Kolposkopi nedir, nasıl yapılır? Kolposkopi hakkında bilinmesi gerekenler

Bu işlemde kullanılan görüntüleme cihazının adı kolposkop’dur. Kolposkop parlak ışıklı bir stereoskopik dürbündür, 15 ile 40 kat kadar büyütme yapabilmektedir. Mercek fokus uzaklığı 20-40 cm kadardır, böylece muayene sırasında hekimin işlem yapmasına da yetecek uzaklık sağlanabilmektedir. Son yıllarda kolposkoplar da çok değişmiş ve modernleşmiştir. Yeni kolposkoplarda, kan damarlarının daha iyi görülmesini sağlayan yeşil filtre, fiber optik yüksek aydınlatma gücüne sahip ışık kaynağı (Halojen, LED) bulunmaktadır. Yine modern kolposkoplara, dijital fotoğraf makinaları, kameralar veya bilgisayar bağlanabilmekte; böylece dökümentasyon ve arşivleme olanağı sağlanmaktadır. Bir ara piyasaya sürülen videokolposkoplar, serviksi tek boyutlu olarak ekrana yansıtabildiği için, standart kolposkopi uygulamasına uygun değil sayılmaktadır. Serviksteki lezyonu üç boyutlu görmek, yüzey ile olan ilişkiyi görebilmek açısından çok önemlidir.

Neden Kolposkopi?

Servikal kanser ve öncül lezyonlarının tanısında en ucuz ve etkili tarama testi hala smear ve son yıllarda HPV DNA tiplemesidir. Ancak bunlar bir tanı yolu değildir, daha ileri tanısal yöntemlere ihtiyacı olan hastaları belirlemeye yarayan tarama testleridir. Sitoloji bir laboratuar metodudur, dökülmüş hücrelerdeki morfolojik değişiklikleri inceler. Kolposkopi ise bir klinik yöntemdir, dokudaki metabolik ve biokimyasal değişiklikleri yansıtan terminal vasküler ağdaki değişmeleri değerlendirir. Serviks kanseri ve öncü lezyonlarının tanısında kolposkopiyle yönlendirilmiş rahim ağzı biyopsisi altın standarttır ve tek kesin tanısal testtir. Kolposkopi doktorun biyopsiyle elde edeceği histolojik tanıyı önceden tahmin etmesine yardım eden bir basamak tekniği olarak düşünülmelidir.

Smear’in yalancı negatif ve yalancı pozitif oranlarının anlamlı derecede yüksek olması ve körlemesine alınan servikal biyopsilerin küçük lezyonları atlaması nedeniyle anormal alanların ve diğer yöntemlerle gözden kaçabilecek lezyonların direkt olarak gözlenmesi kolposkopinin en önemli avantajıdır.

Kolposkopi Ne Zaman Yapılır?

Kolposkopi aceleye getirilecek, hemen her yerde, anında yapılması gereken bir işlem değildir. Herşeyden once kolposkopi yapılacak odanın çok iyi organize edilmiş olması gerekir. Odada iner kalkar hareketli bir muayene masası ve hareketli bir hekim taburesi olması şarttır. Kolposkopik muayene sırasında gerekecek her türlü alet, anında kullanılabilecek durumda hekimin elinin altında bulunmalıdır.

- Anormal smear sonucunda

- Yüksek riskli HPV varlığında

- İlişki sonrası kanama durumunda

- Kanlı vajinal akıntı mevcutsa

- Sürekli yetersiz smear geliyorsa

- Keratinize hücre varlığında

- Uygun tedaviye rağmen sürekli inflamatuar hücre gelen smear sonuçları

- Çıplak gözle serviks-vajen kanseri şüphesi

- CIN öykülü hastada takip amaçlı

- Vulvar veya vajinal kanser/kanser öncüsü lezyon varlığında kolposkopi yapmak gerekmektedir.

Nasıl Yapılır?

Gerekli hazırlık sonrası rahim ağzına ve rahim ağzı kanalının görülebilen kısmına önce direk kolposkop ile bakılır. Sonrasında asetik asit (%5) uygulanarak tekrar değerlendirme yapılır. Değerlendirme ayrıca yeşil filtre kullanılarak da gerçekleştirilir. Kolposkopik anormal bulgular izlenen alan veya alanlardan biyopsiler alınır. Biyopsi sonrası kanama kontrolü sağlanarak biyopsi materyali patolojiye gönderilir. Kolposkopik bulgular yazı ile kayıt altına alınır.

Kolposkopi ağrılı bir işlem değildir. Fakat özellikle anksiyetesi yüksek kişilerde anestezi altında yapılabilir.

Kolposkopi Sonrasında

İşlem sonrasında duş için kısıtlama yoktur. Yaklaşık 10 gün cinsel ilişki önerilmez. İşlem sonrasında lekelenme olabilmektedir.
Kolposkopik bulguların doğru değerlendirilmesi gereksiz biyopsi sayısını azaltacaktır. Bunun için de kolposkopi tecrübesi çok önemlidir. Anormal bulgulara hakimiyet, özellikli kolposkopilerin (gebede kolposkopi, konizasyon öykülü hastada kolposkopi, postmenapozal kolposkopi vs…) bilinmesi belirli bir deneyim sonrasında kazanılmaktadır.