Güncelleme Tarihi:
Miraç kandilinde oruç ne zaman tutulur, kandilde oruç tutulur mu? soruları Müslümanların gündemine geldi. Üç aylardan Receb–i Şerifin 27. gecesini şereflendiren Miraç Gecesi, Yüce Allah’ın sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed Mustafa (SAV)’e büyük hakikatlerin İlâhi sırlarını gösterdiği, vasıtaları kaldırarak İlâhi vahye muhatap kıldığı, kendi âyâtını ve kâinatın sırlarını seyrettirdiği, mü’minlere beş vakit namazın farz kılındığı ve biz Müslümanlar için de İlâhi lütuflarla dolu olan bir gecedir. Bu mübarek günde oruç tutacak olan vatandaşlar, kandilde oruca niyet etmenin hükmüne yoğunlaştı. Diyanet bilgisine göre, bu oruçlar için, “yarınki orucu tutmaya” şeklinde mutlak niyet yeterli oluyor. Miraç Kandili'nin gündüzünde oruçlu olmak ve kandili böyle karşılamak gerekir. Peki, Miraç Kandili'nde oruca nasıl niyet edilir? İşte, ayrıntılar.
Niyet etmek orucun şartlarındandır. Niyetsiz oruç sahih değildir. Kalben niyet etmek yeterli ise de niyeti dil ile ifade etmek menduptur. Oruç için sahura kalkılması da niyet sayılır.
Ramazan orucu, belli günlerde tutulmak üzere adanan oruçlar ile nafile oruçlar için niyet etme vakti, güneşin batması ile ertesi gün tepe noktasına gelmesi öncesine kadarki süredir Ancak imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması için bu vakitten itibaren bir şey yenilip içilmemiş, oruca aykırı bir iş yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz (Kâsânî, Bedâî’, II, 85). Bu oruçlar için, “yarınki orucu tutmaya” şeklinde mutlak niyet yeterlidir. Bununla birlikte geceden niyet edilmesi ve “yarınki Ramazan orucuna” şeklinde orucun belirlenmesi daha faziletlidir. Ramazanın her günü için ayrı niyet edilmesi gerekir (Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 397, 400).
Kaza, keffaret ve bir zamana bağlı olmaksızın adanan oruçlar için gün batımından itibaren en geç imsak vaktine kadar niyet edilmiş olmalıdır. Bu tür oruçlara niyet edilirken, “falanca kaza, keffaret veya adak orucuna” şeklinde belirtilmesi gerekir.
Şafiî mezhebine göre ise nafile dışındaki tüm oruçlara geceden niyet edilmelidir. İmsak vaktine kadar niyet edilmemişse o günün orucu geçerli olmaz. Nafile oruçlara ise güneş tepe noktasına gelmeden öncesine kadar niyet edilebilir (Şirâzî, el-Mühezzeb, I, 331-332).
Miraç Kandilinde oruç tutmanın sevabı Peygamber Efendimiz’den (S.A.V) aktarılan hadis-i şeriflerle Müslümanlara bildirilir. Enes (r.a)ın rivayet ettiği bir hadis-i şerifte de Rasulüllah (S.A.V) şöyle buyurmuştur: “Recep’te bir gece vardır ki onda amel edene, yüz senelik haseneler yazılır. O, recebin bitmesine üç (gece) kaladır.
"Bir Müslüman’ın 27. Gecesi namaz, istiğfar, tesbih ve dua ile geçirdiği gecenin ardından oruç tutması da ameldir ve anlıyoruz ki sevabı büyüktür. Rivayet olunduğuna göre Recep’in yirmi yedinci gününün sadakası ve orucu vardır: “Her kim Recep’in yirmi yedinci günü oruç tutup, o gün sadaka verirse, Allah-u Teâlâ orucuna karşılık o kişiye, bin hasene ve iki bin köle azadı (sevabı) yazar.”
Diyanet’te yer alan bilgiye göre “Dinî açıdan güneşin batmasıyla önceki gün sona erer ve yeni bir gün başlar. Gece gündüzden önce gelir (Kurtubî, el-Câmi’, XIV, 15). Nitekim Ramazan ayı, Şaban ayının son gününde güneşin batışıyla başladığı için, o gece teravih namazı kılınmakta ve Ramazan’ın son gününde güneşin batışıyla Şevval ayı başladığı için, o gecede teravih namazı kılınmamaktadır.
Cuma günü de Perşembe günü akşam vaktinin girmesiyle başlar, Cuma günü akşam vaktine kadar devam eder. Mesela “Recebin ilk Cuma gecesi” dendiği zaman perşembeyi ilk Cumaya bağlayan gece (akşam vaktinden sabah vaktine kadar olan süre) anlaşılır. Yine “Şaban’ın 15. gecesi” bu ayın 14. günü 15. güne bağlayan gece, “bayram gecesi” de arefe gününü bayrama bağlayan gecedir.
Bu itibarla kandil geceleri için tutulan nafile oruçların asıl zamanı, geceyi takip eden gün olmakla birlikte, daha önceki günle birlikte oruç tutulabilir.
Diyanet İşleri Başkanlığı, üç aylarda oruç tutma konusundaki verdiği bilgi;
"Halk arasında üç aylar diye bilinen Recep, Şaban ve Ramazan ayları mübarek aylardır. Nitekim Hz. Peygamber, Recep ayı girdiğinde "Allah'ım! Recep ve Şaban'ı bize mübarek kıl ve bizi Ramazan'a ulaştır." diye dua etmiştir (Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 259). Ramazan ayında oruç tutmak farzdır (Bakara, 2/184-185). Recep ve Şaban aylarında ise; Hz. Peygamberin (s.a.s.) diğer aylara oranla daha fazla nafile oruç tuttuğu, ancak Ramazan'ın dışında hiçbir ayın tamamını oruçlu geçirmediği hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buhârî, Savm, 52-53; Müslim, Sıyâm, 173-79).