Kim ne derse onu yapmaktan usandım

GÖNDEREN: Güner Akdemir

TÜRKİYE’de üç yıldır sorunuza yanıt bulamadığınızdan şikayet ediyorsunuz. Oysa sorunuzun yanıtı çok kolay. Siz 11.5.2011 tarihinde yurtdışı borçlanması yaparak 5.753 gün karşılığında 48.900 TL yatırdığınızı ve iki yılı aşkın süre önce size Almanya’dan da maluliyet aylığı bağlandığını bildiriyorsunuz. Temmuz 2014’te de Türkiye’ye gidip 8 gün sigortaya tabi çalışmışsınız. Şimdi de 1.260 gün daha ödemeniz gerektiğini öğreniyorsunuz. Haklı olarak da isyan ediyorsunuz.
Şimdi durum şu: Borçlandığınız tarihte ve daha öncesinde Türkiye’de sigortaya tabi çalışmışlığınız olmadığı için, borçlandığınız yurtdışı süreleriniz eski adıyla Bağ-Kur’da kayıtlara geçti. Size vakti zamanında 15 yıllık sigortalılık süresi ve 5.400 günle bu kurumdan emekli olabileceğiniz söylenmiştir.
SON 7 YILA BAKILIYOR
Ama daha sonra Bağ-Kur’un bağladığı aylıkların düşük olduğunu, SSK’dan emekli olursanız daha kolay koşullarda ve daha yüksek aylık bağlattırabileceğinizi öğrendiğinizi düşünüyorum. Bunun için de 1.260 gün daha borçlanmanız gerektiği söylenmiştir size. Çünkü, iki ayrı kurumda hizmeti geçen sigortalıya hangi kurumun aylık bağlayacağı belirlenirken, sigorta sürenizin son 7 yılına bakılıyordu. Bu sürenin yarısından fazlası hangi kurumda kayıtlıysa, o kurum size aylık bağlayacaktır. Sizin son yedi yıllık süreniz Bağ-Kur’da, sadece 8 gün SSK’da kayıtlı. Normal şartlar altında aylığı Bağ-Kur bağlayacaktır. SSK’dan aylık almak için en az 3.5 yıl daha borçlanmalısınız ki aylığınız bu kurum bağlayabilsin. 3.5 yıl da 1.260 gün yapıyor.

Ama 1.260 günü borçlanırken, bu süre Bağ-Kur’a borçlandığınız sürenin son tarihi takip eden 3.5 yıl olmalı. Örneğin Bağ-Kur’a 1995-2011 yılları arasındaki 5.753 gün borçlandıysanız, SSK’ya bu kez 2011 ile 2015 arasındaki 3.5 yılı borçlanmalısınız. Bu durumda size SSK’dan 1.200 TL’yi aşkın bir aylık bağlanır.
Türkiye’den bağlanacak emekli aylığı, Almanya’dan bağlanan maluliyet aylığınızı etkilemez.

Türk vatandaşlığını alan Alman eşim borçlanabilir mi
GÖNDEREN: Murat Uzgeldi – Krefeld/Almanya

3201 sayılı yurtdışı borçlanma kanunundan Türk vatandaşları yararlanabilir. Eşiniz de evlilik sebebiyle Türk vatandaşlığını aldıysa, Türkiye’deki kanunların önünde Türk vatandaşı sayılır. Buna göre eşiniz Türk vatandaşlığını aldığı 1980 yılından bu yana geçen süreyi ya ev kadınlığı süresi olarak ya da bir işte çalıştıysa, sigortaya tabi çalışma süresi olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) borçlanabilir.
3.600 GÜN YETERLİ
6.12.1954 doğumlu olan eşiniz, 1980 ile 1990 yılları arasındaki 3.600 gün borçlanarak Türkiye’den hemen emekli olabilir. Ama bunun için önceden Türkiye’ye gittiğinde kısa bir süre sigortaya tabi bir işyerinde çalışarak sigorta girişi yapması gerekiyor. Ondan sonra Türkiye’de ikamet ettiğiniz şehirdeki SGK İl Müdürlüğü’ne borçlanma başvurusunda bulunabilirsiniz. 3.600 gün karşılığındaki 46.152 TL yatırılması koşuluyla SSK 1.100-1.200 TL civarında bir aylık bağlayacaktır.

Bağ-Kur borcumu ödemeden silinir mi

GÖNDEREN: Ömer Şahin
BU konuya, 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda bir düzenlenme getirilmiştir. Kanunun geçici 17. maddesinde düzenlenen hükme şu ifadeler yer alıyor: “Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre tescilleri yapıldığı halde, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını, prim borçlarının ödenmesine ilişkin Kurumca çıkarılacak genel tebliğin yayımı tarihini takip eden aybaşından itibaren 6 ay içerisinde ödememeleri halinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulur. Prim borcuna ilişkin süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek, Kurum alacakları arasında yer verilmez.”
GÖÇE TABİ TUTULANLAR
Yani buna göre, sizin Bağ-Kur borcunuz ödemediğiniz için silinecek ve primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle, sizin durumunuzda 8.3.2007 tarihinden sonraki Bağ-Kur süreleriniz de iptal edilecek. Bağ-Kur prim sürelerinizin bir kısmı iptal edilmiş olsa da, hem SSK’da çalıştığınız 3.810 gün hem de Bağ-Kur’da geçerli olan 3.210 günün toplamı 7.020 gün yapacaktır.
Son yedi yılın yarısından fazla bir süre Bağ-Kur’da olduğundan, emekli aylığınızı da bu kurum bağlayacak. SSK’dan aylık alabilmek için bu kuruma ya çalışma ya da borçlanma yoluyla en az 1.260 gün prim yatması gerekiyor. Ancak siz 1.1.2012’den bu yana Bulgaristan’da yaşadığınızı ve çalıştığınızı beyan ediyorsunuz. Bu ülke ile Türkiye arasında ikili sosyal güvenlik sözleşmesi yok. Türk vatandaşı dahi olsanız, Bulgaristan’daki sürelerinizi göçe tabi tutulmadığınız için bu ülkede çalıştığınız süreleri borçlanamazsınız. Dolaysıyla Türkiye’de 1.260 gün çalışmadığınız sürece, aylığınız Bağ-Kur tarafından bağlanacaktır.

Mavi Kart davam bir yıldır bekliyor
GÖNDEREN: Feyzullah Bozdoğan

MAVİ Kart sahibi olarak yaptığınız borçlanma başvurusunun reddedilmesi üzerine gittiğiniz iş mahkemesini kazanmanıza rağmen davanızın yaklaşık bir yıldır Yargıtay’da beklediğini belirtiyorsunuz. 11 Eylül 2014 tarihinde yürürlüğe giren çok maddeli Torba Yasa’dan yararlanabilmek için, davanızdan feragat etmeniz gerekiyor. Bunu avukatınız aracılığıyla yapabilirsiniz. Mahkemeden alacağınız feragat yazısıyla SGK’ya başvurup, dilekçenizin yeni Torba Yasa’da yer alan ve “Mavi Kartlılara da borçlanma imkan sağlayan” hüküm kapsamında işleme konulmasını talep edebilirsiniz. Böylece ilk başvuruya yaptığınız tarihte geçerli olan günlük miktar üzerinden size bir borç tahakkuk ettirilecektir. Bu borcu tebliğe tarihinden itibaren üç ay içinde ödemeniz halinde, 25 yıl sigortalılık süresinin yanı sıra yaş ve prim ödeme gün şartlarını da yerine getirmekle birlikte emeklilik hakkını kazanabilirsiniz.

10 yıl çalışmışlığım emekliliğe yeter mi
GÖNDEREN: Ahmet Fatih Atasay

1986’da çalışmaya başladığınızı ve SSK’ya tabi 388 gününüzün kayıtlı olduğunu yazıyorsunuz. 1992 yılında geldiğiniz Almanya’da 2002 yılında Alman vatandaşlığını aldığınızı belirtip, Türk vatandaşı olarak çalıştığınız 10 yılı borçlanmak yoluyla emekli olup olmayacağınızı soruyorsunuz. Sigorta başlangıcınız itibariyle 50 yaş ve 5.375 gün şartlarına tabisiniz. Ancak borçlanabileceğiniz süre en fazla 3.600 gün olduğu için 1.775 gün eksik kalacak. SSK’dan emekli olmak için ya bu süre kadar Türkiye’de çalışmalı veya memlekette ikamet etmek şartıyla isteğe bağlı prim yatırmalısınız, ya da 3.600 günü borçlanıp 60 yaş şartını bekleyeceksiniz. 3.600 gün için ödeyeceğiniz borç miktarı da 46.152 TL tutacaktır.

Başvuruma ret geldi ne yapayım
GÖNDEREN: Naziye Göksungur

BORÇLANMA başvurusunda bulunduğunuz 2014 ortalarında, Mavi Kart sahiplerine de borçlanma imkanı sağlayan Torba Kanunu yürürlüğe girmediği için yaptığınız başvuru reddedilmiş. 11 Eylül 2014’ten bu yana ise Mavi Kart sahiplerinin de borçlanma başvuruları kabul ediliyor.
18 yaşınıza bastığınızda Almanya’da sigortalı çalıtığınız için Türkiye’de de sigorta başlangıcınız 1980 yılı olacak. Ancak 1998 yılında Alman vatandaşlığına geçtiğiniz için borçlanabileceğiniz süre en fazla 8 yıl yapar ki bu da 2.880 gün yapıyor. Yani sizin 10 yılı tamamlamak için 720 gününüz eksik kalacak. İki yıllık açığı ileri tarihte Türkiye’de çalışarak veya isteğe bağlı prim yatırmak suretiyle tamamlarsanız en erken 58 yaşında tam aylık, aksi takdirde 50 yaşında kısmi aylık almaya hak kazanırsınız.

Atacağınız taş vuracağınız kuşa değmiyor
GÖNDEREN: Mustafa Aksoy Nürnberg

HEM Emekli Sandığı hem de SSK’ya tabi çalışanların hizmetleri aylık tahsisi aşamasında birleştirilir ve son yedi yılın yarısından fazla sürenin kayıtlı olduğu kurum aylığı bağlar. Sizin 3.480 gün Emekli Sandığı’nda daha sonra da 377 gün SSK’da kayıtlı. Eğer yurtdışı borçlanması yapmazsanız, süreleriniz büyük bir bölümünün kayıtlı olduğu Emekli Sandığı’nın koşullarına göre emekli olursunuz. Bu da 25 hizmet yılını tamamlayacak şekilde borçlanmanız anlamına geliyor.
SSK’dan emekli olmak istiyorsanız, 883 gün yurtdışı borçlanması yapıp SSK’daki sürenizi de 1.260 güne çıkarırsanız, son 3,5 yılınız SSK’da kayıtlı olur ve bu kurumdan emekli hakkını kazanırsınız.
KEYFİNİ ÇIKARIN
Bu arada 5025 günü tamamlayacak şekilde yurtdışı borçlanması yaptığınızı de dipnot olarak bildiriyorsunuz. Yurtdışı borçlanmasıyla ödemesini yaptığınız 1168 günü SSK’ya geçti. Aslında sadece 883 gün borçlanmanız da SSK’dan emekli olmanıza yetiyordu. Borçlanmayı iptal edip, paranızı geri almak istediğinizi yazıyorsunuz. Fakat fazladan ödediğiniz 250 günü karşılığını geri almak için borçlanmanızı iptal etmenizi tavsiye etmiyorum. Çünkü o zaman 250 günün parasını geri alırsınız, ama emeklilik için 60 yaşını beklemek zorunda kalırsınız. Yani özetle atacağınız taş vuracağınız kuşa değmeyecektir. Size önerim, hazır işlemleriniz bitmişken hemen aylık tahsis talebinde bulunup, bir an emekliliğin keyfini çıkarmanız olacaktır.

Eksik günle ancak cüzi bir aylık bağlanır
GÖNDEREN: Rumuz Limon
1982 yılındaki sigorta girişinize göre, işe başladığınız gün ve aya bağlı olarak ya 46 veya 47 yaş, 5075 veya 5150 gün şartlarına tabisiniz. 1989’da geldiğiniz Almanya’da 4 yıl çalışmışsınız ve 1999’da da Alman vatandaşı olup Mavi Kart almışsınız. Tam aylık almak için Almanya’daki çalışma süreleriniz yetmiyor. Türkiye’deki askerlik sürenizi de borçlanırsanız, sahip olabileceğiniz toplam süreniz 2.520 günü (bunda muhtemelen bir yıla kadar işsizlik süresi de dahil) geçmiyor. Emekli olmak için en az bir o kadar da süre ya Türkiye’de çalışmanız veya isteğe bağlı prim yatırmanız gerekiyor. Aksi takdirde size ancak yaş şartını doldurunca 2.520 gün üzerinden cüzi bir kısmi aylık bağlanır.