Güncelleme Tarihi:
Cemre düşme takvimi 2025 Şubat ayının sonlarına ilerlerken soğuk havalarla birlikte sorgulanıyor. İlk cemre düştükten sonra ikinci ve üçünü cemrelerin ardından havalar ısınacak. Anadolu'da yaygın olan halk takvimine göre yıl "Kasım" ve "Hızır" günleri" yani kış ve yaz olarak ikiye ayrılıyor. Cemrelerin düşmesi de Kasım Günlerinden Hızır Günlerine, bir başka ifadeyle kıştan bahara geçisin sembolü olarak görülüyor. İnanışa göre birinci cemre havaya, ikinci cemre suya ve üçüncü cemre de toprağa düşüyor. 3 cemrenin düşmesinin ardından da havaların ısındığına inanılıyor. Peki 1. cemre (ilk cemre) ne zaman düşecek? Cemreler havaya, suya, toprağa hangi tarihte, kaç gün arayla düşüyor? İşte cemre düşme tarihleri 2025...
Halk takvimine göre, Kasım Günlerinin 100. günü yani miladi takvimde 15 Şubat geldiğinde artık kış hükmünü kaybetmeye başlar. Bunu halk 'Geldik yüze, çıktık düze' şeklinde ifade eder. Halk takvimine ve inanışına göre bu tarihten 5 gün sonra cemreler düşmeye başlar.
Havaların ısınmasını temsil eden ve bahar bayramı nevruzun da yaklaştığının göstergesi olan cemre ilk 19-20 Şubat'ta havaya düşecek.
1. cemre havaya 19-20 Şubat'ta,
2. cemre suya 26-27 Şubat'ta,
3. cemre toprağa 5-6 Mart'ta düşecek.
Kor, yanmış kömür parçası, kıvılcım, yükselen ateş, köz gibi anlamları olan cemrenin, soğuk kış günlerinin ardından havayı, suyu ve toprağı ısıttığına inanılıyor.
"Cemre düşmesi" ayrıca hayvancılıkla uğraşanlar için soğuk nedeniyle dışarı çıkaramadıkları hayvanların otlaklara kavuşma zamanının yaklaştığını, tarımla uğraşanlar için de toprağın işlenme dönemine gelindiğini ifade ediyor.
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Türk Halk Bilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Abdulkadir Emeksiz, cemrenin çiftçilerin tarımsal faaliyetlerinde önemli yer tuttuğunu vurguladı. Isınmayan toprağa atılan tohum yeşermeyeceğinden, çiftçilerin tohum ekmek ya da bağ sürmek gibi işlere başlamak için cemrenin düşmesini beklediklerini belirten Emeksiz, cemrenin düştüğü tarihlere ilişkin bazı ritüelleri de şöyle anlattı:
"Rize halkı cemre düştüğü zaman çocuklarına çarık giydirmezdi. Ege Bölgesi'nde koç ve teke katımı, üçüncü cemrenin düşüşü hesaplanarak yapılırdı. Yeni doğan yavruların aşırı soğuktan etkilenip ölmemeleri için koyun ve keçilerin doğurma zamanı üçüncü cemrenin düşüşüne denk gelecek şekilde yapılırdı.
Orta Rodop bölgesindeki Türk köylerinde yaşayan yaşlılar arasında cemreyle ilgili birtakım inanış ve uygulamalar halen varlığını korumaktadır. Buradaki halk; kışın ve karın 'kendini unutan tembel bir nesne' olduğuna inanmaktadır.
Eskiden ailedeki en yaşlı kadın cemrenin düştüğü gün ateşteki külleri bir kaba doldurup avludaki karın üzerine daire şeklinde serpermiş. Daha sonra insanlar, cemrenin düştüğü gün karla buzla kaplı yollara kül, kum ve çakıl dökmek yerine ot, çöp, çiçek kırıntıları serpmeye başlamışlardır. Bu uygulamaları yapanlar Toprak Ana'ya 'Ağaçlar, otlar ve çiçekler sana dönüş için hazır' dediklerini belirtirler."