Barbie bebek sendromu ve olumlu beden imajı

Beden imajı, çocuğun doğumu itibari ile başlayıp kendisini algılama biçimi ve beden algısını etkileyen dış uyaranlara karşı geliştirdiği bir çeşit bakış açısı olarak ifade edilebilir.

OYUNCAKLA BENZER İMAJ GELİŞTİRME

Dış dünyadan gelen uyaranlar, çocuğun dış görünüşüne yönelik yorumlar, benzetmeler, soya çekim arayışları, beklentiler, çocuğun beden duruşu ile ilgili aldığı mesajların ve kendi keşiflerinin etkisi ile özellikle ergenliğe giriş döneminde ciddi bir uyarıcı haline dönüşebilir. Öyle ki çocuk için dünyanın merkezinde sadece kendisi ve kendisinin diğer insanlar tarafından nasıl algılandığı vardır. Bu süreçte diğer bir belirleyici ise çocuğun etkileşimi olduğu 2. temel uyaran topluluğu yani oyun ve oyuncaklardır. Çocuklar oyuncakları sadece eğlenmek için tercih etmezler, dış görünüşünden etkilendikleri için kendilerine benzerlikleri veya benzemek istedikleri için oyuncak tercihlerini belirlerken farkında olmadığımız bazı gizli mekanizmalarla hareket edebilirler. Bununla birlikte oyuncak bebekleri veya oyuncak kahramanları ile benzer imajlar geliştirme çabasına giren çocuk, ergenlik öncesi süreçte bilinçaltında biriktirdiği mesajların etkisi ile kendisine yönelik bir tutum geliştirmeye başlar, normal olanın kendi bedeni değil de mükemmele yakın görünüme sahip olan beden olduğu düşüncesi ortaya çıkabilir.

OLDUĞUNDAN FARKLI BİR İNSANA DÖNÜŞME ÇABASI

Hatta bazen organ eksikliği veya kronik hastalıklar ile başa çıkmaya çalışan çocukların kendi içlerinde normal olmadıklarına yönelik algı oluşabilir. "O olma çabası" ile karşı karşıya kalan çocuk mutsuzlaşmaya, kendine yönelik aşağılayıcı bir tutum geliştirmeye ve ilerleyen yaşlarında da ölümcül diyetler yapmaya, abartılı saç veya makyaj hileleri ile kendisini olduğundan farklı bir insana çevirmeye çalışabilirler. Burada bahsedilen "O" bazen bir oyuncak bebeğin, bazen bir mankenin, bazen bir arkadaşının veya akla gelmeyen herhangi bir bireyin imajı olabilir. Bu da kişiliğinin zarar görmesine ve kendisine yönelik düşük bir öz güven ve zedelenmiş bir benlik algısına sebep olabilir.

AİLELERE ÖNERİLER

• Bu durumun önüne geçebilmek için öncelikle onlara verdiğimiz sözlü veya sözsüz mesajlar içinde mükemmel beden duruşuna sahip olmanın hayatta mutlu olmaya yönelik en temel gereklilik olmadığını, önemli olanın sahip olduklarımızda mutlu olmak ve sahip olduklarımızın bize neler kazandırdığına odaklanmak olduğunu ifade etmeye çalışabiliriz.
• Bunun yanı sıra ise çocuklarımızın oynadıkları oyuncakların birer ütopik beden imajı taşıyıcısı olmamasına ve standardize edilmemiş olmasına özen göstermekte fayda var.
• Bu sebeple kimi zaman hasar görmüş veya parçaları eksilmiş bebeklerle oynamaya devam edebileceğimizi, uzuvları eksilmiş ya da hasar görmüş bebeklerin de hala bizimle kalmayı hak ettiğini çocuklara hissettirmemizde fayda var.
• Birbirinden farklı boy, kilo, ten, saç ve göz rengine, idealize edilmemiş beden imajlarına sahip, "ideal" olmayan ama "gerçekçi" beden duruşunda oyuncakları tercih etmek de çocukların beden imajına yönelik algılarının daha sağlıklı gelişmesine katkı sağlayabilir.
• Bunun yanı sıra, çocuklarımızın; bedensel veya zihinsel engelli, kronik rahatsızlığı bulunn, organ eksikliği olan kişi veya çocuklar ile aynı ortamı paylaşmaları ve arkadaş olmalarına "psikolojisi bozulur mu acaba?" gibi gereksiz bir kaygı ile yaklaşmamalıyız. Tam tersi yönde hümanizm temelli bir toplumsal bilinç oluşturmasına destek olduğumuzu düşünmeli ve ona da bunu hissettirmeliyiz.