Bülent KATARCI
Güncel Öztürk
Gözde Hatunoğlu
Gebelikte ayak bileklerinin ve ayakların şişmesi (ödem) neden olur?
Gebelik sırasında tüm vücutta hafif şişlikler oluşabilir. Gebelik döneminde gebenin ve bebeğin ihtiyaçlarının karşılanması için gebenin damarlarındaki kan ve sıvı hacminde yüzde 50’ye varan oranlarda artış olur. Artan kan hacmiyle birlikte damarlarda da bir miktar genişleme meydana gelir. Artan sıvının bir kısmı artan basıncın da etkisi ile damarlardan doku içine doğru kaçar ve orada birikir. Bu birikme ile oluşan şişliklere ödem adı verilir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Burçin Demirel, hamilelik döneminde sık yaşanan ayak şişmesi problemini ve alınabilecek önlemleri anlatıyor.
Şişlikler gebeliğin ikinci üç aylık dönemden itibaren, 20-25. gebelik haftalarından sonra, özellikle ayaklarda ve ayak bileklerinde ortaya çıkar. Şişlikler, yer çekimi etkisi ile genellikle günün geç saatlerinde ve uzun süre ayakta kalındığında belirginleşir. Sıcak havalar ödem oluşumu arttırabilir.
Ayakkabı numaranızın gebeliğin sonuna doğru artması da bu nedenledir.
Gebelikte ayak şişmesi için neler yapılabilir?
• Uzun süre ayakta durmaktan kaçının.
• Sıcak havalarda dış mekan süresini en aza indirin.
• Ayaklarınız yüksekte dinlenin.
• Otururken bacak bacak üstüne atmayın
• Mümkünse yüksek topuklu ayakkabılardan kaçınarak rahat ayakkabılar giyin.
• Destekleyici tayt veya çorap giyin.
• Bileklerinizin sıkan kıyafetlerden kaçının.
• Yürüyüş yapın. Yürüyüş yapmak, bacak toplardamarlarınızın etkili çalışmasını sağlarken doku aralığında biriken sıvının dağılmasını da kolaylaştırır.
• Havuzda dinlenin veya yüzün.
• Şişmiş bölgelerde soğuk kompres kullanın.
• Bol sıvı tüketin, sanılanın aksine su içmek ödemi arttırmaz, tam tersine azaltır.
• Sodyum (tuz) alımını en aza indirin ve yemeklere ilave tuz eklemekten kaçının.
Ayak bileklerinde olan ödem, şişlikler çoğu zaman zararsızdır. Ancak çok önemli bir gebelik problemi olan preeklampsi (hamilelikte hipertansiyon) probleminin ilk belirtisi de olabilir. Ödem aniden artarsa ya da çok fazlalaşırsa, sadece ayaklarda değil özellikle yüzde ve göz kapaklarında da oluyorsa mutlaka doktorunuza haber verin. Gebelikte görülen ve hem bebek hem anne adayı için hayati öneme sahip preeklampsi durumunun ortaya çıkartılması için bazı testler yapılması gerekebilir.