Alkış ve şüphe... ABD ve Kuzey Kore liderleri buluştu

SİNGAPUR, dün dünyanın en gerilimli coğrafyalarından biri olan Kore Yarımadası’nda nükleer silahsızlanma ve barış yolunda tarihi bir zirveye sahne oldu. ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong-un, Sentosa Adası’ndaki Capella Oteli’nde yerel saatle 09.00’da (TSİ 04.00) bir araya geldi. ABD Başkanı’na 38 dakika süren bu görüşmede Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Özel Kalem Müdürü John Kelly ile bir tercüman eşlik etti.

7 DAKİKA ERKEN GELDİ

Kuzey Kore lideri (34), görüşmeye 71 yaşındaki Amerikalı mevkidaşından 7 dakika önce geldi. Kore basını, Kim için bunun bir jest olduğunu bildirdi. Kore kültürüne göre yaşça küçük olan kişi kendisinden büyük biri ile görüşmeye erken gelerek saygısını gösteriyor. Kim, Trump’a İngilizce olarak, “Memnun oldum Sayın Başkan” dedi. Toplantıya doğru geçmek için yürürlerken tercümanın Trump’a Kim’in şu sözlerini çevirdiği duyuldu: “Dünyadaki pek çok insan bunun bir bilim kurgu filmi içindeki bir çeşit fantezi olduğunu düşünüyor.”

TRUMP’TAN DAVET

Trump, zirve sonrası basın toplantısında, “halkı için aydınlık bir geleceğe yönelik ilk cesur adımı atmasından” ötürü Kim’e teşekkür etti. ABD’nin “Kuzey Kore ile yeni bir tarihe, yeni bir sayfaya hazır” olduğunu ifade eden Trump, “Geçmiş, geleceği şekillendirmek zorunda değil” diye konuştu. “Çok yetenekli” olduğunu yinelediği Kim’i Beyaz Saray’a davet ettiğini, onun da bu daveti kabul ettiğini dile getiren Trump, Kuzey Kore liderini “doğru zamanda” ağırlayacağını ve kendisinin de bir gün Pyongyang’a gitmeye açık olduğunu söyledi.

TATBİKATLARA SON

ABD ile Güney Kore’nin ortak tatbikatlara son vereceğini de ifade eden Trump, “yersiz” askeri tatbikatları durdurarak çok yüklü tasarrufta bulunacaklarını kaydetti. Trump, Kim Jong-un’un “başlıca” füze motoru deneme sahasını imha etmeyi kabul ettiğini de açıkladı. ABD Başkanı, Kim ile yüz yüze görüştükten sonra “gerçek bir değişimin aslında mümkün olduğunu” anladığını ifade etti. Görüşmede insan hakları konusunun da çok kısa bile olsa gündeme geldiğini ifade eden Trump, zirveden önce “saygısızca” olacağı için geçen hafta Kuzey Kore’ye yönelik 300 yeni yaptırım planını durdurduğunu açıkladı. Trump, nükleer silahların “artık bir tehdit olmadığından” emin olunduğunda mevcut yaptırımların kaldırılacağını kaydetti.

‘KIM İÇİN ZAFER’

Zirvede nükleer silahsızlanma konusunda net ifade olmaması zirvenin verimli olup olmayacağına dair bazı şüphelere yol açtı. Amerikan düşünce kuruluşu “Silahsızlanma Araştırmaları Merkezi”nden Melissa Hanham, daha önce de Kuzey Kore’nin nükleer silahsızlanma vaadinde bulunduğunu ancak ‘nükleer silahsızlanmanın ne olduğuna dair’ iki taraf arasında uzlaşma olmadığını öne sürdü. Uluslararası Kriz Grubu (ICG) uzmanı Michael Kovrig de, “Bu, Kim Jong-un için büyük zafer. Başka bir şey olmasa da, artık Başkan’la bire bir görüşme itibarı ve propagandasına nükleer caydırıcılıkla beraber sahip” dedi.

TRUMP’TAN, KİM’E: ‘BAK ARKADAŞIM… MÜTHİŞ OTELLER KURABİLİRSİNİZ’

ABD Başkanı Trump, Singapur’daki zirveye yanında bir Hollywood yapımı video klibi ile gitti. Kim’e iPad’den sunduğu 4 dakikalık videoda nükleer silahsızlanma ve barış anlaşması sonrası Amerikan perspektifinden Kuzey Kore’nin nasıl kalkınacağı ve hayat standardının yükseleceğine dair görüntüler yer aldı. Hatta videonun bir yerinde ülkenin plajlarından birinin açıklarında seyreden sürat motorları da yer aldı.

Trump basına yaptığı açıklamada, Kim’i ülkesinde otel ve rezidans inşaatlarının olacağı bir geleceği düşünmesi yönünde teşvik ettiğini söyledi. Emlakçı bir işadamı olan ABD Başkanı, “Harika plajları var. Okyanusa top ateşi açtıklarında görüyorsunuz. Bu yüzden ona dedim ki, ‘Arkadaşım, şu plaja bak. Gerisinde müthiş bir otel-rezidans olmaz mı’ ve bunu ona izah ettim. Dedim ki, ‘Dünyada tam orada en iyi otelleriniz olabilir. Emlâk perspektifinden düşünün’” diye konuştu.

NÜKLEER SİLAHSIZLANMA TAAHHÜDÜ

ABD Başkanı Trump ile Kuzey Kore lideri Kim tarafından zirvenin ardından imzalanan ortak açıklamada, Kore Yarımadası’nda on yıllardır süren gerilimi dindirmeyi amaçlayan taahhütler yer aldı. Mutabık kaldıkları bazı hususlar şöyle:

- ABD ve Kuzey Kore, barış ve refah için iki ülke halklarının istekleri doğrultusunda yeni ABD-Kuzey Kore ilişkilerinin kurulmasını taahhüt etmektedir.

- ABD ve Kuzey Kore, Kore yarımadasında barış için çabalarını birleştirecektir.

- 27 Nisan 2018’deki Panmunjom Deklarasyonu’nu yeniden teyit ederek, Kuzey Kore, Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan tamamen arındırılma sürecinin tamamlanması için çalışacağını taahhüt etmektedir.

KİM’E ‘CANAVAR’I GÖSTERDİ

ABD Başkanı Donald Trump, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’a ‘Canavar’ diye adlandırılan 1.6 milyon dolarlık zırhlı aracını gösterdi. Resmi programda yer almayan anlar için, Trump’ın Kim’e güç gösterisinde bulunduğu ifade edildi. Görüşme sonrası Kim’e de tepki geldi. İngiliz DailyMail gazetesi, “Kim, halkının izolasyonuna rağmen Amerikan kültürü ve Batı lüksünü tattı” ifadelerine yer verdi.

DÜNYA NASIL KARŞILADI

- AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, “Trump ve Kim buluşması, Kore Yarımadası’nda kalıcı barışın tek yolunun diplomasi olduğu yönündeki inancımızı doğrular niteliktedir” dedi.

- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Henüz imzalanan belgeleri görmedik ancak gerçek şu ki buluşmanın gerçekleşmesi olumlu bir şey” dedi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov ise zirveyi olumlu bulduklarını ancak şeytanın ayrıntıda gizli olduğunu söyledi.

-  Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, Kore Yarımadası’nda bir barış mekanizması kurulması konularında somut ilerleme sağlamasını beklediklerini söyledi.

- Japonya Başbakanı Şinzo Abe, zirveyi nükleer silahsızlanma yolundaki ‘ilk adım’ olarak niteledi.

-  Tarihi görüşmeyi, kabine üyelerini toplayarak canlı yayından takip eden Güney Kore Devlet Başkanı Mun Jae-in “Ben de bütün gece uyumadım. Umuyorum bu zirve başarıya ulaşacak ve ABD, Kuzey Kore ve Güney Kore ilişkilerinde nükleer silahsızlanma ve barışın hâkim olduğu yeni bir yüzyılın da başlangıcı olacak” diye konuştu.

- İran Hükümet Sözcüsü Mohammad Bagher Nobakht, “Ülkeden çıkar çıkmaz imzasını yok sayan bir adamla karşı karşıyayız” diyerek Kim’e, İran ile yaptığı nükleer anlaşmadan çıkan Trump’a güvenmemesi çağrısı yaptı.

- İsrail Savunma Bakanı Avigdor Lieberman, zirve için “önemli bir eylem” derken, Kuzey Kore liderinin nükleer silahsızlanma yemini etmesinin diğer uluslara ve diğer insanlara örnek olması gerektiğini belirtti.