Doğan Hızlan: Sit iktidarı sona mı eriyor

Doğan HIZLAN
Haberin Devamı

Ahmet Ümit'in yeni romanı Patasana'da (Om Yayınları); bir grup arkeoloğun Anadolu'daki kazı serüveni, polisiye roman öggüsünde yazılmış.

Saray yazmanı Patasana'nın tabletlerini arayıp bulan ekip, yerel bazı olayların içinde buluyor kendini, faili meçhul cinayetler huzurlarını kaçırıyor.

İyi bir roman örgüsünde, arkeologların dünyasını biraz yakından tanıyorsunuz.

Gerçekten güneşin alnında kazı yapan, ağır hava koşullarında çalışan bu özverili meslek erbabı, benim sevgimi ve saygımı kazanmıştır.

Hayatımızın, dünyanın tarihini değiştirecek bilgileri onlar yeraltından yer üstüne çıkarırlar, sanat, kültür ve bilim açısından işlevleri çok büyüktür.

Yeni bir sözleşme, bizim ülkemiz açısından, getirdiği önlemlerle hayati bir önem taşıyor.

Avrupa Konseyi üyesi ülkelerce kabul edilen ve Türkiye'nin de Ekim 1999'da imzaladığı, Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi, önümüzdeki mayıs ayında yürürlüğe giriyor.

Koruma sorumluluğu yalnızca ilgili devlete değil, Avrupa'ya ait.

Sözleşmeye göre; tarihi değerlere zarar verilmesi halinde, Avrupa Konseyi, müdahale edebilecek.

* * *

ARKEOLOJİ ve Arkeologlar Derneği Başkanı Prof.Dr.Ahmet Tırpan, sözleşmenin getirdiği yenilikleri ve bize yüklediği sorumlulukları şöyle özetliyor:

‘‘Türkiye'deki arkeolojik mirasın korunmasında Avrupa ülkelerinin doğrudan denetim ve müdahale hakkı doğuyor.

Türkiye'nin AB adaylık süreci de gözönüne alındığında, imzalanan sözleşme önemli bir adımdır. Şu andaki korumacı tutumumuz ile AB'ye girmemiz zaten söz konusu olamaz. Avrupa, tarihi değerleri korumada söz sahibi olmak istiyor. Herkesin istediğini yapması, tarihi mekanlar üzerinde istediği tasarrufu yapması artık çok güç. Avrupa Konseyi, sözleşmenin denetleyicisi olacak. Gerektiği zaman, (sit'leri yerleşime açamazsınız) diyebilecekler.’’

Sözleşmenin, üzerinde durulması gereken yönü; sit alanlarına getirdiği denetlemeler.

Gerçekten de çoğu zaman sit alanları yerleşime açılıyor, adeta yağmalanıyordu.

ÇEKÜL bu alanda Türkiye'yi kapsayan, örnek, pilot bölgeleri kurtarma, şenlendirme çalışmalarını sürdürüyor.

Ama ne yazık ki sit'ler iktidarların tek taraflı kararlarıyla, yerleşime açılıyor.

* * *

SÖZLEŞME, eğer yağmayı, sit alanlarının yerleşime açılmasını önlerse görevini yerine getirecektir.

Yazarın Tüm Yazıları