Türkiye’nin artık bakteriyel kaynaklı idrar yolu enfeksiyonunu önceden tespit eden akıllı bebek bezi var

 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Pınar Karadeniz

Öncelikle bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu geç teşhis edilirse ne gibi sorunlara yol açabilir?

Uzm. Dr. Pınar Karadeniz: İdrar yolu enfeksiyonları çocukluk döneminde üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra en sık görülen enfeksiyon grubudur. Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarının tekrarlama riskinin yüksek olduğu unutulmamalıdır. Enfeksiyonun bebeklerde görülen başlıca belirtileri arasında yüksek ateş, kusma, huzursuzluk, beslenme güçlüğü, kilo alamama ve kötü kokulu idrar bulunuyor. İdrar yolu enfeksiyonu pek çok hastalıkla aynı belirtilere sahip olması nedeni ile aileler tarafından kolayca fark edilemeyebilir. Geç tanı nedeni ile tedavinin gecikmesi ilerleyen dönemde kalıcı böbrek hasarı yaparak hipertansiyon ve kronik böbrek yetmezliğine neden olabilir. Bu sebeple idrar yolu enfeksiyonlarının erken tanı, tedavi ve tekrarının önlenmesi çocukluk çağında böbrek fonksiyonlarının korunması için yaşamsal bir öneme sahiptir.

Akıllı bez fikri nasıl ortaya çıktı?

Endüstri Mühendisi Arkan Grup Genel Koordinatörü Özcan Arkan

Endüstri Mühendisi Özcan Arkan: Sürekli idrar yolu enfeksiyonu geçirdiğ içini bir böbreğinde ciddi bir işlev kaybı oluşan yeğenimin durumu bizi böyle bir ürünü geliştirmeye yönlendirdi. Bildiğiniz üzere idrar insan sağlığı hakkın fikir veren önemli bir materyal. Bizde uzun yıllardır bebek bezi üretiyoruz. Ürettiğimiz ürünler günde 5-6 sefer çocuğun idrarına temas ediyor, biz ürünlerle idrarı analiz edemez miyim deyip yola çıktık. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyokimya öğretim üyesi Prof Dr. Zeynep B. Güngör ve Prof Dr. Özlem Balcı Ekmekçi hocalarımla uzun bir sürecin sonunda bu ürün ortaya çıktı.

Bu bez sayesinde bakteriyel kaynaklı idrar yolu enfeksiyonu erken dönemde tespit edilip gereksiz test ve antibiyotik kullanımının önüne geçiliyor diyebilir miyiz?

Uzm. Dr. Pınar Karadeniz: İdrar yolu enfeksiyonlarında erken tanı çok önemlidir. İdrar yolu enfeksiyonu erken fark edildiğinde hekiminizin kontrolünde daha az tetkik ile tanı konulduktan sonra enfeksiyon ilerlemeden antibiyotik tedavisine başlanmalıdır. Böylece daha kısa süreli ve daha hafif antibiyotiklerle tedavi sağlanabilir.

Bu projenin patenti kime ait?

Endüstri Mühendisi Özcan Arkan: Bu proje Arkan Group Sağlık Ürünleri A.Ş. ile İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’nın ortak patentidir. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa hem patentin ortağıdır hem de satılan her üründen üniversitemiz gelir elde etmektedir.

Şu anda piyasadaki normal bezler ile kıyasladığımızda fiyatı nasıl akıllı bezlerin? Dar gelirli ailelerin de alabileceği düzeyde mi?

Endüstri Mühendisi Özcan Arkan: Bir adet bezin fiyatı yaklaşık 3 lira civarında dolayısıyla işlevini düşündüğümüzde normal bezlerden çok yüksek değil. Ürünün işlevi, enfeksiyonu erken tanı sayesinde enfeksiyon ilerlemeden, daha az antibiyotikle atlatıldığı için ciddi bir ekonomik fayda da yaratacağını düşünüyoruz.

Bu sistem ile idrar yolu enfeksiyonunu nasıl belirliyor? Nasıl bir sistem ile çalışıyor?

Endüstri Mühendisi Özcan Arkan: Bezin içerisinde uyguladığımız özel solüsyonlar sayesinde çocuğunuzun idrarında enfeksiyon varsa dış tarafında bulunan bölgede pembe oluşur.

Bu bez sürekli kullanılan normal bebek bezleri gibi kullanılabiliyor mu yoksa sadece bir sorun olma ihtimaline karşı sorunu belirlemek adına mı kullanılıyor?

Endüstri Mühendisi Özcan Arkan: Bu bebek bezini sürekli de kullanabilirsiniz. Bizim tavsiyemiz her gün 1 adet, çocuğun günlük banyosundan sonra kullanılması. Bununla birlikte çocuğunuzda; iştahsızlık, huzursuzluk, idrarda koku ve renk değişimi, uykusuzluk, mide bulantısı, ateş gibi idrar yolu enfeksiyonunu düşündürecek durumlar varsa da bu bez bir ön tarama testi gibi kullanılabilir.

Sonucun yanlış çıkma olasılığı var mı? Pembeye dönen bez olduğunda ilk olarak ne yapılmalı? İkinci bir bez koyarak tekrar kontrol mü edilmeli yoksa hemen bir uzmana mı gidilmeli?

Endüstri Mühendisi Özcan Arkan: Nitrit Pozitifliği idrar yolu enfeksiyonlarının ön tanısında kullanılan çok yüksek olasılıklı bir veridir. Tabii ki her zaman belirttiğimiz gibi pembe renk oluştuğunda muhakkak doktora gidilmeli ve hekimin önerdiği laboratuvar testleri sonucunda tedaviye başlanmalıdır. Bu bez kesinlikle tanı koymamaktadır sadece enfeksiyon varlığının erken tespit edilmesine dönük ön tanıya yardımcı olmaktadır. Eğer pembe renk yoksa ve çocuğunuzda idrar yolu enfeksiyonunu düşündürecek ateş, huzursuzluk, iştahsızlık, idrarda renk ve koku değişikliği gibi durumlar varsa muhakkak doktora gidilmelidir.

Akıllı bez kullanımı sayesinde idrar yolu enfeksiyonu tespit edilip doktor kontrolü yapıldıktan sonra da bu bezin kullanılmaya devam edilmesi hastalığın takibi açısından gerekli mi?

Uzm. Dr. Pınar Karadeniz: Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonunun tekrarlama riski vardır. Enfeksiyonun takibi açısından hekiminizin önerdiği şekilde ve sistematikte bu akıllı bebek bezi kontrol amacı ile kullanılabilir.

Bebek bezlerinin son kullanma tarihleri ortalama 2 yıl civarı. Akıllı bebek bezlerinin son kullanma süreleri de aynı mı? Bir kere aldık paketi açıp 3 tane kullandık örneğin diğerlerini ne kadar süre içerisinde kullanılması gerekir?

Endüstri Mühendisi Özcan Arkan: Akıllı bebek bezinin son kullanım tarihi 1 yıldır. Paket açıldıktan sonra 1 ay içerisinden tüketilmesi önerilmektedir. Kullanım sürecince kutusunda ışık almayacak şekilde saklanmasını öneriyoruz. Normal bir bebek bezi gibi kullanılmasında hiçbir mahsur yoktur.