2020 Patara Yılı’nda, Patara’da olmak

Türk bilim insanları Patara’yı 32 yıldır iş başında

Aslında sadece kültürel değil, zengin florası ve faunası içinde çok sayıda endemik türünü barındıran Patara, doğal mirası ile de son derece özel bir statüye sahip. İşte bu yüzden, Türk bilim insanlarının özverili çalışmaları sayesinde Antalya’nın Kaş ilçesinin Kalkan Beldesi’ndeki bu antik kent 32 yıldır özenle keşfediliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 1988’de Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Arkeoloji Bölümü kurucusu Prof. Dr. Fahri Işık başkanlığında başlattığı kazılar, o yıldan bu yana aralıksız devam ediyor. 2009’dan bu yana ise Prof. Dr. Havva İşkan Işık liderliğinde sürdürülüyor. Bilimsel kazı çalışmaları; arkeologlarla birlikte epigrafi, nümizmatik, jeoarkeoloji, jeofizik, antropoloji, restorasyon, mimarlık ve su yapıları mühendisliği gibi farklı bilim dallarından bir ekiple devam ediyor. Bulunan her bir eserle hem medeniyetler beşiği olan Anadolu’nun kadim geçmişine ışık tutuluyor hem de dünya kültür mirasına katkı sağlanıyor. Bu gurur verici tabloyu bizzat yerinde görmek tarifsiz bir duyguydu elbette.Cumhurbaşkanlığı Patara’ya özel önem gösteriyor

Cumhurbaşkanlığı’nın 2020’yi Patara Yılı ilan ederek onurlandırdığı bu süreçte, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın öncülüğünde ülkemizdeki arkeolojik birikimin gün yüzüne çıkarılması ve korunması amacıyla Zeugma, Teos, Nysa ve Kaman/Kalehöyük ’teki gibi uzun soluklu projelere destek veren Türkiye İş Bankası, İş Sanat, TSKB ve Şişecam kuruluşları da 2016 yılından bu yana projede bilfiil yer almakta. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ilan edilmiş Türkiye’deki 18 Özel Çevre Koruma Bölgesi’nden biri olduğunu da özellikle eklemem gerekiyor. Peki neler yapılıyor Patara’da? Şimdiye kadar Meclis Binası, Tiyatro, Kent Kapısı ve Liman Caddesi’nin restore edilmiş. Suriçi Kilisesi, Bazilika, Mezar Kilisesi, Markia Mezarı ise koruma çalışmaları gerçekleştirilen diğer yapılar arasında bulunmakta. Hali hazırda kazı, konservasyon ve restorasyon çalışmalarının devam ettiği antik kentte, 2000 yıllık deniz feneri de orijinal taş malzemeleri ile yeniden ayağa kaldırılmayı bekliyormuş. Aldığım bilgiye göre, 1905 yılına ait ilk Osmanlı Telsiz Telgraf İstasyonu'nun onarım, güçlendirme, restorasyon ve müzeleştirme projesi bu ayın sonunda başlayacak. Diğer taraftan Tiyatro, Karşılama Merkezi, çevre düzeni ve antik kentin aydınlatması kapsamında yapılan uygulamalar ise tamamlanmış durumda.Pandemiye rağmen Patara’ya ilgi büyük

Pandemi’ye rağmen bu yılın sadece Temmuz ve Ağustos aylarında 150 bin ziyaretçisi varmış Patara Antik Kenti’nin. Harika bir ilgi bu. 2017 yılında 221 bin, 2018’de 303 bin, 2019 ‘da ise 176 bin kişi ziyaret etmiş bu kadim uygarlığı. Unutmayınız ki Patara; tümü ayakta duran tiyatrosu, liman caddesi, liman tapınağı, liman deposu, Tepecik erken yerleşimi, farklı dönemlerde inşa edilen çiftli surları, Delikkemer aquaduktu, beş hamam yapısı, bazilikası, 10 kilisesi, 10 tapınak mezarı, yüzyılın yazıtbilim anıtı denilen Yol Anıtı/Monumentum Patarense’si ve daha sayısız yapısıyla Anadolu’nun önemli antik kentleri arasında yer alıyor. Burada sürdürülen kazı çalışmalarıyla Helenistik, Yunan, Pers, Roma, Bizans ve Selçuklu dönemlerinin ekonomik, sosyal ve kültürel yapısıyla ilgili ipuçları günümüze taşınıyor. Şunu özellikle belirtmem gerekiyor ki, 12 kilometre uzunluğundaki Patara plajı ise nesli tükenme tehlikesi altında olan caretta caretta kaplumbağalarının önemli yuvalama alanları arasında yer alıyor. Galiba en özel anlardan biri de yavru carettaların denizle buluştuğu andı. İşte bu anları hiç unutmayacağım.