Hamilelik için en ideal yaş kaç?

Erken ve geç gebeliklerin riskleri hakkında önemli bilgiler…

Hamile kalmak için en uygun yaşlar 18-35 arasıdır. İki doğum arasında da en az 2 yıl olması istenir, bu da anne adayının yeniden sağlıklı bir doğum yapabilmesi, vücudunun toparlanması ve gebelikte kullanılacak besin depolarının dolmasına yetecek kadar geçen zamandır. Anne adayını yaşı 18’in altında veya 35’in üzerinde olması gebelikte riski artırmaktadır.

Erken yaşta hamile kalmanın riskleri nelerdir?

Erken yaşta yapılan evlilikler kırsal kesimde daha çok görülmektedir. 18 yaşın altında hormonal ve duygusal gelişimini tamamlamadan yapılan evliliklerde sorunların çıkması olasıdır. Doğum kontrol yöntemlerinin tam olarak bilinmemesi ve hemen gebe kalınması sorunları artıracaktır. Ergenlik çağında ruhen gebeliğe hazır olmayan kadın, bilinçli şekilde gebelik bakımını da yapamayabilir. Bunun yanı sıra yumurtalıkların düzenli çalışmaması ve hormonal dengenin tam oluşmaması nedeniyle erken doğum riski 1.9 kat, düşük kilolu bebek doğum riski 2-2.4 kat artmaktadır. Erken yaştaki gebeliklerde preeklampsi dediğimiz gebelikte tansiyon yükselmesi ve buna bağlı anne ve bebeğin olumsuz etkilenmesi söz konusudur. Erken yaşlarda fiziksel olarak gelişim tamamlanmadığından doğum kanalı darlıklarına bağlı zor doğumla karşılaşılabilir.

İleri yaşta hamileliklerde riskler nelerdir?

Günümüzde kadınların çalışması, kariyer yapma isteği evlilik yaşının dolayısıyla gebe kalma yaşını da geciktirmektedir. 35 yaş üzeri gebelikler hem anne hem de bebek için riskler taşımaktadır. İlerleyen yaşla birlikte yumurtalık rezervleri azalmakta ve yumurta kalitesinde de düşme oluşmaktadır. Bu nedenle, yaşla birlikte gebe kalmada da problemlerle karşılaşılmaktadır. Özelikle anneannesinde erken menopoz öyküsü olanlar, gebe kalma yaşını geciktirmemelidirler. İlerleyen yaşla birlikte kadınlarda hipertansiyon, diyabet ve kalp damar hastalıkları ortaya çıkma olasılığı artmakta ve sağlıklı bir gebelik geçirmeyi riske sokmaktadır. Bu nedenle ileri yaştaki anne adayları doktora gidip ilgili sağlık testlerini yaptırmalıdır. Bu kronik hastalıklarla birlikte ileri yaşlarda miyom gibi genital organlardaki urların bulunma olasılığı artmakta ve gebeliği riske sokmaktadır. İleri yaşlarda karşılaşılabilecek diğer bir sorunda plasentanın aşağı yerleşmesidir. Plasenta previa denilen bu durum gebelikte kanamalara doğumunda sezaryenle gerçekleşmesine ve annede kan kaybına neden olmaktadır.

Ayrıca ileri yaştaki gebeliklerde karşımıza çıkacak diğer bir sorun kromozom bozukluklarına bağlı anomalili bebek doğurma riski artmaktadır. Yaşlanan yumurta da hücre bölünmesi bozukluklarına bağlı kromozomal hastalıklar sonucu düşük oranları % 20-30’lara kadar çıkmaktadır. Kromozomal bozukluklarda da en sık rastlanılanı down sendromudur. Bu bebeklerde hem zeka hem de bedensel özürleri görülmektedir. Böyle bebekler anne karnında ölebileceği gibi doğum sonrasında kalp rahatsızlıkları nedeniyle erken yaşta kaybedilmektedir. Down sendromlu bebek doğurma riski 20 yaşında 1527’de bir iken 35 yaşında 356 doğumda bire ve 40 yaşında 97’de bire yükselmektedir. Bu nedenle 35 yaş üzeri gebeliklerde amniyosentez yapılmalıdır.

Baba adayının yaşı önemli mi?

Baba adayının yaşı arttıkça spermlerin genetik yapısı bozulmakta buna paralel olarak da bebekte otozomal dominant geçişli genetik hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Otozomal dominant hastalıklardan Marfan Sendromu , Huntington Korea, Von Willebrand hastalığı ve Akondroplazik bebek doğurma riski artmaktadır.

Özellikle kırklı yaşlardan sonra sperm kalitesinde düşme, boş gebelik denilen anormalliklere yol açmaktadır. Erken düşüklerin artış riski 1.56’dır.

Dr. Yıldız Tunçay

HAFTA HAFTA HAMİLELİK