Çocuklarda böbrekte üreteropelvik bileşke darlığı nedir?

Çocuklarda UPB darlığında ameliyatlı veya ameliyatsız izlem gerekebilir. Ancak bütün uygulamaların temel hedefi, böbreğin çıkışında bulunan darlığın böbreğe zarar vermesinin engellenmesidir. Çocuk Cerrahisi ve Çocuk Ürolojisi Uzmanı Prof. Dr. Fatih Andıran, çocuklarda UPB darlığı hakkında önemli bilgiler verdi.

ÜRETEROPELVİK BİLEŞKE DARLIĞI NEDİR?

Böbreklerin ve üreterlerin birleştiği bölgeye üreteropelvik bileşke (UPB) denir. Bu alan fetal gelişim sırasında anormal olarak oluştuğunda, tıkanıklığa neden olabilir. Üreteropelvik bileşke tıkanıklığı UPB tıkanıklığı olarak bilinen doğumsal bir durumdur.

Sağlıklı bir vücutta, böbrekler kandaki bazı atıkları filtreler ve atığı idrar haline getirir. İdrar, böbreklerde bulunan idrarın toplandığı alanlar olan böbrek havuzcuğuna akar. Sonrasında ise idrar, hiç engel olmadan üretere akmaktadır. Bu alan tıkandığında, idrar normal olarak akamaz. Bu tıkanıklık, etkilenen böbreklerde ciddi hasara neden olabilir.

UPB darlığı bazen kısmi olabilir ve zaman içinde böbrek hasarı yapmayacak şekilde kendi kendine çözülür.

DOĞUM ÖNCESİ ULTRASONDA SAPTANABİLİR

UPB genellikle gebelik sırasında, doğum öncesi ultrasonda böbrekte şişlik ortaya çıkardığında saptanır. Hamilelik sırasında ultrasonun yaygın kullanımı sayesinde UPB darlığı, çocuk doğmadan bile tespit edilir. Doğum sonrasında öncelikle ultrason ve gerekirse ardından idrar söktürücülü böbrek sintigrafisi tetkikleri ile takip veya ameliyata karar verilir.

İDRARDA KAN VARSA DİKKAT!

Gebelikte tanı konulmamış bebek ve çocuklarda, bazen hiç bir bulgu vermeyen bir UPB darlığı da görülebilmektedir. Ayrıca, UPB darlığı olan bebekler ve çocuklarda, şu şekilde belirtiler görülebilir:

• Alt sırt veya yan ağrı
• Özellikle ateşli idrar yolu enfeksiyonları
• İdrarda kan
• Karında kitle
• Böbrek taşı
• Kusma

KÜÇÜK ÇOCUKLARDA ÜRETEROPELVİK BİLEŞKE DARLIĞI KENDİLİĞİNDEN ÇÖZÜLEBİLİR Mİ?

UPB darlığının tedavisi genellikle cerrahidir. Bununla birlikte, bazı çocuklarda tıkanıklık kısmidir, hafiftir ve böbrek iyi işlev görür. Bu çocuklarda tıkanıklık bazı görüntüleme metodları ile yakından izlenebilir.

ÜRETEROPELVİK BİLEŞKE DARLIĞI AMELİYATI NASIL YAPILIR?

UPB darlığının ameliyatında tıkanıklık alanı, aşırı genişlemiş kısımla birlikte alınıp yeniden idrar kanalı oluşturulur ve bölgenin iyileşmesine yardımcı olmak için içeriye bir drenaj bırakılabilir. Bu işleme pyeloplasti denir. Ameliyat böbrek tarafından çok küçük bir kesiyle yapılabilir.