kabul edebileceğimizi açıklaması, diplomaside rahatsızlık yarattı. AB'deki Türk diplomatlar ise, bazı tavizler verilerek ‘‘tam üyeliğin’’ gerçekleşmesinde ısrarlı.

Başbakan Mesut Yılmaz'ın, Kazakistan seyahatinden dönerken uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada AB sorununa değinirken, ‘‘Gümrük Birliği artıyı kabul ederiz’’ şeklindeki sözleri, Brüksel ve Strasbourg'da bu konuda mücadele veren Türk yetkililer arasında rahatsızlık yarattı. AB Komisyonu'nun ‘‘Gündem 2000’’ raporunun, AB ve Türkiye ilişkilerini gümrük birliğinin de ötesine geçirmek amacını taşıdığını belirterek, ‘‘Biz mevcut durumu en azından ‘tam üyelik eksi' formülüne dönüştürmeye çalışıyoruz’’ dediler.

Yılmaz’ın açıklamasıyla, bu konuda mücadele verenlerin ‘‘pazarlık gücü’’nün azalmasından çekinen yetkililer, AB kanadından koparılacak en küçük tavizin bile değerli olduğunu belirttiler. Yapılan diplomasi trafiği içerisinde sadece Türkiye'nin AB üyeliği ile ilgili görüşmeleri değil, aynı zamanda Kıbrıs sorununun da bulunduğunu belirten kaynaklar, ‘‘Eldeki kozların harcanmaması gerekir. En son söylenecek sözler, daha pazarlık yapılmadan söylenirse zorlanırız’’ şeklinde görüş belirttiler.

Yılmaz'ın açıklamasının basına yanlış aksettiği umudunda olduklarını belirten AB'deki Türk çevreleri, Aralık ayında aralarında Türkiye'nin de bulunduğu AB'ye aday ülkeler sayısının ‘‘12 ülke’’ olarak tanımlanması halinde başarıya ulaşılmış olunacağını kaydettiler.

ÇİFTE TAVİZ

Bu arada Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in Avrupalı meslektaşları ve yetkililerle yaptığı görüşmelerde Türkiye'nin AB üyeliğinde sorun yaratacak bir unsur olarak görüldüğü takdirde serbest dolaşımı ‘‘süresiz erteleyebileceği’’ şeklinde görüş belirttiği ve bu konuda Avrupalı yetkililerden görüş aldığı bildirildi.

Türk yetkililerin serbest dolaşımın yanısıra ‘‘bölgesel yardımlar’’ konusunu da gündeme getirdikleri belirtildi. Türkiye'nin AB'ye üyeliği halinde, en çok yardıma muhtaç ülke sıfatıyla, bölgesel yardımdan en çok yararlanacak ülke olacağı, hatta bu fonun yüzde 60'ının Türkiye'ye verilmesi durumunun doğacağını belirten AB yetkililerine, ‘‘Size yük olmayız. Bu yardımdan da fedakarlık edebiliriz’’ dedikleri öğrenildi.

Başbakan Mesut Yılmaz ve Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit'in de başlatacakları Avrupa gezilerinde aynı konuları gündeme getirecekleri bildirildi. İki lider önümüzdeki çarşamba günü Dışişleri Bakanı Cem'le bir araya gelerek, bu gezilere dönük ortak bir dil belirleyecek ve ziyaret edilecek başkentleri aralarında paylaşacaklar.