İş hayatında kadınlara destek: Çalışan annelere bakıcı desteği

Proje Avrupa Birliği ve Türkiye ile iş birliği ile gerçekleştirilmekte olup doğum sonrası ara verdiği çalışma hayatına geri dönmek veya yeni bir işte çalışmak isteyen ancak çocuğuna bakıcı desteği sağlamak için yeterli maddi imkânı olmayan çalışan annelere proje kapsamında destek verilmektedir. Destek aylık 300 Euro olup bu tutar yaklaşık olarak 2 bin 400 TL civarındadır. Bu miktar geçen yıl 200 Euro iken ile bu yıl 300 Euro destek verilmektedir. Verilecek olan mali destek 2021'de 325 Euro, 2022 yılında da 350 Euro olacaktır. Bu destekten yararlanmak isteyen çalışan annelerin aylık yükümlülüklerini yerine getirmeleri, başvuru esnasında istenen kriterleri yerine getirmeleri gerekmektedir. Mali destek çocuk 36 ayı doldurunca en fazla 32 ay daha devam etmek şartı ile sağlanmaktadır.

Fakat mali destekle ilgili bir hususu açıklamak gerekirse “Eğitimli Çocuk Bakıcılarının Teşviki Yoluyla Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi Projesi” annelerin çocuklarını sigortalı olarak eğitimli çocuk bakıcılarına sadece bir miktar maddi destek sağlama amacı taşımaktadır. Yani verilen destek, bakıcı ile ilgili ortaya çıkan tüm maliyetleri karşılayacak kapsamda değildir sadece aylık 300 Euro mali destek sağlayarak çalışan annenin ekonomik yükünü hafifletme amacı taşımaktadır. Bu sebeple, sigortalı bakıcıların sigorta primleri tam zamanında ödenmelidir. Aksi halde Sosyal Güvenlik Kurumunun çalışan anneye sağladığı prim teşvikleri kesilebilir.

Mali Destek Projesi kapsamında mali destekten yararlanabilmek için gerekli şartlar şunlardır:

• Başvurucu Ankara, İstanbul ve İzmir illerinden birinde ikamet etmelidir. Ve çocuğu için mali desteğe başvurduğundan çocuğu ile aynı ikametgaha sahip olmalıdır. Çocuğun 0-24 yaş aralığında olması gerekmektedir.
• Eğer başvurucu bekar bir anne ise çocuğunun velayetine sahip olmalı ve yine çocuk ile aynı adreste yaşamalıdır. Başvurucu, proje kapsamında sadece 1 çocuğu için destek alabilmektedir.
• Başvurucunun kesin kayıt tarihi itibariyle bir işverenin yanında hizmet akdiyle ve sigortalı olarak (SGK’ya devri yapılmayan banka sandıklarına tabi olanlar hariç tüm 5510 sayılı Kanun kapsamındaki 4/a sigortalılar) tam zamanlı çalışıyor olması yani SGK’ya her ay 30 gün prim bildirimi yapılması gerekmektedir. Başvurucunun projeden yararlandığı dönemde analık izninde olmaması gerekmektedir. Ayrıca başvurucunun mesleği de “eğitimli bakıcı” olmamalı, başvurucu farklı bir meslekten olmalıdır.
• Nezdinde bir eğitimli çocuk bakıcısını tam zamanlı sigortalı olarak çalıştırması gerekmektedir.
• Başvurucu, çocuğuna bakan bakıcının maaşını asgari ücret düzeyinden ödemelidir.

Her ne kadar bu proje çalışan anneler bakımından önemli kriterler gerektirse de belli birtakım kriterler de eğitimli bakıcılara uygulanmaktadır. Çünkü bu proje ile hem çalışan annelere destek verilmekte hem de eğitimli bakıcıların istihdam alanında daha aktif olması sağlanması hedeflenmektedir. Bu sebeple de çalışan annelerin sahip olması gereken kriterlerin yanı sıra eğitimli ve tam sigortalı bakıcıların da sahip olması gereken kriterler mevcuttur. Bu kriterler:

-Bakıcı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun Ek 9’uncu maddesi kapsamında tam zamanlı olarak çalışmalıdır. Ve 18 yaşını doldurmuş olmalıdır.

-Başvurucu anne ve çocukla aynı ilde yaşamalıdır. Eğer çalışan annenin evinde bakması mümkün değilse kendi evinde de çocuğa bakabilir.

-Anne ya da babayla birinci dereceden akrabalık bağı olmaması gerekmektedir. (Aynı evde yaşıyorsa üçüncü derece dahil üçüncü dereceye kadar akrabalık bağı olmaması aranmaktadır)

-“0-36 aylık çocuk bakımı”nı kapsayan bir eğitim aldığını MEB, İŞKUR, MYK veya üniversitelerden onaylı sertifikayla belgelendirmesi ya da lise veya üniversitelerin ilgili bölümünden diplomayla belgelendirmesi gerekmektedir. (Bu şartları taşımak koşuluyla uzaktan eğitimler de geçerlidir.)

Başvurucu eğer yukarıdaki kriterleri oluşturuyorsa önce https://sgkegitimlibakici.org web sitesinden ya da www.sgk.gov.tr internet adresi üzerinden “Ön Kayıt” yaptırmalıdır. Ön kayıtlar sadece internet üzerinden yapılmaktadır. Yukarıdaki kriterleri tekrar hatırlatmak adına başvurucu ile çocuğunun ikametgahı aynı olması gerekmektedir. Eğer kesin kayıt randevusu oluşturulmuyorsa “yedek liste” durumu mevcut olup başvurucu anneler kontenjanın durumuna göre ilan ve SMS yolu ile bilgilendirilerek davet edilecek, sırayla ve kontenjanlar dahilinde kesin kayda alınabilecektir. Ayrıca başvurucunun e-devlet şifresine sahip olması gerekmektedir.

Ön kayıt aşamasından sonra başvurucu kesin kayıt için gerekli kontenjana geçtikten sonra gerekli evraklar verilmelidir. Ancak başvurucunun kesin kayıt öncesi 4/a sigortalısı olarak bir işverenin yanında çalışmaya başlamış olması gerekmektedir. Ön kayıt başvurusu yapıldığında başvurucunun hangi saatte nerede olması gerektiğine dair bilgi mevcut olacaktır.  Gerekli evrak kontrolünden sonra kesin kayıt için işlemler yapılacaktır. Başvurucunun kesin kayda gelirken mutlaka eğitimli bir bakıcı bulmuş olması ve tam zamanlı sigorta kaydını yaptırmış olması gerekmektedir.

Kesin kayda giderken başvurucunun götürmesi gereken belgeler (web sitesinde “doküman” bölümünden ulaşılabilir.)

1. İmzalı Ön Kayıt Başvuru Formu (Ön kayıt işlemini tamamlandığında oluşacak formun çıktısını alıp başvurucunun ve bakıcının imzalaması gerekmektedir.)
2. Banka Muvafakat Formu (Türkiye Halk Bankası nezdinde başvurucu adına ve çocuk bakıcısı adına açılan hesaplara ilişkin)
3. Taahhütname,
4. Başvurucu ve çocuk bakıcısı tarafından doldurulmuş ve imzalanmış Ek-9 Kayıt Formu (Bakıcının sigortalı çalışmaya başlaması ve SGK’ya kaydını yaptırması için gerekli form). Ayrıca EK-9 sigorta kapsamında işveren, çalışan anne olmalıdır.
5. Bakıcının 0-36 aylık çocuk bakımını kapsayan diploması veya MEB, İŞKUR, MYK ya da üniversitelerden onaylı sertifikası,
6. Varsa çocuğun özel gereksinim raporu,
7. Başvurucu boşanmış ise çocuğun velayetine ilişkin belge veya mahkeme kararı,

Kesin kayıt için; başvurucu, başvuru yaptığı ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğüne bağlı kayıt ofislerine gitmelidir. Son aşamada da Eğitimli Çocuk Bakıcılarının Teşviki Yoluyla Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi Projesi Mali Desteğine İlişkin Sözleşme ve Taahhütname belgelerini imzalandıktan sonra başvurucu projeden yararlanacaktır.