Dikkat eksikliği tedavi edilmeli mi?

Dikkat eksikliği durumu bir probleme yol açmadıkça bana göre bir müdahalede bulunmaya gerek yok. Ancak problem yarattığı zaman tedavi edilmemesi durumunda, çocuklarımızın şimdi ve gelecekte sorunlar yaşamasına neden olduğu için olumsuz sonuçlara yol açabiliyor. Bunun mutlaka göz önünde bulundurulması gerekir.

Dikkat eksikliğinden bir çocuğun ve gencin okuyamayacağına inanmıyorum. Ne yapıp edip okuyorlar. Hatta kimi zaman babalar diyor ki: “Benim de küçükken dikkatim dağınıktı ama ben okudum benim çocuğum da okur hiç merak etmeyin.” Ya da anneler diyor ki: “Ne lüzumu var, dikkatsizlik nedeniyle başarısızlık yaşayacağına dikkati düzelsin, basit hatalar yapmasın ve kendi de rahat etsin.” Bence her iki tarafın da haklı olduğu durumlar var.

Öncelikle dikkat eksikliğinin tek bir durum olmadığını, hafiften ağıra doğru gidebildiğini, hafif olduğu durumlarda çocukların ders çalışma konusundaki isteksizlikleri nedeniyle tembel damgası yediklerini, ağır olduğu durumlarda ise herkesin dikkat eksikliğini fark edebildiğini çünkü beş dakika bile dersin başında oturamadıklarını söylemek mümkün. Hafif düzeydeki dikkat eksikliğinde temel sorun, çocukların ailesi ile arasının kötü olması, ruhsuz ve tembel olarak nitelendirildikleri, çocuk ve gençlere kızıp onu cezalandırmaları, cep telefonu ve bilgisayarı elinden almalarıyken; ileri boyutlarda ders başında oturmaları çocuk ve gençler için inanılmaz bir sıkıntı haline gelmektedir.

Bu çocuklar, sınavlarda basit hatalar yapmaları nedeniyle beklediklerinden düşük notlar almakta, evde ders çalışamamakta, ders lafı duydukları zaman canları sıkılmakta, televizyon ve bilgisayarın başından kalkmak istemedikleri halde dersin başına bir türlü oturamamaktadırlar. Bütün bu nedenlerle dikkat eksikliğinde iki temel sorun; dikkatsizlik nedeniyle hak ettikleri başarıyı yakalayamamaları ve çalıştıkları halde başaramadıkları içinde kendilerine olan güvenlerinin azalıp kaybolmasıdır.

7 yaşından 14 yaşına kadar olan dönem çocukların dikkatlerinin çabuk kaybolabildiği bir dönem olduğu için çocuğumuzda dikkat eksikliği olup olmadığının test edilmesi, eğer orada belirgin bir dikkat eksikliği durumu yoksa kısa sürelerle ders çalıştırma, spor yaptırma, ders aralarını kısa tutma gibi önlemlere başvurmak yeterli olacaktır.

Test sonucunda orta düzeyde dikkat eksikliği çıktıysa ve ufak müdahalelerle düzelecek bir durum söz konusuysa, ilaç dışında yöntemler uygulanarak dikkat eksikliği durumu ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır. Test sonucunda görsel algıda sorun olan çocuklarda görsel algıyı artırıcı yöntemler uygulanırken, işitsel algı eksikliği olan çocuklarda işitsel algıyı artıracak yöntemlerin kullanılması dikkat eksikliğinin tedavisinde işe yaramamaktadır. Bu yöntemlerin neler olduğu konusuna ileriki yazılarımda değineceğim.

Dikkat eksikliği hafif ve ortanın üzerinde olan çocuklarda ilaç kullanmadıkları zaman şu durumlar gözlenir:

Büyük hatalar yapan, 3 ile 5’i toplayıp 15 yazabilir, paragrafın sonuna geldiği zaman başını unutabilir, “öyle değildir”i “öyledir” diye okuyabilir. Bunları büyük miktarlarda yapan çocuk ve gençlerde kısa süre ilaç kullanılması işe yarayacaktır.

Doktor kontrolünde kullanıldığında zarar vermeyecek ilaçların birtakım kulaktan dolma bilgiler nedeniyle kullanılmaması, onların gösterebilecekleri başarı düzeyini göstermelerini engelleyecek, her şeyden önemlisi sıkıldıkları ve zorla ders çalıştıkları için ömür boyu ders lafı duymak istememelerine neden olacaktır. Bu yüzden dikkat eksikliği olan durumlarda psikiyatriste danışalım ve onunla iş birliği yapalım.