Basın özgürlüğü kongresinde izin sorunu

Gazetecilere Özgürlük Platformu, 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde etkinlikler düzenliyor. İlk olarak Maçka Demokrasi Parkı’nda yapılan “İfade Özgürlüğü Anıtı” bugün saat 13.00’te düzenlenecek törenle açılacak. Ardından yarın İstanbul’da “Basın Özgürlüğü Kongresi” gerçekleştirilecek. Platformun dönem sözcüsü Ercan İpekçi, kongre çağrısında “61’i tutuklu, 7’si hükümlü olmak üzere toplam 68 basın emekçisinin cezaevlerinde olduğunu” vurguladı. İpekçi, platformun amacını da çağrısında bir kez daha özetledi: “GÖP, yozlaşmış, yönlendirici, gerçekleri halktan saklayan, yargısız infazlar, hakaretler, yalan ve iftiralarla dolu niteliksiz yayıncılık için değil; halka gerçekleri anlatan, araştıran, soran, eleştiren, meslek ilkelerine uygun nitelikli yayıncılık için ‘herkese özgürlük’ talebiyle hareket etmektedir.”
“Basın Özgürlüğü Kongresi”ne uluslararası gazetecilik örgütlerinden de temsilciler katılıyor; Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) Başkan Yardımcısı Philippe Leruth, Avrupa Gazeteciler Birliği (AEJ) Başkan Yardımcısı Javier Fernandez Arribas, Dünya Basın Konseyleri Birliği (WAPC) Genel Sekreteri Chris Conybeare, Dünya Gazeteler ve Haber Yayıncıları Birliği (WAN-IFRA) Dünya Editörler Forumu (WEF) Yönetim Kurulu Başkanı Erik Bjerager, Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) Basın Özgürlüğü Danışmanı Steven Ellis, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) Avrupa Büro Temsilcisi Johann Bihr, Güneydoğu Avrupa Medya Örgütü (SEEMO) Basın Özgürlüğü ve Proje Yöneticisi Mirjana Tomic, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT - OSCE) Medya Özgürlüğü Temsilcisi Dunja Mijatovic. Türkiye’deki basın ve ifade özgürlüğü sorunlarının konuşulacağı kongreye, cezaevlerinde tutulan ve öldürülen gazetecilerin eş ve yakınları ile avukatları özellikle davet edildi. Son olarak, 4 Mayıs’ta, Silivri Cezaevi’ndeki 15 gazeteciyi ziyaret planlanıyor. Ancak meslek örgütleri temsilcilerinin ziyaretine izin verilip verilmeyeceği henüz netleşmedi. Öngörüşmelerde, Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları, yabancı konukların cezaevindeki meslektaşlarıyla görüşmesine onay vermeme eğilimindeydi. Umarım bu engellemede ısrarcı olmazlar.

900 yaşında Romalı yanlışı

ANITLAR ve Müzeler eski Genel Müdürü Dr. Alpay Pasinli, 16 Nisan’da çıkan “900 yaşında Romalı” haberini görünce heyecanlandı. Çünkü haberde, “19. yüzyılda Midilli’de bulunmuş, MS 2. yüzyıla ait mermer Artemis heykelinin fotoğrafı” kullanılmıştı. Bu çok ünlü heykel, 121 envanter numarasıyla İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunuyordu. İstanbul Arkeoloji Müzeleri müdürlüğü de yapan arkeolog Pasinli, yaşadıklarını mail’inde anlattı:
“Acaba bu güzel eser müzeden çalındı mı diye düşünürken, fotoğrafın altındaki bilgiye göz attığımda Kayseri’de polisin ele geçirdiği eserin İstanbul Müzesi’ndeki aslı olmayıp, replikası olduğunu anlamakta gecikmedim. Yine de emin olmak için Arkeoloji Müzeleri İdaresiyle temasa geçtim ve eserin yerinde durduğunun teyidini aldım.
Haberin ikinci aksak ve düzeltilmeye muhtaç yanı, tarihi idi. Zira haberin başlığı ‘900 yaşında Romalı’ diye verilmişti. 900 yıl önce Roma Uygarlığı yoktu. M.S. 4. yüzyılda yani günümüzden 1600 yıl önce Roma son bulmuştu.”
Pasinli’nin bu eleştirisini, haberi geçen Doğan Haber Ajansı’nın Yazı İşleri Müdürü Mustafa Eşmen’e sordum. Eşmen, “Roma dönemine ait tarihi eser bulunduğu bilgisini Kayseri Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlar Şube Müdürlüğü açıklamasından aldıkları” yanıtını verdi. Eşmen, Emniyet’in bülteniyle birlikte Anadolu Ajansı ve CHA’nın haberlerini de gönderdi. Onlar da haberi aynı şekilde geçmişti.
Biz gazetecilerin, sadece Emniyet’ten değil, nereden gelirse gelsin, bütün bilgileri kontrol etmek gibi bir yükümlülüğümüz var. Nitekim Artemis heykeli örneğinde Kayseri Müze Müdürlüğü’ne sorulmuş ve oradan “heykelin incelendiği” yanıtı alınmış. Bu durumda ilk habere yetişmese bile konunun takip edilmesi, incelemenin sonucunun haberleştirilmesi gerekirdi. Heykelin yaşı konusuna gelince, DHA muhabiri, bu bilgiyi polis memurlarından edinmişti. O nedenle de DHA haberinde “heykelin bin 900 yıllık olduğunun tahmin edildiği” ifadesi kullanılmıştı. Ancak haber Hürriyet’te sayfaya konulurken “bin” düşünce, başlık “1900” yerine “900” haline gelmişti. Pasinli’nin de vurguladığı gibi o tarihte Roma kalmamıştı.

Potada bahis İddaa’sına yanıt

BASKETBOL antrenörü Ahmet Kandemir’in, “antrenörlüğünü yaptığı takımın maçlarına İddaa’dan bahis oynadığı” yolundaki suçlamalara verdiği yanıtı geçen hafta aktarmıştım. “Potada bahis bombası” ve “İşte o kupon” haberlerini yazan Hürriyet.com.tr Spor Müdürü Meriç Tunca da Kandemir’in sözlerini değerlendirmişti. Tunca, haberini savunurken başka yazıları kanıt göstermişti:  “Ayrıca basketbol yazarları Ahmet Kurt, Ünal Özüak ve basketbol menajeri Nur Gencer de, Federasyon’dan Ahmet Araşan’ın bu haber çıkmadan önce Antalya BŞB yönetimini telefonla arayarak ‘Hoca’yı göndermezseniz İddaa programlarında yer almayacaksınız’ dediğini köşelerinde yazdılar.”
Tunca’nın sözünü ettiği üç yazar arasında yer alan Nur Gencer’den bu ifadelere itiraz geldi: “Benden basketbol menajeri diye bahsetmeniz konuya uzak olduğunuzu gösteriyor. Ben eskiden basketbol menajerliği yapıyordum. Ancak 2005 yılında bıraktım. Şimdi Bodrum’da yaşıyorum ve emekli bir vatandaşım. Bir yorumcu olarak basketbol yazıları yazıyorum. Bu konuda da yazdım ama yazdıklarım söylenenin tam tersine Ahmet Kandemir ile ilgili iddiaların doğru olmadığı yönündedir. Diğer yanılgınız konuyla ilgili yazı yazdığını söylediğiniz kişilerin hiçbirinin yazısında ne Ahmet Araşan adı geçiyor; ne hocanın gönderilmesiyle ilgili bir pasaj var. Arzu ettiğiniz takdirde adı geçen yazıları, Türk Basket, Basket Dergisi internet sitesi ve Takvim gazetesi arşivlerinde bulabilirsiniz.”
Meriç Tunca ise Nur Gencer’in geçen yıl kısa bir süre de olsa Galatasaray Basketbol Takımı’nda menajerlik yaptığını hatırlatarak özetle şu yanıtı verdi:
“Ben zaten size gönderdiğim mailde ‘Basketbol Federasyonu’ndan Ahmet Araşan’ın Antalya kulübünü aradığını herkes yazıyor’ dedim. Ve örnek verdim. Orada tek tek şu yazdı, bu yazmadı demedim. Nur Gencer federasyondan arandığını yazmış, Ahmet Araşan dememiş, bu neyi değiştirir ki?”
Bir kez daha konuyla ilgili tarafların görüşünü aktarmış oldum. Nur Gencer’in yazısıyla ilgili durum tartışmaya gerek bırakmayacak kadar açık. Umarım bu konu böylece kapanmış olur...

Misyonerlik haberlerinde artış

HRANT Dink Vakfı, “Medyada Nefret Söylemi”nin izlenmesi projesini iki yılı aşkın bir süredir yürütüyor. Proje çerçevesinde yazılı medya taranarak, “Nefret Söylemi” örnekleri saptanıyor ve teşhir ediliyor. Hazırlanan son raporda, ulusal ve yerel basında misyoner ve misyonerlikle ilgili haberlerin arttığı saptaması yer alıyor. Misyonerlikle ilgili haber sayısı Ocak ayında 113, Şubat ayında 130 iken Mart’ta 183’e yükselmiş. Bu durumu Zirve Yayınevi katliamı ve Prof. Dr. Zekeriya Beyaz’ın evinin aranmasıyla başlayan soruşturma ile de açıklamak mümkün değil. Muhtemelen Nisan ayının ilk beş gününde çıkan misyonerlikle ilgili 55 haber, bu soruşturma ile ilgili. Fakat rapor, incelenen bazı haberlerin masum olmadığını ortaya koyuyor: “48 ulusal ve yerel basında, 1 Mart ile 5 Nisan tarihleri arasında çıkan haber ve köşe yazısından 43’ünün ayrımcılık içeren ve hedef gösteren içeriklere sahip olduğu görülmüştür. Bu 43 haber ve köşe yazısının 23’ü abartma /yükleme/ çarpıtma, 20’si ise düşmanlık/savaş söylemi kategorisinde değerlendirilmiştir. İncelenen haberlerin önemli bir kısmının misyonerler ve misyonerlik üzerine beyanatların aktarılmasından oluşması dikkat çekicidir. Çalışmada dikkat çeken diğer bir unsur ise özellikle milliyetçi-muhafazakâr ideolojiyi benimseyen yayınların misyonerlerin ve misyonerliğin büyük bir tehdit olduğu algısını yaratacak haber ve köşe yazılarına sıkça yer vermeleridir.”