20 bin kişiyi taşıyacağız

Türkiye, gelişmiş ülkelere bir kere daha insanlık dersi veriyor. Daha önce Saddam zulmünden kaçan Kürtlere kucak açan Türkiye, Sırp katliamlarından kaçarak komşu ülkelere sığınan 20 bin Kosovalıyı Chinook helikopterleriyle kuracağı cadır kentlere nakledecek.

Türkiye, Balkanlar'da Sırp zulmünden kaçanların yarattığı dev göç dalgasının etkilerini azaltmak için, bölgedeki diğer ülkelere örnek olacak tarzda insiyatifi ele aldı. Makedonya'nın kendi topraklarında mültecilere çadır kentler kurulmasına karşı çıkmasından sonra Ankara, 20 bin kişiye iskan sağlayacak çadır kentlerin Türkiye sınırları içinde kurulacağını bildirdi. Karar çerçevesinde, Türkiye ve ABD hemen harekete geçerek, Arnavutluk ve Makedonya'da bulunan binlerce mültecinin, Amerikanın dev kargo helikopterleri CH-47D Chinook'larla en kısa sürede Türkiye'ye taşınmasına karar verdi. Bu konuda, Dışişleri Bakanı İsmail Cem de, ABD'li meslektaşı Madeleine Albright ile iki ayrı telefon görüşmesi yaptı.

Ankara'nın başta ABD olmak üzere NATO ülkeleri ile temasa geçerek Kosovalı mültecilere kendi topraklarında iskan yönündeki bildirimi, Brüksel'de dünkü NATO toplantısının ana gündem maddelerinden birini oluşturdu. Kararlar ayrıca dün Ankara Bakanlar Kurulu ile iki ayrı koordinasyon toplantısında ele alındı.

ECEVİT AÇIKLADI

Başkent kulislerinde seslendirilmeye başlanan diğer bir hazırlık ise Chinook helikopterlerinin yanı sıra, Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı C-130 ve C-160 kargo uçakları ile trenlerin de mültecilerin Türkiye'ye getirilmesi için devreye girmesi yönünde.

Başbakan Bülent Ecevit dün yaptığı açıklamada, Makedonya'nın izin vermemesi üzerine, 20 bin Kosovalı'ya Türkiye'de çadır kent kurulacağını bildirdi. Makedonya'nın sınırını kapattığını hatırlatan Ecevit, Amerika'nın da 20 bin kişiye kendi topraklarında sığınma hakkı tanıyacağını belirterek Türkiye ve Amerika'nın bu davranışlarının diğer NATO üyesi ülkelere de örnek olmasını istedi.

ASKER GÖNDERMİYORUZ

Türkiye'nin, boş durmadığını belirten Ecevit, harekat başladığından bu yana yapılan toplam yardımın 5.5 milyon dolara ulaştığını bildirdi. Kriz öncesinde Makedonya ve Arnavutluk'a 25 milyon dolara yakın insani yardım yapıldığını da hatırlatan Ecevit, son yardımlarla birlikte bu bölgelere değeri 32 milyon dolara yakın yardım malzemesi gönderildiğini ifade etti.

Ecevit, 1600 asker ve 55 subayın Kosova'ya gönderileceği yolundaki haberleri de ‘‘Şu sırada öyle bir istek yok’’ sözleriyle yalanladı.

30 milyon dolarlık dev

Kosovalı mültecilerin Türkiye'ye getirilmesinde kullanılacak Amerikan Boeing firması yapımı 16 metre uzunluğundaki Chinook (CH-47) helikopterleri, çift pervaneleriyle tanınıyor. CH-47'lar, tüm dünyada askeri ve sivil insani yardım operasyonlarının belkemiği olarak biliniyor.

Tam teçhizatlı 40

askerden oluşan 4 mangayı tek bir uçuşta taşıyabilen CH-47'lar, sivil görevlerde ise 50 kişi taşıyabiliyor. Türkiye'nin de önümüzdeki dönemde almayı planladığı helikopter tipleri arasında olan Chinooklar'ın birim fiyatı ise tam donanımlı bir hale ulaştığında 25-30 milyon doları buluyor. 311 km/saat hıza sahip olan helikopterler, Körfez harekatında birlik sevkiyatı, ABD'nin Bosna ve Kosova'da düşen pilotlarının kurtarma operasyonu, Kuzey Irak'tan ABD'ye götürülen peşmergelerin İncirlik'e sevkiyatında kullanıldı. CH-47'ler kancaları yardımıyla F-16, cip, hafif tank ve sahra topu taşıyabiliyor.

Pasaportsuz gelecekler

Kosova'dan Türkiye'ye şimdiye dek gelen 6 bini aşkın mültecinin pasaportla giriş yaptığı, ancak Türkiye'nin yeni aldığı karar uyarınca çadır kentlerde barındırılacak sığınmacılardan ise pasaport istenmeyeceği belirtildi. Edirne Vali Yardımcısı ve Kapıkule Mülki İdare Amiri Necati Şentürk, mültecilerin kaçıp geldikleri için üzerlerinde pasaport veya bir başka belge olduğunu sanmadığını belirtti. Bulgaristan'dan 1989'da gelen Türkler için de pasaport istenmemişti.

Hangi ülke, kaç mülteci alacak

Türkiye: 20 bin

Avrupa Birliği: 100 bin

Arnavutluk: 100 bin

ABD: 9300

Norveç: 6 bin

Amerikan Kongresi, bu yılki mülteci kabul sayısını 78 bin olarak açıkladı. Mültecilerin 25 bininin çeşitli Balkan ülkelerinden kabul edilmesi planlanıyor. Eski Yugoslavya cumhuriyetlerine düşen kontenjan 9300 kişi. Kosova'daki olağanüstü durum nedeniyle bu kontenjanın tümüyle Kosovalı Arnavutlara ayrılması bekleniyor.

Mültecilerin şu

andaki dağılımı

Makedonya: 115 bin

Arnavutluk: 204 bin

Karadağ: 33 bin

Bosna: 7500

Harekatın maliyeti

200 trilyon lira

NATO operasyonunun ABD'ye daha şimdiden 500 milyon dolara (yaklaşık 200 trilyon lira) mal olduğu bildirildi. ABD Uluslararası ve Stratejik İncelemeler Enstitüsü Müdürü David Goure, bir gazeteye verdiği demeçte,ABD Savunma Bakanlığı'nın bütçesi, 270 milyar dolar olarak bağlandığını da belirtti. Kongre'nin savunmaya ek bütçe ayırması bekleniyor.