Egzersizde ‘zamanlama’ mucizesi… Kalp riskini yarıya indiriyor
Güncelleme Tarihi:
Egzersiz yapmak sağlık için çok önemli. Ancak artık uzmanlar sadece ‘ne yaptığınızın’ değil, ‘ne zaman yaptığınızın’ da kalbiniz üzerindeki etkilerini göz ardı etmemeniz gerektiğini söylüyor.
Yapılan son araştırmalar, egzersizin sadece içeriği ya da süresi kadar, günün hangi saatinde yapıldığının da sağlık üzerinde belirleyici bir rol oynayabileceğini ortaya koyuyor. Özellikle kalp sağlığı açısından egzersiz zamanlamasının etkilerini mercek altına alan yeni bulgular, bu alanda ezberleri bozabilecek nitelikte.
SABAH SPORUNUN KALBE KATKISI: RİSKTE YÜZDE 35’E VARAN AZALMA
Avrupa Önleyici Kardiyoloji Dergisi’nde yayımlanan yeni ve kapsamlı bir araştırma, 85 binden fazla yetişkinin egzersiz alışkanlıklarını mercek altına aldı ve dikkat çekici sonuçlara ulaştı.
BAKMADAN GEÇME!
Araştırmanın bulguları çarpıcı: Sabah 8 ile 11 arasında egzersiz yapan bireylerin kalp hastalığına yakalanma riski yüzde 11, felç geçirme riski ise yüzde 16 daha düşük. Özellikle kadınlar için bu oranlar daha da dikkat çekici. Sabahın geç saatlerinde yani saat 9.00 ile 11.00 arasında egzersiz yapan kadınların, koroner arter hastalığına yakalanma riski yüzde 24, felç geçirme riski ise yüzde 35 daha az.
Hollanda’daki Leiden Üniversitesi Tıp Merkezi’nden araştırmanın başyazarı Gali Albalak, “Egzersizin kalp sağlığına faydalı olduğunu zaten biliyorduk. Bu çalışmayla birlikte, sabah yapılan egzersizin bu faydayı daha da artırabileceğini gördük” diyor.
BAKMADAN GEÇME!
‘NE ZAMAN SPOR YAPMALIYIM?’ SORUSU YENİDEN ŞEKİLLENİYOR
Bu bulgular, ‘spor yapmak için en iyi saat hangisi?’ sorusunu yeniden gündeme taşıyor. Egzersizi günün hangi saatinde yaptığınızın, vücudun biyolojik saatine yani sirkadiyen ritme uyumlu olup olmaması, kalp sağlığı başta olmak üzere genel sağlığınız üzerinde ciddi farklar yaratabiliyor. Bu alandaki bilimsel konsept “kronoaktivite” olarak adlandırılıyor yani egzersizlerin vücudun iç saatine göre ayarlanması.
KADINLAR DAHA FAZLA FAYDA GÖRÜYOR, AMA NEDEN?
Araştırmada kadınların sabah sporu sayesinde daha fazla fayda gördüğü gözlemlendi. Ancak bu farkın nedeni şimdilik bilinmiyor. Gali Albalak, çalışmanın gözlemsel olduğunu vurgulayarak, “Kadınlarda etkilerin neden daha belirgin olduğunu açıklayamıyoruz ama bu durum, gelecekte daha fazla cinsiyet odaklı araştırmaya ihtiyaç olduğunu gösteriyor” diyor.
BAKMADAN GEÇME!
GÖRÜŞ BİRLİĞİ HENÜZ SAĞLANMIŞ DEĞİL
Her ne kadar sabah saatleri kalp sağlığı açısından umut verici görünse de, bu konuda görüş birliği henüz sağlanmış değil. 2023 yılında yayımlanan başka bir araştırma, özellikle erkeklerde ve yaşlı bireylerde kalp hastalığı riskinin öğleden sonra yapılan egzersizlerle daha fazla azaldığını savunuyor. Bu çalışmaya göre 11.00 ile 17.00 arasındaki saat dilimi daha etkili olabilir.
Benzer şekilde, 2024’te yayımlanan bir başka çalışma ise gece egzersizlerinin yaşam süresini uzatma potansiyeline sahip olduğunu öne sürüyor.
BAKMADAN GEÇME!
UZMANLAR NE DİYOR?
Tüm bu farklı görüşlerin ışığında uzmanlar, en önemli noktanın düzenli egzersiz olduğunu vurguluyor. WorkoutHealthy.com CEO’su Chris Pruitt, New York Post’a yaptığı açıklamada “Egzersiz yapmak için en iyi zaman, kendinizi en enerjik hissettiğiniz ve bu alışkanlığı sürdürebildiğiniz zamandır” diyerek bireysel tercihin önemine dikkat çekiyor.
Pruitt, “Çoğu insan için öğleden sonra geç saatler veya akşam saatleri, daha yüksek vücut sıcaklığı ve gelişmiş kas fonksiyonu nedeniyle daha verimli olabilir. Öte yandan sabah yapılan egzersizler metabolizmayı hızlandırabilir ve gün boyunca ruh halini iyileştirebilir” ifadelerini kullandı.