Doç. Dr. Nermin Köşüş
Doç. Dr. Nermin Köşüş
Doç. Dr. Nermin KöşüşYazarın Tüm Yazıları

Kadınlarda idrar kaçırma neyin belirtisidir?

Tıptaki adı “üriner inkontinans” olan idrar kaçırma istemsiz olarak idrarını tutamama ve kontrol edememe durumudur. İdrar kaçırma problemi birçok nedene bağlı oluşabilir ama kadınlarda görülen idrar kaçırmanın temelinde mesane ve pelvik taban kaslarının zayıflaması, bununla ilgili olarak mesane boynu ve üretranın dengesinin bozulması vardır.

Haberin Devamı

İdrar kaçırma kadınlarda her yaş grubunda görülür ama ileriki yaşlarda, özellikle menopozdan sonra görülme sıklığı daha fazladır. Menopoz sonrası östrojen üretiminin azalması, dokuların elastikiyetini kaybetmesi, kas ve sinirlerde oluşan zayıflama, kilo alımı ve kronik hastalıklar idrar kaçırmaya neden olan en önemli faktörlerdir. İdrar kaçırma kadınlarda her yaş grubunda görülür ama ileriki yaşlarda, özellikle menopozdan sonra görülme sıklığı daha fazladır. Menopoz sonrası östrojen üretiminin azalması, dokuların elastikiyetini kaybetmesi, kas ve sinirlerde oluşan zayıflama, kilo alımı ve kronik hastalıklar idrar kaçırmaya neden olan en önemli faktörlerdir. 

İdrar kaçırması olan kadınlar ne gibi sorunlar yaşar?

• İdrar kaçırma, genital bölgenin sürekli ıslak kalmasına, bakterilerin üremesine, kötü koku, tahriş ve enfeksiyon oluşmasına neden olur. Bu yüzden sık sık iç çamaşırı değiştirilmeli, genital bölgenin kuru kalmasına dikkat edilmelidir.

• İdrar kaçırmanın en olumsuz yanı kişinin kendini sosyal ortamdan uzaklaştırmasıdır. Kişi hem yaşadığı utanç duygusundan hem de o histen rahatsız olduğu için evden dahi çıkmak istemez. Su veya sıvı gıdaları tüketmekten çekinir, gittiği her yerde yakınlarda tuvalet olmasına dikkat eder. İdrar kaçırma kadınlar için hayat kalitesini düşüren, kadınlarda sosyal izolasyona neden olan en önemli sorunlardan biridir.

İdrar Kaçırmanın bazı çeşitleri vardır. Tedavisi idrar kaçırma tipine göre değişir.

Stres İnkontinansı: Karın içi basınç artığı durumlarda görülür. Kişi ağırlık kaldırırken, hapşırırken, gülerken ya da öksürürken idrarını tutamaz.

Urge İnkontinans: Kişi idrarının geldiğini önceden hissetmeyip bir anda hisseder ve tuvalete bile yetişemeden idrarını kaçırır.

Miks inkontinans: Hem urge hem de stres inkontinansının aynı anda görülmesidir. 

İdrar kaçırma nedenleri nelerdir?

Böbreklerden gelen idrar mesanede birikir. Mesane kasları ve pelvik taban kasları sayesinde idrar yapımı ve depolanması kontrol edilir. Bu kasların ve bunları besleyen sinir ve damarların herhangi bir nedenden dolayı zayıflaması kişinin idrarını tutamamasına sebep olur. Kasların zayıflamasında zor doğum, çok doğum yapmış olmak, yaşlanmak, aşırı kilolu olmak, kronik hastalıklar, kabızlık, kronik öksürük gibi karın içi basıncını arttıran durumların olması ve menopoza girmek etkilidir.

İdrar kaçırma tedavisi nasıl yapılır?

İdrar kaçırmanın pek çok nedeni olduğu için tedavi şekli buna göre değişir. Tedavide öncelikle kişinin bundan ne derece rahatsız olduğu, günlük hayatını ne derece etkilediği dikkate alınır.

Hafif idrar kaçırması olan kadınlarda sadece mesane pedi kullanımı bile yeterli olabilir. Ama çalışan, sosyal hayatı aktif olan kadınlarda idrar kaçırma hafif bile olsa ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkabilir.

İdrar kaçırma şikayeti olan kadınlarda öncelikle altta yatan problem bulunur ve probleme yönelik tedavi planlaması yapılır. Eğer kişi kilolu ise zayıflaması sağlanır. Kabızlık, kronik öksürük varsa tedavi edilir. İdrar kaçırma enfeksiyona bağlı oluşmuşsa antibiyotik tedavisi uygulanır. Şeker, tansiyon hastasında bunlar kontrol altına alınır, ilaçları düzenlenir.

İdrar kaçıran kadınlarda beraberinde sarkma olup olmadığına bakılır, pelvik taban kaslarının gücü kontrol edilir.  Kas zayıflığı olanlara kasların güçlendirilmesi için kegel egzersizleri öğretilir. Egzersiz yapamayan veya yapmayı bilmeyen kadınlarda elektrikle uyarı veren cihazlar kullanılarak kaslar yeniden çalıştırılır. Sarkması olanlarda idrar tutmayı kolaylaştıran vaginal aparatlar takılır. İşe yarayıp yaramadığına bakılır.

Urge tipi idrar kaçırma olanlarda tedavi olarak mesane eğitimi ve mesane kasılmalarını baskılayan ilaçlar kullanılır. Eğer menopozdan sonra başlayan idrar kaçırma varsa, dokuları daha sağlıklı hale getirmek için östrojen tedavisi uygulanabilir.

Bu yöntemler için uygun olmayan hastalarda veya bunlardan fayda görmeyen hastalarda ameliyat düşünülür. İdrar kaçırmayla ilgili yapılan çeşitli ameliyatlar vardır. Bunların bir kısmı dolgu maddesi enjeksiyonu gibi basit, lokal anestezi altında dahi yapılabilen işlemlerdir. Bir kısmı ise daha kompleks, genel anestezi altında uygulanan işlemlerdir.

Yazarın Tüm Yazıları