Uzun yaşamın sırrı bulundu... Genlerden çok yaşam tarzı belirleyici
Güncelleme Tarihi:
Sağlıklı beslenmenin, hareketli bir yaşam tarzının ve iyi yaşam koşullarının uzun bir ömür için gerekli olduğu uzun süredir biliniyor. Ancak İngiltere’nin Oxford Üniversitesi’nden Prof. Cornelia van Duijn liderliğindeki bilim insanlarının Nature dergisinde yayımlanan yeni araştırması, yaşam süresi üzerindeki çevresel etkilerin genetik faktörlerden çok daha güçlü olduğunu bilimsel olarak da ortaya koydu.
Araştırmaya göre, erken ölüm riski yüzde 17 oranında çevresel faktörlerle bağlantılı. Buna karşılık, genetik yatkınlık sadece yüzde 2’lik bir etki oluşturuyor. Araştırma kapsamında İngiltere’deki UK Biobank veri tabanında yer alan yaklaşık 500 bin kişinin genetik verileri, hastalık geçmişi, ölüm kayıtları ve yaşam koşulları gibi bilgileri analiz edildi. Bu çalışma, şimdiye kadar bu alanda yapılmış en kapsamlı araştırmalardan biri olarak kabul ediliyor. Çalışmanın baş yazarı olan Prof. van Duijn, “Yaşam süresini belirleyen en temel faktörler, bireyin yaşam tarzı, ekonomik durumu ve sosyal çevresidir. Ne kadar para kazandığınız, nerede yaşadığınız, yalnız mı yoksa bir partnerle mi yaşadığınız bile ömrünüzü etkiliyor” diyerek sonuçları özetledi.
Bilim insanları toplamda 85 farklı çevresel faktör tespit etti. Bunların başında sigara kullanımı, hareketsizlik, günde yedi saatten az uyku, yalnız yaşama gibi etkenler geliyor. Ayrıca gelir düzeyi, istihdam durumu ve hatta evin büyüklüğü gibi faktörlerin de sağlık üzerinde doğrudan etkili olduğu görüldü. Ancak araştırmada genetik faktörlerin tamamen önemsiz olmadığı da vurgulandı. Köln Üniversitesi Genom Enstitüsü’nden Prof. Björn Schumacher, bazı hastalıklar için genetik yatkınlığın hâlâ belirleyici olduğuna dikkati çekti: “Özellikle meme kanseri ve demans (bunama) gibi hastalıklarda genetik faktörlerin güçlü etkisi var.”
‘TOPLUMUN TÜMÜ İÇİN ÖNEMLİ’
Prof. van Duijn, sonuçların sadece bireysel farkındalık için değil, toplumun tümü için önemli olduğunu belirterek, “Sağlık, aynı zamanda sosyal bir meseledir. Eğitim seviyesi yüksek olan, dolayısıyla maddi olanaklara daha çok sahip bireyler, genellikle daha sağlıklı ve uzun yaşıyor. Bu da sağlıklı yaşamın toplumsal eşitsizliklerle yakından bağlantılı olduğunu gösteriyor” dedi. Van Duijn, özellikle KOAH, akciğer kanseri ve kalp-damar hastalıkları gibi ölümcül rahatsızlıklarda yaşam tarzının belirleyici olduğuna dikkati çekerek, “Artık hastalıkları önlemeye odaklanmalıyız, sadece tedaviye değil” uyarısında bulundu.