Başarısızlık mühendisliği

Yeni bir mühendislik dalı daha mı çıktı başımıza, demeyin. Başarısızlık mühendisliği yeni bir meslek değil. Aksine endüstri tasarım mühendislerinin uzun yıllardır üzerinde çalıştıkları bir dal.Bazı aletlerin, bazı sistemlerin, bazı ürünlerin önceden saptanan koşullar oluştuğunda bozulması, normal görevini görmemesi, başarısız olması gerekir. Gazoz şişelerinin kapağı örneğin. Normalde gaz kaçırmayacak kadar sıkı sıkıya kapalı olması gereken gazoz şişesi kapağının, gazoz açacağı karşısında başarısız olması gerekir. Normalde evimizin elektrik sisteminin kesintisiz çalışması için elektrik akımını iletmesi gereken sigortanın, tehlike yaratan elektrik kontakları sırasında başarısız olup atması gerekir. Tüm bu başarısızlıklar aslında, kullanılan aletin arzu edilen durumlarda arzu edildiği gibi davranmakta gösterdiği başarılardır.Çoğu mühendislik tasarımlarına ilham kaynağı olan doğa, başarısızlığa dayalı tasarımlar için de modeller sunmakta. Normalde içinde büyümekte olan civcivi korumak için yumurtlama anındaki aşırı basınç altında bile kırılmaması gereken yumurta kabuğunun civcivin gaga darbelerine dayanamayarak başarısız olması gerekir. Normalde kesintisiz olarak çalışması gereken beynimizin dayanılamayacak büyük acılar karşısında iflas etmesi, sigortalarının atması gerekir.Unutma becerisi de, insanın herşeye rağmen yaşantısını sürdürmesine yarayan kusursuz bir başarısızlık mühendisliği örneği. Hayatınız boyunca karşılaştığınız tüm acıların, ömrünüz boyunca gözünüzün önünden gitmediğini bir düşünsenize...Tüm bunları düşünmemin nedeni, adından başka hiçbirşeyiyle Türklükle alakası olmayan Mehmet Scholl'ün sergilediği tutarsız davranışlar. Scholl'ün babasıyla karşılaştığı anda gösterdiği sevinç ve şaşkınlık karışımı davranışlarıyla, İstanbul'dan ayrılırken TV kanallarından birinin sorusuna verdiği ‘‘Babamı bir daha görmeyi düşünmüyorum’’ yanıtı... Atatürk havalimanında böyle derken, RTL televizyonundaki canlı yayında ‘‘Babamla sürekli telefonlaşıp, görüşeceğiz’’ demesi...Scholl'ün bu tutarsız davranışları başarısızlık mühendisliğinin insan beynine neler yaptıracağının ilginç örnekleri. Bir insan düşünün 19 yıldır babasını görmüyor. Beyni bu olayı unutup, hatta babasını düşman belleyip acısını dindirmeye çalışıyor. Sonra birden karşısında buluyor babasını. Bu büyük sevinçle beyni bir kez daha başarısızlığa uğruyor, kurduğu savunma mekanizmaları birer birer çöküyor. Ayrılık vakti geliyor ve savunma mekanizmaları tekrar devreye giriyor.Bunları düşününce Scholl'ün tutarsız davranışlarını hoşgörmemek elde değil. Ama pasaport kontrolü kuyruğundaki o küstah tavrını hoşgörmenin olanağı yok. Beyimiz sırada beklemekten sıkılmış; Türkleri aşağı görüyor, ‘‘Ne bu, polisler pasaportları mı ezberliyor’’, diyor. Bununla da yetinmiyor, bir vücut çalımıyla, pasaport kontrolü yaptırmadan aradan sıyrılmaya kalkışıyor. Kendisini sıraya girmeye davet eden polisle alay ediyor. Herr Scholl, bir Türk olarak Alman gümrüklerinde hiç sıraya girmemiş anlaşılan. Şükretsin ki gümrük kapılarındaki polislerimiz Nazi bozması Alman memurlarına benzemiyor. Beyninin sigortaları bir daha çalışmamak üzere atabilirdi.yurtsan@hurriyet.com.tr
Yazarın Tüm Yazıları