Maymun çiçeği (mpox) virüsü belirtileri nelerdir, nasıl bulaşır? Maymun çiçeği Türkiye'de var mı, ölümcül mü, tedavisi nedir? İşte DSÖ'nün acil durum ilan ettiği maymun çiçeği hakkında bilgiler
Güncelleme Tarihi:
Maymun çiçeği virüsü belirtileri ve nasıl bulaştığı, dünyada olduğu gibi Türkiye'de de takip ediliyor. Maymun çiçeği olarak da tanımlanan maymun çiçeği virüsü Afrika'da ortaya çıkmasıyla birlikte son günlerde ülkemizin gündeminde de yer alıyor. Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Afrika CDC) Genel Müdürü Jean Kaseya yaptığı açıklamada, Afrika'da bildirilen vakaların 2022-2023 arasında %79, 2023-24 arasında ise %160 arttığını bildirdi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından "uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu" oluşturduğu açıklanan maymun çiçeği (mpox) hastalığıyla ilgili olarak Türkiye'de toplumsal hassasiyet artıyor. Peki, Maymun çiçeği virüsü Türkiye'de var mı, öldürür mü? Maymun çiçeği belirtileri neler, nasıl bulaşıyor? İşte maymun çiçeği belirtileri ve tedavisi hakkında bilgiler...
İl Sağlık Müdürlüğünden yapılan açıklamada, çeşitli medya organlarında yer alan "Sakarya'da maymun çiçeği şüphesiyle bir kişi karantinaya alındı" başlıklı haberlerin ardından kamuoyunu bilgilendirmek üzere açıklama yapma gereği görüldüğü belirtildi. Türk Tabipleri Birliği (TTB) Sağlık Bakanlığı tarafından Türkiye'deki olgu sayısı hakkında bilgi verilmediğini ileri sürdü. TTB tarafından sosyal medya platformu X'te paylaşılan iddiayla ilgili içerik, bazı sosyal medya kullanıcıları tarafından beğenildi ve yeniden dolaşıma sokuldu. Peki, Maymun çiçeği virüsü nedir, ölümcül mü? İşte Maymun çiçeği virüsü tedavisi ve belirtileri...
BULGULAR
Sağlık Bakanlığı konuyla ilgili güncel durum hakkında bilgi veren bir açıklama yaptı. Açıklama Sağlık Bakanlığı'nın sosyal medya hesabında 15 Ağustos'ta 13.21'de paylaşıldı.
EN SON HABERLER
MAYMUN ÇİÇEĞİ PANDEMİSİ OLUR MU?
Maymun Çiçeği hastalığı nedeniyle herkesin Covid 19 da olduğu gibi bir pandemi korkusu yaşadığını belirten Medical Park Karadeniz Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Özlü, “Covid 19’da olduğu gibi bir kaotik pandemi beklentisi içerisinde değilim. Ancak salgının görüldüğü ülkelerden Türkiye’ye geliş gidişlerde hastalık varsa bunların ayıklanması, fark edilmesi izolazyonu önemli” dedi.
Maymun çiçeği virüsü nedir?
Maymun çiçeği, 1958'de maymunlarda tespit edildikten sonra insanlarda ilk olgu 1970'te Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde görüldü. 1958'de araştırma laboratuvarındaki maymunlarda çiçek benzeri bir salgın yapınca farkına varılan hastalık bu nedenle "maymun çiçeği" adını aldı.
Başta Nijerya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti olmak üzere, Orta ve Batı Afrika'daki tropikal yağmur ormanlarının bulunduğu 11 ülkede görülen hastalığın sıklığı tam olarak bilinmiyor. Afrika'da her yıl birkaç yüz vaka olduğu tahmin ediliyor. Hastalık zaman zaman Afrika kıtasından enfekte hayvanlar veya insanlar aracılığıyla diğer kıtalara taşınıyor, fakat buralarda az sayıda insanın etkilendiği ve bölgesel vaka kümelenmeleri görülüyor.
Maymun çiçeği, çiçek virüsüne akraba bir DNA virüsü. Batı Afrika ve Orta Afrika (Kongo Havzası) olmak üzere iki alt tipi bulunuyor. Batı Afrika, Kongo türüne göre daha hafif seyirli hastalık yapıyor. Şu an genetik analizler tamamlanmamış olsa da Afrika dışında görülen vakaların Batı Afrika alt tipi olduğu öngörülüyor.
EN SON HABERLER
Maymun çiçeği virüsü nasıl bulaşıyor?
Adının aksine maymunlardan daha çok sincap, sıçan, fare gibi kemirgenlerde bulunan ve onlardan insana geçen hastalık, ayrıca enfekte insan veya virüsle kirlenmiş giysi, havlu, çarşaf gibi eşyalarla yakın temas sonucunda bulaşıyor. Virüs, sağlıklı kişilere, ciltte gözle görülemeyecek çatlaklar/çizikler, mukozalar (ağız, burun, göz) veya solunum sistemi aracılığıyla giriyor.
İnsandan insana bulaşmanın büyük solunum salgısı damlacıklarıyla olduğu düşünülüyor. Hastalığın uzak mesafelere gidemeyen büyük damlacıklarla bulaşması, yüz yüze, uzun süreli ve yakın temasla oluyor.
Maymun çiçeği belirtileri neler?
Maymun çiçeği, ateş, baş ağrısı, yorgunluk, yaygın vücut ağrıları, lenf bezlerinde şişlik ve cilt lezyonlarına (döküntü) neden oluyor. Lenf bezi şişliği, maymun çiçeğinin, çiçek, su çiçeği ve kızamıktan ayıran en önemli belirtisi. Yakınmalar, virüsle temastan ortalama 6-13 gün sonra ortaya çıkıyor.
İlk 5 gününde ateş, şiddetli baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, sırt ağrısı ve aşırı halsizlik yaşanan hastalıkta, ciltteki döküntüler de ateş başladıktan sonra 1-3 gün içinde görülüyor. Avuç içi, ayak, ağız içi, genital bölge ve gözlerdeki lezyonlar, kabuk bağlayıp düşmesiyle ortadan kalkıyor.
EN SON HABERLER
Tanı nasıl konuluyor?
Maymun çiçeği hastalığından şüphelenilen durumlarda, belirti gösteren kişilerin son bir ay içinde riskli bölgelere seyahat edip etmedikleri ya da benzer belirtileri olanlarla yakın temasları olup olmadığının sorgulanması gerekiyor.
Kan örnekleriyle tanı konulamayan hastalık, kanda çok kısa süre kaldığı için PCR'la saptanamıyor. Antijen ve antikor testlerinin de daha önce uygulanan çiçek aşısı gibi nedenlerle her zaman doğru sonuç vermeyeceği düşünülüyor.
Hastalık şüphesinde lezyonlardan uygun şekilde ve gerekli güvenlik önlemleriyle alınıp paketlenen örneklerin "biyogüvenlik düzeyi 2 olan" labaratuvara gönderilmesi gerekiyor.
Maymun çiçeği hastalığı teyit edilen hayvan veya kişilerle temas edenlerin son temastan sonraki 21 gün boyunca belirti ve bulgular açısından izlenmesi gerekiyor.
Maymun çiçeği virüsü ölümcül mü?
Maymun çiçeği, genellikle 2-4 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşiyor. Ancak bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve küçük çocuklarda ağır hastalık görülebiliyor.
Genel olarak hastalananlardan, çoğunluğunu küçük yaştaki çocukların oluşturduğu yüzde 3-6'sı kaybediliyor. Hastalığın Orta Afrika alt tipinde öldürücülük yüzde 11'e kadar çıkabilirken güncel vakalara neden olduğu düşünülen Batı Afrika alt tipinin öldürücülüğü, yüzde 1 gibi daha düşük oranda kalıyor.