Kan şekerinin yükselmesi gözlerimizde 5 çeşit probleme yol açar:
1. Diyabetik retinopati (şeker hastalığının göze vurması):
Diyabetik retinopati, dünyada körlüğün önde gelen nedenlerinden biridir. Diyabete bağlı olarak gözün retina (ağ) tabakasındaki kan damarlarında değişiklikler olur. Bu değişiklikler damarların sızdırmasına veya retina yüzeyinde anormal yeni kan damarlarının büyümesine neden olur.
2. Makulada (sarı nokta) ödem:
Makula, retinanın görme merkezidir. Kan damarlarında diyabete bağlı gelişen sızdırma nedeniyle makulada ödem (şişme) oluşabilir. Bu ödem, bulanık görmeye yol açar.
3. Glokom (göz tansiyonu hastalığı):
Kadınların görme sorunlarına katkıda bulunan birçok biyolojik faktör vardır.
Hormon değişiklikleri ve görme
Kadınlardaki başlıca cinsiyet hormonları şunlardır:
Östrojen – Ergenlikten başlayarak üreme ve cinsel gelişimde önemli bir rol oynar.
Progesteron – Adet döngülerinin düzenlenmesine yardımcı olur ve vücudu hamileliğe hazırlar.
Androjenler – Bunlar doğurganlığı, kemik kütlesini, cinsel dürtüyü ve kırmızı kan hücresi üretimini etkileyen bir grup cinsiyet hormonudur. Androjenler kadınlarda yalnızca küçük miktarlarda bulunurken, erkeklerde daha büyük miktarlarda bulunurlar.
Hormonlar gözlerde ciddi değişikliklere neden olabilir. Özellikle hamilelik ve menopoz döneminde kadınlarda görme etkilenir.
Dünya çapında 75 milyondan fazla kişide glokom hastalığı var. Oysa pek çok kişi glokom hastalığı hakkında yeterli bilgiye sahip değil.
Glokom hakkında farkındalığın artırılması ve halkın eğitilmesine yardımcı olmak amacıyla her yıl Dünya Glokom Günü ve Dünya Glokom Haftası kutlanıyor.
Dünya Glokom Günü ve Haftası ne zaman?
Dünya Glokom Günü her yıl 12 Mart'ta kutlanıyor. 12 Mart’ı içine alan hafta ise Dünya Glokom Haftası olarak kutlanıyor. Bu yıl Dünya Glokom Haftası 10-16 Mart 2024 tarihlerine denk geliyor.
Dünya Glokom Haftası, Dünya Glokom Derneği tarafından 2020 yılında başlatıldı. Her yıl düzenlenen etkinlik, dünya çapında körlüğün en yaygın nedenlerinden biri olan glokom hakkında insanları eğitmenin bir yolu olarak hizmet ediyor.
Glokomun çeşitli tipleri var
Glokomun en yaygın tipi “primer açık açılı glokom (PAAG)”. Primer açık açılı glokomda göz içindeki sıvıyı göz dışına atan kanallarda tıkanma oluyor, sıvı göz içinde birikiyor ve bunun sonucunda göz içi basınç artıyor. Bu basınç artışı göz sinirinde tahribata yol açıyor.
Göz sağlığımız için aşağıdaki besinleri bolca tüketmeliyiz:
A vitamini içeren turuncu renkli sebze ve meyveler
Havuç iyi bilinen bir A vitamini kaynağıdır. Ayrıca tatlı patates, kavun ve kayısı da A vitamininden zengindir. Gözümüzün retina (ağ) tabakası, ışık ışınlarını görüntüye çevirmek için A vitaminine ihtiyaç duyar. Ayrıca gözlerimizin kurumaması için de A vitamini gereklidir.
C vitamini açısından zengin meyve ve sebzeler
C vitamini göz sağlığı açısından kritik öneme sahiptir. Kızarmış yiyecekler, sigara dumanı ve güneş ışınları, hücrelerimize zarar verebilecek serbest radikal molekülleri üretir. Antioksidan özelliği olan C vitamini, zarar gören bu hücrelerin onarılmasına yardımcı olur. Antioksidanlar yaşa bağlı sarı nokta hastalığını ve kataraktı önleyebilir veya geciktirebilir.
C vitamini kaynakları arasında portakal, mandalina, greyfurt ve limon gibi turunçgiller bulunur. Şeftali, kırmızı biber, domates ve çilek gibi diğer birçok sebze ve meyve de C vitamini içerir.
E vitamini
Uygun olmayan bir gözlük takarken düşerseniz, gözlüğün camı ya da çerçevesi kırılarak gözlerinize zarar verebilir. Gözlük takmadığınızda ise; kar yağışı veya güneşin parlaklığı nedeniyle iyi göremeyebilirsiniz. Gözlük olmadığında pistteki alçak dallar gözünüze çarpabilir veya başka birinin kayak sopası kazayla gözünüze isabet edebilir.
Kayak gözlüğü alırken dikkat edilmesi gerekenler
1. UV Koruması:
Güneşin UV ışınları, bulutlu bir günde bile kardan yansır; üstelik UV ışınlarının etkisi rakım arttıkça artar. Bu nedenle gözlükte %100 UVA ve UVB koruması olması şarttır. Gözlüğün üzerinde UV koruması olduğu belirtilmemişse o gözlüğü satın almayın.
2. Polikarbonat/NXT Camlar:
Kayak veya snowboard için yalnızca polikarbonat camlar veya çok daha sağlam olan NXT camlar seçilmelidir. Polikarbonat ve NXT camlar darbelere karşı dayanıklıdır ve yere çarptığında parçalanmaz. Ayrıca polikarbonat hafiftir ve buğulanmaya karşı diğer camlardan daha dayanıklıdır.
3. Malzeme ve Stil:
Temel olarak iki tür göz tansiyonu hastalığı (glokom) vardır: açık açılı ve dar/kapalı açılı glokom. İlaçlar glokomun bir türü için güvenli olabilirken, diğeri için riskli olabilir. Bu nedenle ne tür glokomunuz olduğunu bilmek önemlidir.
Kortizon (steroid), açık açılı glokomu olan kişiler için zararlı olabilir
Kortizonun herhangi bir biçimde (ağızdan, krem olarak, inhaler (solunum) yoluyla, damardan veya iğne ile) alınması, göz tansiyonunu artırabilir. Açık açılı glokom sinsi bir hastalıktır ve göz tansiyonunuz yükselse bile hemen belirti vermez. Alerji, eklem hastalığı, astım veya başka bir durum için steroid kullanıyorsanız göz doktorunuza mutlaka bildirin.
Yaygın olarak kullanılan birçok ilaç, açı kapanması glokomu olan kişiler için tehlikeli olabilir
İlaç uyarılarının çoğu, açı kapanması glokomu riski taşıyan hastalar için geçerlidir. Bu hastalarda astım, soğuk algınlığı, idrar kaçırma, alerji, migren, depresyon ilaçları ve kimi başka ilaçlar; açı kapanması glokomunu tetikleyerek göz tansiyonunu belirgin şekilde yükseltebilir. Açı kapanması glokomu; göz ağrısı, mide bulantısı veya kusma, bulanık görme, haleler veya gökkuşağı görme gibi belirtiler verir. Eğer bu belirtileri yaşarsanız, ilacı almayı bırakın ve hemen göz doktorunuza veya acil servise başvurun.
Atmosferin daha ince olduğu ve UV koruyuculuğunun azaldığı yüksek dağlarda; kar körlüğü riski artar. Kayak, kar motosikleti ve dağ tırmanışı sırasında kar körlüğüne sık rastlanır.
Kar körlüğünün belirtileri nelerdir?
• Gözlerde şiddetli ağrı
• Gözlerde kızarıklık
• Göz yaşarması
• Işığa karşı duyarlılık
• Bulanık görme
UV ışınlarına ne kadar uzun süre maruz kalırsanız, belirtiler o kadar şiddetli olur.
W.A.T.C.H isimli kar amacı gütmeyen bir kuruluş, çocukları fiziksel zarar verebilecek oyuncaklardan korumak amacıyla her yıl sonunda yılın "en kötü" oyuncaklarından oluşan bir Top 10 listesi yayınlıyor.
2023 listesinde çocuklarda göz yaralanmalarına neden olabilecek üç oyuncak yer alıyor:
- Disney Raya'nın Aksiyon ve Macera Kılıcı: Bu kılıcın sivri ucu göz yaralanmaları açısından ciddi risk oluşturuyor. Buna rağmen oyuncağın önerilen yaşı 3 yaş ve üstü...
- Kara Panter Wakanda Savaş Pençeleri: Bu pençeler dikkatsizce kullanılırsa çok tehlikeli olabiliyor. Bu pençelerin sol elinin uzatıp geri çekme özelliği de bulunuyor. Çocuk eldivenlere dikkat etse bile yanlışlıkla uzatma düğmesine basabiliyor. Bir oyun arkadaşı o sırada pençelere yakın durursa, özellikle gözlerinden veya yüzünden ciddi şekilde yaralanabiliyor. Üretici pençeleri 5 yaş ve üzeri çocuklar için öneriyor.
- Nerf Pro Gelfire Efsanevi Püskürtücüler: Ürün, "mühimmat" olarak kullanılan yuvarlak, suyu alınmış polimer boncuklarla (jelfire mermileri) dolu... Kullanıcıya, atıştan önce mermileri nemlendirmek için suya koyması talimatı veriliyor. Mermiler yüksek hızda uçuyor ve hedefi vurduğunda patlıyor. Oyuncak kutusunda koruyucu gözlükler de veriliyor. Ama çocuklar koruyucu gözlüğü takmayı ihmal edebiliyor ve ciddi göz yaralanmalarıyla karşılaşabiliyor. Üretici silahı 14 yaş ve üzeri gençler için öneriyor.
Yüksek göz yaralanması riski taşıyan diğer oyuncaklar:
- Her türlü mermiyi fırlatan silahlar ve dart atan oyuncaklar: Dartlar, özellikle iç mekanlarda yakın mesafeden kullanıldığında ciddi göz yaralanmasına neden olacak kadar hızlı hareket eder.
