Polikistik Over Sendromu Nelere Yol Açar?

Polikistik Over Sendromu (PCOS) kadın adet döngüsünü ve doğurganlığını yakından etkileyen bir durumdur. Gelin, bu durumu yakından inceleyelim!

PCOS’u bir hastalıktan ziyade bir ‘durum’ olarak nitelendirmekte fayda var. Nasıl kimi insanın gözü mavi kimininki siyah oluyorsa, aynı şekilde kimi kadının yumurtlama düzeni normalken, kimisi PCOS’lu olabiliyor.

Polikistik Over Sendromu olan kadınlar hastalığın adını duyduklarında paniğe kapılırlar ancak aslında hastalığın adında geçtiği gibi bir kist oluşumu mevcut değildir.Yumurtalıklar her ay düzenli olarak 800-900 yumurta arasından olgunlaştıracağı yumurtayı seçer ve seçilen yumurta büyümeye başlar. PCOS’ta ise bu düzen bozulur ve seçim yapamaz. Bu durum ultrasonla bakıldığında inci gibi dizilmiş kesecikler şeklinde gözlemlenir. Aslında bu yapılar kist değil, yumurta kesecikleri yani foliküllerdir.

PCOS rahatsızlığı olan kadınların hepsinde aynı belirtiler görülmese de, rahatsızlığın en bariz göstergesi adet düzensizliğidir. PCOS’ta, kadındaki erkeklik hormonları daha fazla salgılanır. Erkeklik hormonunun fazlalığı, deride yağlanma yapar, yağlanmayla birlikte akne oluşumu başlar, vücutta erkek tipi tüylenme görülür. Bu tüylenme dudakların üst kısmında, yanaklarda, göğsün ortasında, çevresinde ve karnın alt kısmı ile bacakların diz üstü kısımlarında oluşur.

PCOS görülen kadınların ortak özelliklerinden biri de fazla kilolarıdır. Bunun temel sebeplerinden biri PCOS’lu kadınlardaki insülin direncinin artmasıdır. İnsülinin asıl görevi kandaki şekeri hücre içine sokmaktır. PCOS’lu kadınlarda insülin direnci oluştuğu için bu şeker birikerek hücre içine sokulamaz, enerjiye çevrilmekte zorlanır ve yakılamayan şeker, vücutta özellikle bel çevresinde yağlanma şeklinde birikmeye başlar. PCOS’lu kadınlardaki simit şeklindeki göbek oluşumunun sebebi budur.

Çocuk sahibi olmaya karar vermiş bir çiftin karşısına engel olarak çıkabilecek sebeplerden biri de olabilir. Adet düzensizliği sebebiyle yumurtlamanın aksaması kadının gebe kalmasını engelleyebilmektedir. Ancak basit tedavi seçenekleri ile bunun üstesinden gelmek mümkündür.

PCOS Tedavi Edilmezse Neler Olabilir?

Zamanında teşhisi konmamış ve tedaviye başlanmamış PCOS’lu bir kadında, rahim içi kanseri riski artabilir. PCOS’lu kadında anovulasyon yani yumurtlayamama durumu söz konusudur. Kadındaki progesteron hormonu üretimi olmamakta ve östrojen hormonu tek başına salgılanmaktadır. Bu durum çok uzun süreli devam ederse rahim içi kanseri gelişme riski ortaya çıkar. Çünkü yumurtlamadan sonra salgılanan progesteronun rahmi koruyucu etkisinden mahrum kalınmaktadır.

PCOS tedavisi, hastanın çocuk beklentisinin olup olmamasına göre belirlenir. Çocuk düşünmeyen kadınlarda doğum kontrol hapı ya da 10 günlük progesteron ve/veya insülin direncini düşüren ilaçların kullanımı ile tedavi yapılmakta ve vücuttaki hormon düzeni normalleşebilmektedir. Genellikle PCOS’lu hastaları “Çocuğunuz olmaz” diye korkuturlar; oysa gerçek böyle değildir. Planlanan dönemde yumurta üretimi olmazsa, belki o dönem gebe kalınamayabilir. PCOS’lu hastaların korunmayı bıraktıktan sonra 6 ay içinde gebelikleri olmazsa, ek olarak yumurta seçimi ve gelişimini destekleyen ilaçlar, iğneler kullanılabilir. Eğer iğne yönteminden de yanıt alınmazsa bu hastalarda aşılama ya da tüp bebek tedavisine geçilebilir.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Opr. Dr. Cihan Kabukçu