Güncelleme Tarihi:
Stanford Üniversitesi'nde uyku tıbbı uzmanı olan Dr. Shannon Sullivan, neden yorgun olduğunuzu anlamanın biraz dedektiflik gerektirdiğini söyledi. Bir yandan, uyku düzeniniz sadece birkaç ayarlamaya ihtiyaç duyabilir. Ancak bazı sağlık koşulları veya ilaçlar da suçlu olabilir.
Dr. Sullivan, “Yorgunluğunuzun kaynağını belirlemenin ve tedavi etmenin yolları var ve bu genellikle daha iyi hissetmenize yardımcı olur. Bu, tıp biliminin umut vadeden bir parçası" dedi.
Dr. Sullivan, yapmanız gereken ilk şeyin uyku alışkanlıklarınızı gözden geçirmek olduğunu söyledi. Son zamanlarda normal uyku programınızdan saptınız mı? Stresli miydiniz?
Eğer değilse, uyku rutininize biraz çeki düzen vermeniz gerekebilir. Her gece en az yedi saat uyuduğunuzdan emin olun (bazı insanlar daha fazlasına ihtiyaç duyar) ve her gün aynı saatlerde yatıp kalkmaya çalışın. Dr. Sullivan, tıpkı yeni yürümeye başlayan bir çocuğun uykusu gibi, sizin uykunuzun da tutarlı olduğunda daha iyi olacağını söyledi.
Düzenli olarak öğleden sonra kahve içiyorsanız veya akşamları bir kadeh şarap içiyorsanız, bunu atlamayı deneyin. Ve yatmadan hemen önce telefonunuzda gezinmekten veya atıştırmaktan kaçının. Tüm bu aktiviteler uyku kalitenizi düşürebilir. Öğünlerinizin zamanlaması da bir fark yaratabilir; akşam yemeğini yatmadan en az iki ila üç saat önce bitirmeyi hedefleyin.
Göğüs hastalıkları ve uyku tıbbı uzmanı olan Dr. Kara Dupuy-McCauley, her halükârda, uykuyla mücadele ediyorsanız bir doktora gitmenin her zaman iyi bir fikir olduğundan bahsetti, “Bir uyku uzmanı uyku alışkanlıklarınızı geliştirmenize yardımcı olabilir. Ayrıca, enerjinizi tüketen başka bir şey olup olmadığını anlamak için semptomlarınız, tıbbi kayıtlarınız ve aile sağlık geçmişiniz hakkında sorular soracaktır” dedi.
Dr. Dupuy-McCauley, uyku bozukluklarının yaygın olduğunu söyledi. Gün içinde uyuyakalmış gibi hissetmenize neden olabilirler, bu nedenle gündüz uykululuk hali ile mücadele ediyorsanız, bir doktor muhtemelen aşağıdakileri dikkate alacaktır.
Uykusuzluk
Dünya genelinde yetişkinlerin yaklaşık yüzde 30'u uykuya dalmakta veya uykuda kalmakta (veya her ikisinde) sorun yaşıyor, bu da kendilerini huzursuz hissetmelerine ve odaklanamamalarına neden olabiliyor. Uykusuzluk, örneğin stres veya jet lag nedeniyle kısa süreli bir sorun olabilir. Ancak bu belirtiler üç ay veya daha uzun süre boyunca haftada en az üç kez ortaya çıkıyorsa, kronik uykusuzluğunuz olabilir.
Nasıl tedavi edileceği nedenine bağlıdır, ancak çoğu durumda bilişsel davranışçı terapi ilaç tedavisinden daha etkili olabilir.
Uyku apnesi
Bir diğer yaygın uyku bozukluğu, uyurken boğaz kaslarının çökerek hava akışını engellemesi ve periyodik olarak nefes almayı durdurmanıza neden olmasıyla ortaya çıkan obstrüktif uyku apnesidir. Bazı kişilerde hiçbir belirti görülmeyebilirken, diğerleri horlayabilir, nefes nefese uyanabilir veya gün boyunca uykulu hissedebilir. Tedavi edilmeyen ciddi vakalar kalp hastalığı, felç ve diyabete yol açabilir. Doktorunuz evde giyilebilir bir cihazla durumu teşhis edebilir ve CPAP makinesi ile tedavi genellikle etkilidir.
Huzursuz bacak sendromu
Bu bozukluk, bacaklarda rahatsızlık hissi ve onları hareket ettirme dürtüsü ile karakterizedir. Semptomlar geceleri daha kötü olma eğilimindedir; dinlenmek için yerleştikten sonra başlayabilir ve uykuya dalmayı zorlaştırabilir. Dr. Dupuy-McCauley, bacaklarınıza masaj yapmanın, alkol ve kafeini azaltmanın veya bunlardan kaçınmanın semptomları azaltmaya yardımcı olabileceğini söyledi. Demir eksikliğini tedavi etmenin de yardımcı olabileceğini sözlerine ekledi.
Dr. Sullivan, “Yorgunluğunuzun, bitkinliğinizin veya düşük enerjinizin başka herhangi bir şeyden kaynaklanabileceğini unutmayın. Bu nedenle, tüm önemli etkenleri elemek önemlidir. İşte bir doktorun göz önünde bulundurabileceği bazı nedenler” dedi ve yorgunluğa sebep olabilecek diğer nedenleri sıraladı:
Hormonal dengesizlikler
Endokrinolog Dr. Susan Samson, yorgunlukla ilişkili yaygın bir hormonal sorunun, tiroit bezinin yeterli tiroit hormonu üretmemesi durumunda ortaya çıkan hipotiroidizm olduğunu söyledi, “Bu durumun test edilmesi ve tedavi edilmesi oldukça kolay” dedi.
Vitamin veya mineral eksiklikleri
Demir eksikliği yorgunluğa neden olabilir; D ve B12 vitaminlerinin düşük seviyeleri de öyle. Dr. Dupuy-McCauley, kan testlerinin bunlardan herhangi birinde eksikliğiniz olup olmadığını ortaya çıkarabileceğini ve takviyelerin yardımcı olabileceğini söyledi.
Kronik rahatsızlıklar
Diyabet, depresyon, gastrointestinal rahatsızlıklar ve uzun Covid gibi diğer birçok tıbbi durum, yorgunluğu ayırt edici bir semptom olarak gösterir. Kronik yorgunluk sendromu (miyaljik ensefalomiyelit veya ME/CFS olarak da bilinir) zayıflatıcı yorgunluğa neden olur ve semptomları yönetilebilse de tedavisi yoktur.
İlaçlar
Antidepresanlar, benzodiazepinler ve antihistaminikler de dahil olmak üzere uzun bir ilaç listesi de yorgun hissetmenize neden olabilir.
Tüm bunları düşünmek bile yorucu olabilir. Ancak uzmanlar, bir kişinin neden yorgun olduğunu belirlemenin genellikle mümkün olduğu konusunda hemfikir. Dr. Dupuy-McCauley, “Uyku doktoruna gitmek her zaman iyi bir fikirdir” dedi.