Mutfaklar Daha İşlevsel

Mutfaklar hepimiz için evimizin en önemli alanlarından biri. Her şeyimiz mutfakla içiçe. Bazen psikolojimiz ve moralimiz düzelsin diye bile soluğu mutfakta alıyoruz, öyle değil mi? O zaman bu ay mutfaklarımızı iyiden iyiye inceleyelim ve önemli değişikliklere imza atalım. Haydi başlıyoruz.

Mutfağınızı Yenileyin

Evimizin imalat merkezi mutfaklarımız 1985'li yıllara kadar duvarları komple seramik kaplanıp sadece yemek hazırlamak için kullanırken, günümüzde salonlarımız ile beraber içiçe kullanılan yaşam alanları haline geldiler.

Mutfaklarımızın bu hızlı gelişim sürecinde kullanılan malzemeler de değişim gösterdi. Betondan 10 cm yüksekliğinde imal edilip üzeri seramikle kaplanan tezgahlar, yerini mermer tezgahlara, daha sonrasında granit, laminat, plastik döküm ve akrilik tezgahlara bıraktı. Eviyelerde ise hijyen açısından vazgeçilmesi zor olduğundan ağırlıkta halen paslanmaz çelik malzemesi olarak tercih ediliyor. Alternatif olarak tezgahla renk bütünlüğü sağlaması için mermer tozu ve akrilik döküm eviyeler de kullanılabilir.

Sepet Sistemi

Mutfak dolaplarımızın kullanımında artık olmazsa olmazı sepet sistemleri, tabak ayıraçları, özel ray ve menteşe sistemlerini yeni yapılan her mutfakta görmekteyiz. Mutfak dolaplarınızı bu kadar elimizde aksesuar ve kullanım kolaylığı sağlayan malzeme varken daha verimli hale getirmemiz için ihtiyaçlarımızı tam olarak belirlemeliyiz. Öncelikle mutfak dolaplarınızın yerleşiminden başlayalım.

Mutfağınızın giriş kapısını bulunduğu duvarın orta merkezine alıp, mutfağın ortasına giriş yaptığınız taktirde, etrafındaki tüm alanı dolap olarak kullanma şansına sahip olabilirsiniz. Böylece depolama hacmini artırmış olursunuz. Mutfağınızda pencere olması her zaman sizin için kullanım avantajı sağlar. Pencerenizin olduğu yere eviyenizi koyarsak, artık sıra meşhur üçlemeye gelecektir.

‘Meşhur üçleme’mizin açılımı eviye, ocak ve buzdolabı ilişkilendirmesinden oluşur. Bu üçlü mutfağınız içinde devamlı kullandığınız, kullanırken mutfak içerisinde yol katettiğiniz ürünlerdir. Bu üçlüyü ne kadar birbirine yakın koyarsanız, mutfağınızda kattettiğiniz alan o oranda azalır. Eviyenizin hemen altına size kullanım kolaylığı sağlaması için bulaşık makinenizi, sağlaksanız sağa, solaksanız solunuza koyacaksınız.

Mutfak yerleşiminde detarjan, çöp kovası gibi ihtiyaçlarınızı hemen elinizin altında olması için eviyenin altına koyup, ek olarakta eğer pis su tesisatı altyapısı ileride tıkanma gibi sorunlar yaşatmayacak şekilde doğru olarak döşenmişse, eviyenize çöp öğütücü de koymanız size kullanım kolaylığı sağlayacaktır. Böyle bir kullanım için eviyenizi en az bir buçuk gözlü seçmeniz size fazladan yıkama alanı da kazandırır.

Dolap Tercihleri

Mutfak tezgah altında tencere, tava, çaydanlık, geniş tepsiler için çift kanatlı geniş dolaplar tercih ederken, köşe birleşiminde oluşan kullanımı zor dolap alanında köşe yuvarlak sepet veya daha da kullanışlı olması açısından köşe kare sepetleri tercih edebilirsiniz.

Ocağınızın hemen altına yapacağınız geniş çekmecelerle de bu ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Aynı çekmeceleri sadece çubuklar koymak için alt tabanında delikli bir zemin kullanarak tencerelerinizi veya ihtiyaca göre tabaklarınızı bile koyduktan sonra çekmece açıp kapamalarda sabitleyeceğiniz bir aksesuar kullanarak aynı çekmeceyi farklı amaçlar içinde değerlendirebilirsiniz. Bu çekmeceler genel ocak 60cm’lik kullanıldığından aynı ölçüde olması gerekliymiş gibi bir düşünceye kapılsanız bile ocak ölçüsü ne olursa olsun, yine de çekmecenizin kullanışlılığı açısından çekmecenin eninin 90cm’lik olmasında fayda vardır.

Ocak altındaki çekmecelerden birini veya ikisini çatal, bıçak, kepçe gibi elinizin altında olmasını istediğiniz malzemeleri koyacağınız bir alan olarak değerlendirebilir, bu çekmecelerin yeterli gelmemesi durumunda ise ek olarak yeni bir dolap modülünü çatal, bıçaklık, elbezleri ve masa örtüleri için dört farklı derinlikte çekmeceler olarak kullanabilirsiniz.

Buzdolabının Yeri

Mutfağınızın ‘meşhur üçlüsü’nün üçüncüsü, buzdolabınızı yükseklik ve en itibariyle geniş hacimli olduğundan giriş kapısından bakıldığında sadece ön cephesi görünecek şekilde mutfağınızda konumlandırmaya özen gösterin. Çünkü aksi taktirde kapıdan içeri girer girmez, büyüklüğü mekan içerisinde darlık ve kalabalık hissi uyandıracaktır.

Buzdolabınızı mutfağınızda en iyi koyacağınız yer genel kapı yanıdır. Ayrıca hemen yanına kiler dolabınızı, ankastre fırın ve mikro dalganızı, ek olarak da mini derin donurucunuzu koyabilirsiniz. Tüm bu hacimsel olarak büyük olan ürünler yanyana geldiğinde hem dolaplarda bütünlüğü hem de kullanım kolaylığını sağlamış olursunuz. Yalnız buzdolabı derinliği ankastre olmadığında yaklaşık 70 cmleri bulduğundan, tezgah derinliği 60 cm olan dolaplarınızdan önde duracaktır. Bu uyumsuzluğu buzdolabınızın bulunduğu dolabında derinliğini 70 cm yaptırarak çözebilirsiniz.

Dolap bütünlüğü ve estetik açıdan beyaz eşyaların mutfak içerisinde bir anlamda görünmezliğini sağlamak için bu ürünleri hepsinin tam ankastre seçilmesinde fayda var. Ancak tam ankastre ürünlerin diğerlerine oranla iç hacimlerinin ufak olduğunu da hatırlatmak isterim.

Mutfak Tezgahları

Tezgah üzerindeki dolaplarımızın derinlikleri standartta 35 cm’dir. Tezgahla arasındaki mesafeyi fiziksel ihtiyaçlara cevap vermesi ve kolay kullanım sağlaması için 50 ile 60 cm arasında bırakmalıyız. Bu ara boşluk tezgahta rahat çalışmanız açısından çok önemlidir. Öte yandan kullanıcının boy ölçüsüne göre tezgah altı dolaplarının yüksekliğini 85 ile 90 cm arasında tutmalısınız ki kullanıcı uzun süre tezgah başında çalışırken bel ağrısı gibi fiziksel rahatsızlıklardan şikayet etmesin.

İster istemez tezgah önünde çalışırken arkamızdan gelen genel aydınlatma önümüze gölge düşürecektir. Bu gölgeyi tezgah üstündeki dolabımızın hemen altına koyacağımız aydınlatma armatürleri ile çözebiliriz. Bu armatürleri ışık kaynağını görmeyecek şekilde koymak gözümüzün kamışmaması için önemlidir. Tezgah arasında tezgah derinliğinden daha geri gitme şansınız varsa ek olarak raflı, her daim elinizin altında olmasını istediğiniz çay, şeker, baharatlık gibi birçok malzemeyi önünde kapağı olduğu için kapalı olarak tutabileceğiniz, ekstra derinliği minimum 15 cm olan bir dolaba da sahipsiniz demektir. Hatta mutfağınızda bir fark daha yaratmak isterseniz, bu ufak dolap olsun veya olmasın tezgah üstündeki 50 cm’lik anlı ocağın bulunduğu bölüm hariç ayna kaplayabilirsiniz. Böylece mutfağınız çok daha büyük ve etkileyici görünücektir.

Kapaklar

Tezgah üzerindeki dolaplarda genelde bardak, tabaklar ve az kullanılan mutfak eşyalarını görmekteyiz. Bu dolapların kapaklarını kullanımına göre bölümlendirip, kapak açılım yönlerini önceden düşünmek, ileride mutfak kullanımında gereksiz yere büyük dolap kapaklarını açıp kapatan sizi kurtaracaktır. Örneğin bardaklarınızı tezgahın hemen üzerindeki dolabın ilk raflarına, tabakları ise ikinci rafına koymanız size kullanım kolaylığı sağlayacaktır. Bu dolapların kapaklarını ayrıca yukarıya doğru açmak, dolap kapağını çalışma sırasında açık unutup yanlışlıkla başınızı kapağa çarpmaktanda sizi koruyacaktır.

Mutfak dolaplarınızın kullanım kolaylığının yanı sıra estetik açıdan güzel görünmesi için kapaklarda cam kullanarak doluluk ve boşluk hissi yaratmalısınız. Dolaplarda cam kapaklar ve dolap içi aydınlatmalar camın arkasından gelen mutfak için çok hoş görünüm ve gölgeler oluşturacaktır.

Mutfakta Hijyen

Mutfak alanı evinizin en hijyenik kullanım alanıdır. Bu derece bizim için önem taşıyan mekanın devamlı kullanılan tezgah ve kapak malzemesinin tercihini yaparken devamlı su ile temizlenebilecek, bir eke tutmayacak, sıcaktan etkilenmeyecek özelliklerde olması gerekmektedir. Bu şartlara uyum sağlayan birçok dekorasyon malzemesi söyleyebiliriz. Ancak öte yandan da tercih ettiğimiz bu ürünlerin birbiri ile olan renk ve tekstür yüzeyi bütünlülüklerini de göz ardı etmemeliyiz.

Mutfak dolap kapaklarında malzeme seçiminiz mdf malzemesi üzeri laminat kaplama (çizilmez), pvc mebran vakum pres kaplama (eksiz), lake kaplama (eksiz), ahşap kaplama (doğal görünümlü) kullanabilirsiniz. Masif ten yapılan dolap kapakları kullanırsanız, mutfağınızda gerçek bir nostalji havasını hissedebilirsiniz. Tezgah seçiminizi bütçenize göre belirlerken düşeneceğiniz seçenekleri uygun fiyatlı olacak olan laminat tezgahtan başlarak, cinsine göre fiyatında farklılık gösterecek olan mermer, granit, sıkıştırılmış mermer tozlarının oluşturduğu plakalar ve akrilik tezgahlar olarak önerebiliriz.

Aydınlatma

Mutfak aydınlatmasında her zaman kullandığımız genel aydınlatmanın ışık renginin gün ışığı olması mekanda daha hoş ve genişlik hissi yaratacaktır. Bölgesel olarak kullanılan aydınlatmalar tercihinize göre soğuk ışık rengi olan floresan ampullerden de tercih edilebilir.

Duvarlar

Mutfak duvarları dolaplar kadar estetik anlamda mekanı tamamlayıcı olup, yaptığınız mutfak dekorasyonun tarzını belirleyecek kadar etkili olabilir. Duvarlarınızı dekoratif tuğla veya taşlar ile kapladığınızda eski bir köy evi mutfağına, desenli varaklarla bezenmiş bir duvar kağıdıyla kapladığınızda ise avangard tarzda bir mutfağa sahip olabilirsiniz.

Mutfağınızın zemininde su taşmalarına karşın kendimizi garanti altına almak için genelde sert zemin malzmelerini, yani seramik, mermer, granit gibi malzemeleri tercih edilmektedir. Oysa genelde metal aksamların ağırlıkta olup tezgahta olduğu gibi soğuk ve sert malzeme tercih edilen mutfaklarımızda zeminde de sert zemin malzemesi kullanılması yerine mutfağı daha sıcak gösterecek parke veya ahşap görünümlü malzemelerin tercihi mekana ayrı bir hava verecektir. Çoğu zaman yaşantımızda da estetiği elde edebilmek için, kullanım kolaylığı sağlayan birçok çözüm yerine, risk alarak kullanmayı tercih ediyoruz. Bunun sebebini de güzele sahip olup, özgüvenimizi artırmak olarak açıklayabiliriz.

Zemin

Mutfağınızdaki duvarların mobilya ile uyumlu olması ve dekorasyonu tamamlayıcı zemin malzemesini seçmek aslında tamamen sizin mutfağınızı kullanırken hangi duyguları hissederek çalışmak istediğinizle ilişkili. Kısacası tarzınızı seçip, o tarzı yansıtacak malzeme seçimlerini ve renk seçimlerini yapmalısınız. Bu tarz belki de hiçbir akıma bağlı kalmadan size özgü bir tarz olacaktır. Buradaki incelik neye ihtiyacınız olduğunu ve neyi istediğinizi iyi tespit etmek. Çünkü bir evin mutfağı toplumumuzda bir anlamda o evin hanımının düzenini, becerikliliğini ve eve olan hakimiyetini göstermektedir.

Öneriler

Ocağınızı tezgah üzerinde, dolap veya duvara yakın koymak yerine, sağ ve sol tarafında 50'şer cm’lik boşluklar bırakarak koyun. Mutfak alt bazlarını sabit yaptırmayın. Bazaların sökülüp takılır olması size temizlik açısından fayda sağlayacaktır.

Son olarak da elektrik prizlerini arttırmak için birbirine ek yapmak yerine sigortadan ayrı ayrı çekilmesi gerekir. Bu uygulama sizi ileride elektrik tesisatında yaşayabileceğiniz sorunlara karşı koruyacaktır.

Mutfaklarımızı incelemek aslında çok detaylı bir konu. Sizlerin eğer bu konularla ilgili daha fazla sorunuz olursa her zaman maillerinizi bekliyorum. Sevgiyle kalın.

Mimar Selim Yuhay