Otizmi fark edin!

Otizm, ne korkulacak bir hastalık ne de zeka geriliği. Toplumda tam olarak bilinmediği için de çoğu zaman gözden kaçırılabiliyor. Otizmin meydana geliş süreci farklı şekillerde olduğu için de anne ve baba tehlikeleri fark etmeyip müdahale sürecinin yavaşlamasına istemeden de olsa sebep olabiliyor. Örneğin, bir çocuğun otizmli olduğunu doğumdan hemen sonra ilk birkaç saat içerisindeki belirtilerden anlamak mümkün olabilir. Fakat farklı bir şekilde gelişen otizm var ki bu noktada ailenin çoğu zaman tecrübeli bir danışman, doktor, eğitimci ve terapiste ihtiyacı oluyor. Çünkü yaşamının ilk aylarını normal davranışlarla geçiren, hatta kısa kelimelerle bile konuşmaya başlayan bir çocuğun, 2 yaşına yaklaştığı ya da 2 yaşını henüz geçtiği dönemlerde bir anda konuşması, iletişim arzusu bozulabiliyor. Göz teması ve parmakla gösterme gibi otizm teşhisinde oldukça önemli olan unsurların azaldığı, çocuk istediği şeyi anne-babasının elinden tutup götürerek gösterdiği için fark edilemeyebiliyor.

Ebeveynlerin otizmin ilk belirtilerini bilmesi gerekiyor

Günümüzde yapılan araştırmalarda otizm görülme sıklığının hızla arttığı da düşünülürse, erken teşhis ve eğitimin çok önemli olduğu otizmin ilk belirtilerini her anne babanın bilmesi gerekiyor. Tam sebebi henüz bilinmiyor olmasına rağmen otizmin en önemli sebebinin genetik olduğu düşünülmekte. Otizme neden olan tek bir genin olmayışı ve bu sorunun farklı gen kombinasyonu ile meydana geliyor oluşu genetik araştırmalarda ortaya çıkan sonuçlardan birisi. Otizmin genetik özelliklerine sahip olan bir çocuk, belli bir yaşa kadar (çoğu zaman 2 yaşına kadar), yaşının gerektirdiği tüm becerileri zamanında göstermiş olsa da bu yaştan sonra bir anda bu becerilerini kaybedebiliyor. Bu becerileri bir anda kaybetmesine çoğu zaman genetik yatkınlık sebep olsa da bu genetik yatkınlık, bazı tetikleyici unsurlar olduğu zaman gün yüzüne çıkabiliyor. Tetikleyici unsurlar; anne-babadan uzun süre uzak yaşamak, bakıcı ilgisizliği, televizyon izleme, bilgisayar oyunları ile oynama şeklinde sıralanabiliyor.

Otizmin belirtileri

Sebebi ne olursa olsun otizm özellikleri gösteren bir çocuğa zamanında teşhis konulması; eğitim, duyu bütünleme, konuşma alanlarında yapılacak terapilere erken başlaması açısından oldukça büyük önem taşıyor. Bu nedenle özellikle sosyal iletişim isteksizliği olarak da tanımlanabilen otizmin ilk dönemlerde gözlemlenen belirtileri şöyle sıralanıyor;

İsmine bakma: İsmini söylediğinde (ortalama 3 kere denenebilir) çocuğun size dönüp bakması ve ilgilenmesi.

Göz teması: Ortalama 3 saniye sizinle göz teması kurabilmesi ve size bakıp başını başka tarafa çevirdiğinde tekrar dönüp size yeniden bakması.

İlgi alanları: Sizin ilgilendiğiniz bir şeyle çocuğunuzun da ilgilenmesi, ilgiyle baktığınız bir şeye dönüp onun da bakması.

Parmakla gösterme: Örneğin parmağınızla gösterdiğiniz şeye bakıp, dönüp tekrar size bakması ya da size bir şeyi kendi parmağıyla göstermesi.