HIDRELLEZ TARİHÇESİ VE KÖKENİ || Hıdrellez nasıl ortaya çıktı, hikayesi nedir? Hıdrellez neden kutlanır?
Güncelleme Tarihi:
Hıdrellez hikayesi ve anlamı, günün merak edilen konu başlıklarından biri. Anadolu'da, aharın habercisi "Hıdırellez", asırlardır nesilden nesile aktarılıyor. Bu özel gün Türkiye ile Kuzey Makedonya'nın ortak çalışması sonucu 2017'de 'UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri'ne kaydettirilen Hıdırellez, kutlamalarla da gelecek nesillere aktarılıyor. Hızır ve İlyas Peygamber’in yeryüzünde buluştukları gün olması nedeniyle Hıdırellez Bayramı 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece kutlanıyor. Hızır ve İlyas sözcükleri birleşerek halk ağzında hıdrellez olarak anılan bu günle ilgili ayrıntılar merak konusu oldu. Peki Hıdrellez nasıl ortaya çıktı, hikayesi nedir? Hıdırellez İlyas ve Hızır kimdir, neden buluşur? İşte ayrıntılar...
Hıdırellez, tabiatın canlanmasını, toprağın bereketlenmesini, dertlerden kurtulmayı ve Hızır ile İlyas peygamberlerin buluşmasını simgeliyor. Hızır peygamberin karada darda kalan kişilere yardım ve kılavuzluk ettiğine, İlyas peygamberin de sular koruyucusu olduğuna inanılıyor. Hıdrellez Bayramı'na özel evlerde hazırlıklar önceden başlar. Ayrıca Anadolu’nun bazı yerlerinde Hıdrellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adeti de vardır. Bütün hazırlıklar Hızır’a rastlamak için yapılır. Peki Hıdırellez İlyas ve Hızır kimdir, neden buluşur? Hıdrellez nasıl ortaya çıktı, hikayesi nedir?
HIDRELLEZ HİKAYESİ || HIDIRELLEZ NEDİR, NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Hızır ve Hıdrellezin kökeni hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bunlardan bazıları Hıdrellezin Mezopotamya ile Anadolu kültürlerine ait olduğu; bazıları ise İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültür ve inançlarına ait olduğu yolundadır. Oysaki Hıdrellez Bayramı’nı ve Hızır inancını tek bir kültüre mal etmek olanaksızdır. İlk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, İran, Yunanistan ve hatta bütün Doğu Akdeniz ülkelerinde bahar ya da yazın gelişiyle ilgili bazı tanrılar adına çeşitli tören ve ayinlerin düzenlendiği görülmektedir.
EN SON HABERLER
Hızır, yaygın bir inanca göre, hayat suyu (ab-ı hayat) içerek ölmezliğe ulaşmış; zaman zaman özellikle baharda insanlar arasında dolaşarak zor durumda olanlara yardım eden, bolluk-bereket ve sağlık dağıtan, Allah katında ermiş bir ulu kişidir. Hızır’ın hüviyeti, yaşadığı yer ve zaman belli değildir. Hızır, baharın, baharla vücut bulan taze hayatın sembolüdür.
İLYAS VE HIZIR KİMDİR, NEDEN BULUŞUR?
Hızır’ın abıhayatı (bengi su) içerek ölümsüzlüğe ulaşmış; özellikle de baharda insanlar arasında dolanarak bolluk ve sağlık dağıtan ve darda kalıp başı sıkışanlara yardım eden bir ermiş (veli) veya peygamber olduğuna inanılır. Hüviyeti tam olarak bilinmese de halk arasında ve İslam mitolojisinde bir Hızır geleneği vardır. Hızır’ın bir isim değil, bir lakap olduğu genel olarak kabul gören bir düşüncedir. Ancak çeşitli kaynaklarda adı ve soyu hakkında muhtelif fikirler öne sürülmüştür. Bazıları Hızır ile İlyas peygamberin aynı kişi olduklarını öne sürmüştür.
EN SON HABERLER
Halkın Hızır hakkında kanaat ve inanışı onun ölümsüz olduğu ve baharda tabiatın uyanmasını sağladığı yönündedir. Anadolu'dan başka Kafkasya, Trakya, Kırım, Azerbaycan ve Suriye’nin birçok yerinde makamları vardır; bu da onun İslam âleminin hemen hemen her yerinde varlığına inanılan ancak belirli bir hüviyete bürünmemiş bir sembolden ibaret olduğuna delalet eder. Hızır tabii bir durumu, baharla vücut bulan yaşamın tazelenmesini simgeler.
Halk arasında Hızır'ın sahip olduğuna inanılan vasıflar insanlara şifa, sağlık, uğur getirdiği tabiattaki diriliş, uyanış ve canlılığın insana yansıması şeklinde ortaya çıkar. İslamiyet öncesi "Gök Sakallı, Ak Sakallı Kocalar" gibi medet umulan, yardım istenen, akıl danışılan, kılavuzluk etmesi beklenen, barış, mutluluk, sağlık, refah getirdiğine inanılan bir kurtarıcı güç olarak düşünülür.