Bitkiler, bilgisayar gibi ‘işliyor’

Güncelleme Tarihi:

Bitkiler, bilgisayar gibi ‘işliyor’
Oluşturulma Tarihi: Ocak 30, 2004 23:15

Yaprağın üzerindeki minik gözenekler açıldığında bitki bol miktarda karbondioksit alır. Fotosentez sırasında karbon ve oksijen olarak ayrışan karbondioksit büyüme için önemlidir. Açık gözeneklerden ayrıca aynı anda su da girer. Bilim adamları şimdi bu dengenin çok kolay bir şekilde sağlandığını buldular.

Utah Devlet Üniversitesi fizikçileri bitkilerdeki bu mekanizmayı çalıştıracak bir sinir ağının ve bilgi aktarımın bulunmamasına rağmen solunumun ne şekilde ayarladığını öğrenmek için bir sarmaşık bitkisini inceleyerek bir tür hücresel otomat keşfettiler. David Peak, Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde, karbondioksit ve su buharı yoğunluğunun tüm yaprak yüzeyinde eşit olmadığını birkaç santimetrelik alanda olmak üzere mekan ve zamana göre farklılık gösterdiğini yazıyor.

Ve bilim adamı bu bilgiden gözeneklerin aralıksız olarak açıp kapandığı sonucunu çıkarmış. Gözenekleri açılan kısımların büyüklüğü ve bu bölgelerin diğer kısımlara kayma zamanı hücresel otomat modelleriyle özdeş. Her gözenek tıpkı çevresine uyum sağlayan küçük ve basit bir bilgisayar gibi davranmakta. Hücresel otomatlar doğadaki çeşitli süreçler için basit ama çok etkili bir model oluştururlar.

İki boyutlu otomatlar, her birleşme noktası örneğin ‘örtülü’ veya ‘açık’ olmak üzere belli başlı konumlara sahip olan kafeslerden meydana gelir. Önceden belirlenmiş kurallar sistemin diğer zamansal gelişimini belirler.

Örneğin örtülü bir noktanın yanında açık bir nokta var ise bundan sonraki adımda kendisi de açılır. Bu şekilde hücresel otomatlarla çölün yayılışı ve hayvanlar dünyasındaki avcı/av sistemleri tasarlanmakta.

Peak ve ekibi gözeneklerin davranışlarını 15x15 hücre boyutundaki bir otomatla tasarlayarak sarmaşık bitkisi gözlemleriyle büyük benzerlikler saptamış. Bitkiler gaz alışverişi sorununu hücresel işlemlerle gideriyorlar diyor araştırmacı. Evrim, girdiyi, işlemi ve çıktıyı aynı sabit diskte işleyen gayet şık ve tasarruflu bir işlem tekniği geliştirmiş.
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!