Doğan Hızlan: Bienal'e dünya ilgisi

Doğan HIZLAN

Dünyanın ve Türkiye'nin sanat eleştirmenleri, sanatçıları, sanatseverleri ve medyası cuma akşamı Dolmabahçe Kültür Merkezi'nde toplanmıştı.

Gelenlerin sayısı üç bine ulaşıyordu.

6. Uluslararası İstanbul Bienali'nin açılış töreni vardı.

Merkez'in giriş kapısının önünde uzun bir kuyruk oluşmuş, trafik kilitlenmişti. Bahçede kalabalıktan kımıldayamıyordum.

İstanbullular deprem acısından sonra böyle bir etkinliğe ihtiyaç duyduklarını bu olağanüstü katılımla gösterdiler.

Sanatın iyileştirici, teselli edici gücünün ispatıydı bu ilgi, büyük ölçüde.

Açılışı izleyen dünya medya mensuplarının temsil ettikleri gazetelerin, dergilerin adlarını okurken bir kez daha dünyayla bizim aramızdaki yaklaşımı, sanata ilgi farkını farkettim.

Vakıf'tan aldığım listede 25 yabancı var. İçinde eleştirmenler, televizyoncular, yazarlar ve muhabirler bulunuyor.

Üzülerek belirtelim ki -niye üzülüyorsun diyeceksiniz, sanki bu durumla yeni mi karşılaşıyorsun - bizim yerli medyadan gelen gazete ve dergilerin sayısı beşe ulaşabildiyse ne mutlu.

Önemli adlar belirli zamanlarda gelip Bienal'i görüntüleyecekler, hakkında yazı yazacaklar.

Hepimizin tanıdığı yayın organlarından bazılarının adını verirsem, ilgi konusunda bir ölçüt sunabilmiş olurum.

Genevieve Breerette (Le Monde), John Brunton (The Observer), Marco Vallora (La Stampa), Michaella Guberti (Rai/Sat/Art), Pontus Kyander (Sveriges Television/Malmö/İsveç), Roberta Smith (New York Times), Beat Haner (Swiss National Television) Christopher Philips (Art in America) Alina Iraizoz (TVE Television Espanol), Lyn Mac Ritchie (Financial Times).

***

BİENAL'in açılış konuşmasında, Vakıf Başkanı Şakir Eczacıbaşı, sanatla acının ilişkisini öne çıkardı:

‘‘Bienal hazırlıkları yürürken, birden Marmara bölgesi sarsıldı... Deprem sonu gelmez acılar, umutsuzluklar, mutsuzluklar getirdi...

Böyle bir ortamda bir sanat şenliği, uluslararası bir bienal yapılmalı mıydı?

Kesinlikle yapılmalı, dedi küratörümüz Paolo Colombo... Bütün sanatçılar, Colombo'ya katıldılar... Yalnız katılmakla da kalmadılar; en değerli şeylerini, yapıtlarını deprem bölgesi için bağışladılar..

Faulkner'ın Nobel Ödülü konuşmasını hep anımsamalıyız:

Bugün yaşadığımız trajedi, çok uzun süren ve artık dayanılmaz olan, genel, evrensel bir korku... Geçmişin şanı olan yiğitliği ve onuru ve umudu ve gururu ve özveriyi anımsatıp insana destek olmak, ozanın, sanatçının ayrıcalığıdır yalnızca... Ozanın sesi, insanoğlunun öyküsünü anlatmakla kalmamalı, çektiği çilelere katlanabilmesi, varlığını sürdürebilmesi için insana destek, dayanak da olmalıdır...’’

***

SANATIN insana acıları unutturan, yaşamaya yönelten yanını Bienal'i gezerek daha da derinden kavrayabiliriz.