Bir Türkiye hayali gerçekleşiyor!

Akyaka’da bir plajda başlayan sokakları temizleme hareketi hızlıca büyüyor. Antalya’da sivil toplum kuruluşlarının, Çankırı’da gençlerin, Edirne’de belediyenin, Erciş’te eğitimcilerin, Siverek’te esnafın öncülüğünde başladı kampanya. Haluk Levent’in nevi şahsına münhasır organizasyonu Ahbap Platformu bu temizlik hareketine ilk günden destek vereceğini bildirip tüm ahbapları bulundukları yerde temizliğe çağırdı. Markalar, dernekler, okullar harekete geçti.

TEMİZ BİR ÜLKE ÖZLEMİ!

Bütün bunlar oldu, oluyor çünkü herkesin üzerinde uzlaştığı ortak bir hayal var: Temiz bir ülke! İnsanlar etraftaki pislikten bıkmış durumda. O nedenle ben bu sene binlerce yurttaşın paylaştığı bu hayalin gelecek sene iyi bir planlama yapılırsa katbekat artacağına, milyonların katılacağı bir ortaklığa dönüşeceğine inanıyorum. Düşünsenize, başka ülkelerde olduğu gibi bizde de her 6 kişiden birinin sokağa çıktığını... Merkezde ilgili bakanlıkların, yerelde belediyelerin, STK’ların altyapı desteğiyle bir gün sokağa çıkıyoruz ve ülkeyi tepeden tırnağa temizliyoruz. Bu hafta Alibaba’yı bir profesyonele devredip kendisini vakıf işlerine adayan Jack Ma’nın dediği gibi: ‘Ya hayallerimiz gerçek olursa?’. Neden olmasın!

NEREDE HATA YAPIYORUZ

- BU sene fındık ihracatı 1.7 milyar dolara düşmüş! Bu köşede fındıkta hamallık yapıyoruz diye şikâyet ettiğimde ihracatımız 3 milyar dolar civarındaydı. Aradan geçen birkaç yılda bırakın fındıkta katma değer yaratmayı, elimizdeki fındığı doğru dürüst pazara çıkarmayı bile becerememişiz. Bu rakamın düşmesinin temel nedenlerinden biri kur farkı, diğeri de kuraklık olsa gerek. Ancak sorun şu ki fındıktan bu sene iki kat para kazansak bile ortada ciddi bir sorun var. Biz fındık üretiminde tekel bir ülkeyiz. Her yıl oranımız biraz azalsa da hâlâ dünyada bizden çok fındık üreten başka bir ülke yok. Üstelik son yıllarda dünyada fındıklı çikolatalara büyük bir rağbet var. Bütün bu faktörlere rağmen biz elimizdeki altın değerindeki bu üründen bile para kazanamıyorsak oturup ciddi ciddi düşünmemiz gerekiyor. Neden biz milyonlarca kişiyle çalışıp çabalayıp ancak 1.7 milyar dolar kazanırken, bizden bu fındığı alıp dünyaya satan şirketler birkaç yüz çalışanıyla bizden 10-15 milyar dolar fazla kazanıyor? Nerede hata yapıyoruz?

AKIL VE TASARIM!

Bugün dünyada işlenmemiş ürün satarak zengin olan ülke yok. Eğer bu mümkün olsaydı petrol yataklarının üstünde duran Venezuela’da halk açlıktan ölmez, yine petrol zengini Nijerya’da yoksulluk alıp başını gitmezdi. Petrol bedduası da denilen bu durum neyse ki bize uymuyor, zira bizim petrolümüz yok. Ama elimizde petrolden daha kıymetli pek çok değerimiz var. Turizm ve fındık bunlardan en önemli ikisi. Geçen haftalarda yazdığım gibi, nasıl turizm sektöründe hamallık yapmaya talip oluyorsak fındık konusunda da görünen o ki tercihimiz hammadde satmak yönünde. Oysa böyle olmak zorunda değil. Biz de pekâlâ fındıkta, turizmde ve başka sektörlerde inovasyon yarışına girebiliriz. Bunun için formül hazır: Yaptığımız her işe, ürettiğimiz her ürüne, sunduğumuz her hizmete hem daha çok akıl ve hem de tasarım katmak zorundayız. Bunu da sözde değil, özde yapacağız. Yani, bu çağda dünya ile rekabet etmek istiyorsak bilim ve sanatla uğraşan yurttaşlarımızın sayısını arttırmak zorundayız. Bu insanları el üstünde tutmak zorundayız. Çünkü bu çağda hammadde üreterek talip olacağımız tek bir iş var: Hamallık!

7 BECERİYİ ÖĞRENMİYORSA GELECEKTE İŞLERİ ZOR!

- OKULLAR açılıyor. 20 milyona yakın çocuk okula gidecek. Peki, çocuklar okulda ne öğrenmeli? Harvard Innovation Lab’den Toni Wagner, geleceğin değil bugünün dünyasında rekabet edebilmek için şu 7 temel beceriye sahip olunmalı diyor:

1- Eleştirel düşünme ve problem çözme becerisi

Var olanı olduğu gibi kabul eden, her şeye evet diyen birinden ne mucit olur ne de kaşif.

2- Hayatın farklı katmanları arasında işbirliği kurma becerisi

Önümüzdeki dönemde farklı kültürlerden ve hayatın farklı katmanlarından gelen bireyler arasındaki işbirliğini arttıracak kişilere ihtiyacımız her zamankinden fazla olacak.

3- Zihinsel çeviklik ve esneklik
Bizim biraz da sınav sistemi ile beslenen ‘tek bir doğru’ hastalığımız çocuklarımızın zihinsel çeviklik ve esneklik becerisi kazanmasının önündeki en büyük engel. Tek bir fikre sonuna kadar bağlananların, fikir değiştirmeyi bir nevi özgüvensizlik olarak görenlerin çok zor elde edebileceği bir beceri bu.

4- İnisiyatif alma ve girişimcilik

Sesini çıkartanın susturulduğu bir ortamda inisiyatif almak zor, yeni bir şeye girişmek daha da zor. Ama içinde bulunduğumuz global rekabet ortamında tutunabilmemiz için çocuklarımıza başta okulda inisiyatif almayı öğretmemiz gerek.

5-Sözlü ve yazılı iletişim

Kendini ifade edemeyen, bunu gerektiğinde bir metne dökemeyenler zaten her devirde oldukça zorlanıyordu, şimdi daha da çok zorlanacak.

6- Bilgiye ulaşma ve işleme becerisi

Bu çağda ihtiyaç duyulan beceri, bilgiye hızlı bir şekilde ulaşmak ve daha da önemlisi pek çok farklı kaynaktan elde edilen bilgiyi etkili bir şekilde analiz etmek. Bilgi hamallığına değil, bilgi işleme ustalığına ihtiyacımız var.

7-Meraklanma ve hayal kurma becerisi

Bir Türkiye Hayali kitabında detaylıca örneklendirdiğim gibi hayal kurmakla başlıyor her ilerleme. Merak etmeyen, hayal kurmayanların bir değer ortaya koymaları mümkün değil.