35 yaşında başkan oldu

DÜNYA, Latin Amerika ülkesi Şili’de ikinci tur devlet başkanlığı seçiminde ultra muhafazakâr, diktatör Pinochet hayranı Jose Antonio Kast’ı yenerek 35 yaşında ülkenin yeni devlet başkanı seçilen Gabriel Boric’i konuşuyor. General Augusto Pinochet döneminden kalma ‘neo-liberal ekonomiyi tarihe gömüp sosyal refah devleti oluşturma’ vaadiyle seçime katılan aktivist kökenli radikal sol çizgideki Boric, oyların yüzde 56’sını aldı. Rakibi Kast yüzde 44’te kaldı.

‘İTİBARI DESTEKLİYORUM’

Mart ayında devlet başkanlığı koltuğuna oturacak Boric, radikal sol, çevreci, feminist ve LGBT topluluklarının desteğini alan “Apruebo Dignidad” (İtibarı Destekliyorum) ittifakının lideriydi. Ülkede devlet başkanlığının ilk turu 21 Kasım’da yapılmıştı. Birinci turda İtibarı Destekliyorum bloku yüzde 25.8 oy ile yüzde 27.9 oy alan Jose Antonio Kast’ın liderliğindeki radikal sağcı Hıristiyan Sosyal Cephe’nin gerisinde kalarak ikinci olmuştu.

MERKEZ PARTİLERİ ERİDİ

19 Aralık’taki ikinci turda ise yaklaşık 15 milyon seçmen sandık başına gitti. Birinci tur sonunda merkez çizgideki partiler elenince, Boric ve Kast’ın ikinci tur için merkez seçmenlerini kazanmak üzere söylemlerini ılımlılaştırdıkları gözlenmişti. Seçime katılım ise son yılların en yüksek oranı olan yüzde 55 oldu. İş insanı Jose Antonio Kast’ın özellikle, Şili’de 1973’teki radikal sağcı askeri darbenin lideri General Augusto Pinochet’yi açıktan desteklemesi, katı muhafazakâr politikaları savunması ülkede tartışma konusu olmuştu. Pek çok çevre, Kast’ı Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya benzetmişti.

SOSYAL DEVLET VAADİ

Fransız AFP’nin haberine göre önceki gün zafer konuşması yapan Gabriel Boric, Şili’de sosyal hakları genişleteceğini taahhüt ederken, bunu “mali disiplin” içinde gerçekleştireceğini de ekledi. Boric, “Bunu, makro-ekonomimizi koruyarak yapacağız. İyi yapacağız. Emeklilik maaşları ve sağlık hizmetlerini iyileştireceğiz” dedi. Genç lider, seçim kampanyasında vergi ve sosyal harcamaları arttırarak “sosyal devlet” kurma vaadi üzerine seçim kampanyasını oluşturmuştu. Zengin-fakir gelir uçurumunun en derin olduğu ülkeler arasında yer alan Şili, yaklaşık iki yıldır eşitsizliklere yönelik protestolara sahne oluyordu. 2019 yılında onlarca kişinin öldüğü eylemler sonrasında geçen yıl Pinochet döneminden kalma anayasanın kalkması için referanduma gidilmişti. Geçen mayıs ayında seçilen ve büyük ölçüde sol eğilimli olan bir kurulun, gelecek yıl onaylanmak üzere yeni anayasayı oluşturması bekleniyor.

NASIL KAZANDI

AFP’ye konuşan Şili Üniversitesi’nden uzman Claudia Heiss, “Açıkça daha fazla genç öne çıktı... Boric, harekete geçirilmesi daha zor olan bir kesim olan gençliği harekete geçirmeyi başardı. (Kast’ın) tüm hak karşıtı, kadın karşıtı, eşcinsel karşıtı konuşması, bence bu genç kesimin harekete geçmesine yardımcı oldu” dedi.

AKTİVİST KÖKENLİ GENÇLERİN FAVORİSİ

Annesi Katalan, babası Hırvat olan Gabriel Boric, Şili’nin Patagonya bölgesinden. Hukuk eğitimi görmüş ama diplomasını alamamış. Heavy metal müzik dinleyen, sosyal medyada binlerce takipçisi olan Gabriel Boric, üniversite yıllarında öğrenci hareketi içinde popüler olmuş. Liderliğini yaptığı “Convergencia Social” (Sosyal Yakınsama) partisi, otonom ve özgürlükçü sol hareketlerin birleşmesiyle 2018 yılında kurulmuş. Sokak eylemlerinde de yer alan Gabriel Boric, adaylık sürecinde saçlarını kısaltıp takım elbise ve gömlek giymeye başlasa da kravat takmıyor. İki kolundaki dövmeleriyle de dikkat çekiyor.