Balkan yanımız depreşti

Doğan HIZLAN

Goran Bregoviç'in konserine girerken kapıda Sedat Ergin ve Sanlı Ergin'in annesi Neriman Ergin'e rastlayınca, birdenbire, Ergin Ailesi'nin Ohri'den geldiğini hatırladım. Benim için, Struga'ya gittiğimde görüp de unutamadığım güzel kentlerden birinin adıydı Ohri.

Sanlı ve annesiyle merdivenlerden inerken, Yahya Kemal Beyatlı'nın Açık Deniz'indan dizeleri mırıldanıyordum:

‘‘Balkan şehirlerinde geçerken çocukluğum;

Her lahza bir alev gibi hasretti duyduğum.

Kalbimde vardı 'Byron'u bedbaht eden melal!

Gezdim o yaşta dağları, hülyam içinde lal...

.........

Hicretlerin bakıyyesi hicranlı duygular...

Mahzun hudutların ötesinden akan sular,''

Neriman Ergin, konser boyunca, özlem gidermiş, parçalar üzerine Sanlı'ya açıklamalar yapmış, ölümlerden ve düğünlerden bahsetmiş. Konser sonrası da hatıra bohçasından, geçmişin kurutulmuş menekşeleri dökülmüş.

Ne tuhaf değil mi? Balkan müziğini dinlerken, hepimiz ayrı çağrışımlarla sevdik onu. Kimimiz için sadece müzik, kimimiz için de hayatın şarkısı. Kulaklarda yankılananlarla, bir ömrün nağmelerinin duygu şiddeti aynı güçte değil.

Açıkhava Tiyatrosu'ndaki binlerce kişi, aynı şarkıyı, aynı parçayı başka nedenlerle coşku içinde dinliyor.

Doğu-Batı, Asya-Avrupa derken, Balkan unsurunu unutuyoruz. Oysa Balkan patenti altında bizim de sesimiz, sözümüz var.

Kusturica'nın filmlerinin müziğini yapan Goran Bregoviç'in bir çok şarkısında, bestesinde bir zamanların geniş coğrafyasında yankılanan türkülerimizin esintisi var. Belki biz de bunları çok sesli çalıp söyleyeseydik, onlara bu görkemi kazandırırdık.

Bilmediğimiz bir dilde bildiğimiz melodiler.

* * *

Yıldız İbrahimova'nın Balkanatolia'sı, sanırım, bizim bağlarımızın müzikte devam eden yanı. Balkanlarla Anadolunun kader ve ses akrabalıkları, bu parçalarda sese dönüşüyor.

İhsan Özgen'in Anatolia'sını (Ege ve Balkan Halk Dansları) dinlerken, bir imparatorluğun rüyasına dalmasanız bile, kültür paftasının renkliliğini hayal edebilirsiniz.

Traditional music from the Balkans CD'sinde Türk orijinli olarak, Karşılama yazılmış. Çiftetelli için de Arap orijinli demişler.

Bizimle, bizim dışımızdan birinin müziğimize/müziğe bakışı arasındaki fark.

Müziğimiz dışında edebiyatımız da, Balkan havasını yansıttı.

Necati Cumalı'yı, Füruzan'ı okuyunca, göbek bağımızın kesilmediğini, edebiyatın ötesindeki bir gerçekle kabul edersiniz.

* * *

Goran Bregoviç'i hepimiz farklı yönleriyle, farklı müzik zevkleriyle dinledik.

Bize bizi çaldı.