Bazı ilaçlar 'sahte' değil 'çalıntı'

“İlaçlar hastanelere alınırken karekodları kontrol ediliyor. Eczacısı olan hastanelerde sorun yok. Ancak bu ilaçlar hastaya kullanıldıktan sonra SGK’ya fatura edilirken karekodları bildirilmiyor. Sorun da burada başlıyor. İstanbul polisinin geçtiğimiz aralık ayında 9 ilde düzenlediği sahte ilaç operasyonunun yankıları henüz sürerken, geçen hafta ortaya çıkan ‘ilaçların içinde asetona rastlandığı’ bilgisi bizleri bir kez daha sahte ilacın tehlikelerine dikkat çekmeye itti. Dünyada örneği bulunmayan İlaç Takip Sistemi (İTS) sayesinde, bir ilacın üretim aşamasından hastaya ulaşıncaya kadarki her aşaması, hangi eczanede kaç adet bulunduğu, hangi hastaya ne kadar verildiği gibi ilaçla ilgili tüm bilgiler sisteme kaydedilerek veri tabanında saklanır. Bu sebeple, eczaneden alınan ilacın sahte olması imkansızdır.

DENETİM ÇOK ÖNEMLİ

Ancak bir konu var ki gözlerden kaçıyor. O da hastanelerde, yatarak tedavi sırasında kullanılan ilaçların güvenliği. Bu noktada hastane kliniklerinde verilen ilaçların ve hastane eczanelerindeki ilaçların ciddi denetimden geçmesi çok önemli. Gerçi büyük çoğunlukla ilaçlar hastanelere alınırken karekodları kontrol ediliyor. Eczacısı olan hastanelerde sorun yok. Ancak bu ilaçlar hastaya kullanıldıktan sonra SGK’ya fatura edilirken karekodları bildirilmiyor. İşte sorun burada.

KARABORSADA YOK

Sahte ilaç çetesinden ele geçirilen ilaçlara göz attığımızda bu ilaçların çok pahalı, ithal, SGK tarafından geri ödemesi olan yani hastanın cebinden para verip almadığı, Türkiye’deki tedariğinde bir sorun yaşanmayan yani karaborsada olmayan ve hastaların kendi başına uygulayamayacağı ilaçlar olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla bu ilaçlar kliniklerde hastalara uygulanıyor ve uygulandıktan sonra beyan olarak SGK’ya bildirimi yapılıyor. Diğer bir deyişle somut olarak karekod bildirimi yapılmıyor.

TESPİT ETMEK ÇOK ZOR

Şöyle ki kamu hastaneleri ilaçları ya ihale ya da doğrudan temin yoluyla alıyor. Bu ilaçların karekodlarını eczacısı olan hastaneler sistemden kontrol ediyorlar. Dolayısıyla kendilerine zimmetleniyor. Ancak bu ilaçların hastalara kullanılmasından sonra bu karekodlarla ilgili bir işlem yapılmıyor. Bu da sahtecilik yapılsa bile tespit edilememesine neden oluyor. Özel hastanelerde de bu işlemler neredeyse aynı.

KAÇAK İLAÇ DA KULLANILABİLİR

İlacı alırken karekod kontrolü yapmak yetmez. Satarken de karekod bildirimi ve doğrulaması yapılmalı. Bu şekilde yapılmaz ise sahte ilaçta, yurtdışından kaçak sokulmuş ilaç da kullanılabilir. Çünkü ilacın SGK’ya fatura edilme aşamasında hastanelerde bizlerin eczanelerimizde kullandığımız ve ilaçta sahteciliği önleyen İlaç Takip Sistemi uygulanmıyor. Dolayısıyla bir hastanenin kliniğinden çalınan ilaçlar özel kliniklerde kullanılabilir.”