Bankalar farklı kur uyguluyor kartta ’dış harcama’ kabarıyor

BANKALARIN kredi kartıyla yapılan yurtdışı harcamalarında farklı uygulamaları tartışmalara neden oluyor. Bazı bankalar, harcama hangi para birimiyle gerçekleştiyse o para birimini ekstreye yansıtırken, bazıları da yapılan harcamanın bedelini önce dolara, ardından da YTL’ye çevirdikten sonra aktarıyor. Bu da ekstrelere yansıyan rakamın kabarmasına yol açıyor.

TÜM dünyayı etkisi altına alan global mali krizde Euro kuru, 2 bin 100 YTL’yi aşmamasına karşın bazı bankaların kredi kartı ekstrelerinde 2 bin 453 YTL’ye kadar ulaşıyor. Bu durum, bankaların kredi kartıyla yapılan yurtdışı harcamalarına farklı uygulamalarda bulunmasından kaynaklanıyor. Bazı bankalar, harcama hangi para birimiyle gerçekleştiyse o para birimini aynen ekstreye yansıtırken, bazıları da yapılan harcamayı önce dolara, ardından da YTL’ye çevirerek, ekstreye aktarıyor. Ayrıca, bu aktarımlarda harcamanın ekstreye yansıtıldığı gün de önemli rol oynuyor. Bazı bankalar, hesaplamalarını harcamanın yapıldığı gün uygulanan kur üzerinden yaparken, bazıları da baz olarak ekstrenin düzenlendiği gün uygulanan kuru alıyor.

Arkadaşımız Mehtap Özcan’ın yaptığı araştırmaya göre, Türkiye’de 37 milyon 335 bin kredi kartı bulunuyor. Bu kartlarla, 2008 yılının ilk sekiz ayında yurtdışında yapılan harcamaların toplamı, 1 milyar 836 milyon YTL’ye ulaştı. Türklerin yurtdışında kredi kartını en fazla kullandığı ülkeler arasında Amerika başta geliyor.

Amerika ilk sırada

Amerika’yı; İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya izliyor. Bu beş ülke, yurtdışında yapılan toplam harcamaların yüzde 60’ını da kapsıyor. Yurtdışında en çok kredi kartını giyim ve yiyecek harcamalarında kullanan Türk tüketicilerinin, kart başına tek seferde yaptığı ortalama harcama da 150 doları buluyor.

Yurtdışında kredi kartıyla yapılan harcamaları ekstreye yansıtma yöntemi de bankadan bankaya değişiyor. Akbank, Visa ve Mastercard tarafından işlemin finansal tutarının bankaya ulaştırıldığı tarihi baz alırken, HSBC alışverişin muhasebeleştiği tarihteki kuru dikkate alıyor. Denizbank ise yurtdışında yapılan işlem kaydının bankaya gelmesinin zaman alabildiğini, bunun da işlem günü ve ekstre tarihi arasında bir güne denk geldiğini bildiriyor. Citibank kredi kartı ile yurtdışında yapılan harcamayı, müşterilerin hesabına işlendiği tarihi göz önünde bulundurarak, kur hesaplamasını yapıyor. İş Bankası da benzer bir uygulamada bulunuyor. Banka, yurtdışında yapılan alışverişi, işlemin İş Bankası’na ulaştığı tarihteki döviz satış kuru üzerinden YTL’ye çeviriyor. Yapı Kredi, Finansbank ve Fortis ise alışverişin yapıldığı tarihteki kuru baz alıyor. Garanti Bankası ise harcamaları, ekstre kesim tarihindeki bankanın kuru üzerinden hesaplıyor.

Dövizle ödeme

Aralarında Citibank, Finansbank ve Yapı Kredi’nin de bulunduğu bazı bankalar, yurtdışında yapılan kredi kartı harcamalarını YTL’ye çevirerek, ekstrelerine yansıtırken, İş Bankası, Akbank, HSBC ve Garanti Bankası, kredi kartı ekstrelerini yabancı para birimlerine göre de düzenleyebiliyor. Böylece, yurtdışında Euro veya dolar cinsinden yapılan harcamalar ekstrelerde aynı para birimi ile yer alabiliyor. Bu uygulama, Denizbank ve Fortis’te dolar üzerinden gerçekleşiyor. Diğer para birimleriyle yapılan harcamalar da çapraz kurla çevrilerek, ekstrelerde dolar olarak yer alması sağlanıyor.

Kuru, Visa ve Mastercard belirliyor ama uyan yok

VİSA ve Mastercard, para piyasalarındaki gelişmelere göre güncel bir kur belirleyerek üye bankalara bu kuru bildiriyor. Ancak, üye bankaların belirlenen bu kurlara uymak gibi bir zorunluluğu bulunmuyor. Bu yüzden de kredi kartı sahiplerinin ekstrelerine yansıtılacak olan kuru her banka kendi yöntemlerine göre belirleyebiliyor. Bankalar arasındaki uygulamalardaki fark da bundan kaynaklanıyor.
Yazarın Tüm Yazıları