İlk adet döneminden sonra her sene muayene şart!

Sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için düzenli jinekolojik kontrollerinizi aksatmamanız çok önemli. Bu kontrollerin amacı öncelikle yumurtalıklar ve rahim yapınızla ilgili problemleri ortaya çıkarmak ve daha önce tanı almış sorunların takip edilmesini sağlamaktır. Jinekolog Op. Dr. Ebru Zülfikaroğlu, her kadının yaptırması gereken rutin jinekolojik testleri sıraladı.

Rahim ve yumurtalıklar, karın içinde yerleşmiş organlardır ve sorunları her zaman bir belirti vermeyebilir. Her ay sürekli değişim gösteren bu organlarda erken dönemde saptanan hastalıkların önüne geçilmesi daha kolay olmaktadır.

Jinekolojik kontroller ne zaman başlamalı ve ne sıklıkta yapılmalıdır?

İlk adet kanaması olan kızların senede bir defa kontrolü yeterlidir. İlk jinekolojik kontrollerin 13-18 yaş arasında yapılması gerekir. Bu dönemde genel sağlık durumu, beslenme düzeni, fiziksel aktivite düzeyi, kullanılan ilaçlar, sigara, alkol alımı, cinsel hayatın olup olmadığı sorgulanmalıdır. Vücuttaki tüylenme durumu kontrol edilmeli, eğer cinsel ilişki başladıysa ilk servikal smear testi yapılmalıdır. Bu dönemde özellikle cinsel davranışlar iyi değerlendirilmeli, istenmeyen gebeliklerin önlenmesi açısından korunma yöntemleri konusunda ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda bilgi verilmelidir. Evlenmiş veya cinsel yaşamı başlamış olan kadınlarda ise 6 ayda bir jinekolojik kontrol yapılması önerilmektedir. Herhangi bir sorun açısından takip yapılıyorsa bu aralıklar doktor tarafından sıklaştırılabilir.

Jinekolojik kontrolde hangi organlar kontrol edilmektedir?

Jinekolojik muayenede vajina dış ve iç bölgesi, rahim dış kanalı, rahim ve yumurtalıklar kontrol edilmektedir. Daha önce hiç jinekolojik muayene olmamış kadınlar bu muayeneden ilk seferinde çekinebilir veya korkabilir. Ancak en fazla 1-2 dakika gibi kısa süren bir muayenedir ve ağrı veren bir işlem değildir. Ayrıca her jinekolojik kontrolde meme muayenesi ve tiroid bezi guatr açısından kontrol edilmektedir. Yılda bir defa servikal smear testi yaptırılması önemli bir konudur. Üst üste üç smear sonucu normal olarak rapor edilen kadında test 3 yılda bir tekrarlanabilir. Cinsel hayatı başlamış olan kadınlarda bu test özellikle rahim ağzı kanseri açısından son derece kolay yapılabilen ve çok ucuz bir testtir. Muayene sonrasında gerekli ise ultrason yapılır, günümüzde hemen hemen her muayeneden sonra yapılmaktadır.

Ultrason özellikle kilolu kadınlarda rahim ve yumurtalıkların normal büyüklükte olup olmadığını bildiren en önemli yöntemdir. Ultrason incelemesi karından veya vajinal yoldan yapılabilir. Karından yapılacaksa hastanın idrara sıkışık olması gerekir, vajinal yoldan yapılacaksa idrarını tamamen yapması istenir. Bakire hastalarda sadece karından ultrason yapılabilir.

Kontrollerde hangi testler yapılmalıdır?

• Herhangi bir sorun saptanmamışsa yılda bir defa servikal smear testi ve ultrasonografi muayeneye ilaveten bu rahatsızlıklarla ilgili testler yapılabilir.
• Menopozda ve 40 yaş üzerindeki kadınlarda yıllık mamografi de yapılmaktadır. Özellikle yakınlarında meme kanseri saptanan kadınlarda 30 yaşından itibaren mutlaka periyodik mamografi yapılması önerilmektedir.
• Menopoz sonrası kemik erimesi açısından Kemik Mineral Dansitometre (KMD) tetkiki ile kemik yoğunluğunun takibi yılda bir kere yapılmalıdır.
• Bunun dışında soruna yönelik testler doktorunuz tarafından size önerilecektir.